الوقت- پس از شروع بحران در اوکراین در سال 2014، اروپا به ویژه کشورهای اروپای شرقی نسبت به مداخله روسیه ابراز نگرانی کردند. تداوم اعتراضات و مخالفت‌ها با تصمیم یانوکوویچ رئیس جمهور وقت اوکراین در عدم پیوستن به توافق نامه تجاری با اتحادیه اروپا، باعث شد تا وی از قدرت کناره‌گیری کند. همین مساله موجب شد تا مسکو در راستای جلوگیری از نقش‌آفرینی غرب در چینش ساختار قدرت کی یف وارد عمل شود. نتیجه این روند برگزاری همه پرسی در شبه جزیره کریمه و پیوستن این سرزمین به فدراسیون روسیه بود.
اتحادیه اروپا و آمریکا در واکنش به این اقدام تصمیم به تحریم های مالی و تجاری علیه روسیه گرفتند که هر شش ماه یک بار تمدید می‌شود. مفاد تحریم‌ها نیز شامل ممنوعیت سفر و توقیف دارایی حدود 150 نفر و 37 نهاد روسی ازجمله سازمان‌های بزرگ نظامی این کشور است.
در مقابل مسکو نیز اگرچه خرید محصولات کشاورزی و مواد غذایی از غرب را تحریم کرد، با این حال متضرر اصلی در این جریان روس‌ها بوده‌اند. طبق آمار منتشر شده کشورهای اروپایی در چارچوب اعمال این تحریم ها سالانه بیش از 60 میلیارد دلار از درآمد تجارت اقتصادی خود با روسیه را از دست می‌دهند و آلمان نیز با حدود 10 میلیارد دلار در صدر فهرست زیان دیدگان قرار دارد.
در مقابل، اقتصاد روسیه همزمان با کاهش شدید بهای نفت در بازار جهانی در تنگنا قرار گرفت که منابع روسی میزان زیان‌های وارده را بیش از 200 میلیارد دلار اعلام کرده‌اند. در همین راستا روس ها مجبور شده‌اند برای مقابله با پیامدهای این وضعیت از ذخایر طلا و ارز خارجی و صندوق تثبیت مالی استفاده کنند که سبب شده است، موجودی آن از حدود 580 میلیارد دلار سال 2014 به نزدیک 388 میلیارد دلار کاهش یابد.
با خروج بریتانیا به عنوان سرسخت‌ترین کشور مدافع تحریم‌های ضد روسیه از اتحادیه اروپا، آلمان جای این کشور را گرفته است. در این شرایط با توجه به نزدیک شدن به ماه دسامبر و پایان دوره شش ماه تحریم ها و از سویی تحولات سیاسی در آمریکا، مرکل صدراعظم آلمان تاکید کرده است با تغییر تحریمی مثبت درباره روسیه مخالفت است زیرا اتفاقی رخ نداده تا معیاری برای تصمیم‌گیری جدید اروپا باشد.
در همین رابطه دونالد توسک، رئیس شورای اروپا، نیز اعلام کرد تا زمانی که توافقنامه مینسک برای حل بحران اوکراین کامل اجرا نشود تحریم ها در مورد روسیه باقی می‌ماند. بر این اساس با توجه به مواضع سخت تر شده آلمان، اکنون روسیه می‌تواند دریابد ساختار تحریم‌ها علیه این کشور در آینده نزدیک دچار تزلزل نخواهد شد و حتی احتمال می‌رود این محدودیت‌ها بخش‌های انرژی، دفاعی و در مواردی مالی را نیز در برگیرد.
اما وضعیت سیاسی در اروپا با روی کار آمدن دونالد ترامپ در هاله ای از ابهام قرار گرفته است. رئیس جمهور جدید آمریکا بارها اعلام کرده خواستار روابطی خوب با روسیه و ولادیمیر پوتین است. از این رو برخی مقامات اروپایی نگران نرمش موضع ایالات متحده در قبال بحران اوکراین و بحث تمدید تحریم‌ها هستند.
دیپلمات های غربی بر این باورند که اتحادیه اروپا در نشست دسامبر در بروکسل، احتمالا تحریم‌های روسیه را تمدید خواهد کرد ولی با توجه به ریاست جمهوری ترامپ تمدید این تحریم‌ها در شش ماهه بعدی سخت‌تر خواهد شد. زیرا ترامپ در دوران مبارزات انتخاباتی خود اعلام کرده بود اگر رئیس جمهور شود حاضر خواهد شد لغو تحریم‌های اعمال شده توسط غرب ضد روسیه و همچنین به رسمیت شناختن الحاق شبه جزیره کریمه به روسیه را مورد بررسی قرار دهد.
در این شرایط به نظر می‌رسد تمدید تحریم ها در دسامبر زمینه را برای بهره برداری پوتین از مواضع ترامپ در قبال مسائل جهانی فراهم می‌کند. رئیس جمهور جدید آمریکا پس از زیرپا گذاشتن سیاست سنتی کشور در عدم برقراری رابطه با تایوان، نشان داد که در اجرای شعارهایش مصمم است و این فرصتی برای چانه زنی مسکو با واشنگتن بر سر تحریم ها خواهد بود.
ترامپ با رویکرد بهبود وضعیت اقتصادی مردم آمریکا به قدرت رسید. او اعلام کرده است تمایلی به «ملت سازی» ندارد و می‌خواهد با کاهش هزینه‌های برون مرزی کشورش، معیشت و اشتغال را در داخل ارتقا دهد. نگاه تجاری ترامپ به روابط بین الملل به پوتین کمک خواهد کرد تا کاخ سفید را برای پایان دادن به فشارهای اقتصادی غرب سوق دهد.
روسیه همچنین برای کاستن از تنگناهای اقتصادی که از سال 2014 بر این کشور تحمیل شده است، از طرح ترامپ برای خاتمه دادن به بحران سوریه استفاده خواهد کرد. از این رو سوریه می‌تواند کارتی باشد که کرملین و کاخ سفید از طریق آن از یکدیگر امتیاز خواهند گرفت.
با این حال تا تحقق این احتمالات پیش بینی می‌شود که روسیه باید شش ماه دیگر تحریم ها را تحمل کند. زیرا ترامپ در ژانویه رسما رئیس جمهور می‌شود و تا آن زمان اوباما طبق سیاست پیشین از تحریم های آمریکا و اروپا علیه روسیه حمایت می‌کند. اما در صورتی که کابینه و مشاوران ترامپ مانع لغو تحریم‌های یک‌جانبه و فشار بر اتحادیه اروپا برای خاتمه به این وضعیت شوند، روس ها نیز در مذاکرات سوریه سرسختی نشان خواهند داد.
در این شرایط پوتین تلاش می‌کند هزینه‌های آمریکا در خاورمیانه را افزایش دهد و در شرق آسیا نیز روابط نظامی و اقتصادی خود را با چین تقویت کند. زیرا با توجه به جهت‌گیری‌های ترامپ علیه اقتصاد و نفوذ کالاهای چینی، روس ها می‌دانند ارتقا پیوندهای اقتصادی مسکو با پکن و افزایش قدرت مانور دو کشور در شرق و جنوب شرق آسیا می‌تواند از طریق تداوم و یا افزایش حضور نظامی آمریکا در این منطقه و از دست دادن بازارهای صادراتی تبدیل به مانعی جدی بر سر برنامه های رئیس جمهور جدید باشد.
