نخستین مناظره انتخاباتی 2016 آمریکا میان دو رقیب اصلی یعنی هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ، جدای از آنکه به نوعی ارزش‌های دموکراتیک خواهی مورد ادعای رهبران سیاسی ایالات متحده را زیر سوال برد، از طرف دیگر نشان داد، هیچکدام از دو نامزد این رقابت‌ها چندان برنامه منسجمی برای آینده پیش روی آمریکایی‌ها ندارند.
چرا مناظره‌های انتخاباتی در آمریکا مهم هستند؟
به گزارش الوقت به نقل از ان.بی.سی، در آمریکا رسم بر آن است شش هفته مانده به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سه مناظره تلویزیونی میان دو رقیب اصلی برگزار می شود و از آنجا که این مناظره‌ها معمولا رکورد پربازدیدترین برنامه‌های تلویزیونی ایالات متحده را بدست می‌آورند، به نوعی جنبه حیاتی و سرنوشت‌سازی را برای آینده نامزدهای انتخاباتی دارا می‌باشند.
هرکدام از این مناظره‌ها در شش قسمت پانزده دقیقه‌ای برگزار می‌شود که هر کدام موضوعی متفاوت دارند. در حالی که در آمریکا 200 میلیون نفر واجد شرایط رای دادن هستند؛ گفته می‌شود حداقل چیزی بیش از یک سوم رای دهندگان انتخابات تماشاگر مناظره‌های انتخاباتی خواهند بود.
آنتونی زورچر، گزارشگر بی‌بی‌سی در آمریکا میگوید؛ هیچ چیز به اندازه این مناظره‌ها به نامزدهای دو حزب کمک نمی‌کند که بتوانند توجه عموم مردم را به کارزار انتخاباتی‌شان جلب کنند. این مناظره‌ها بیننده‌های بسیاری دارند و مخاطبانش آنقدر هستند که برگزاری‌شان بر روی نگاه عمومی مردم به نامزدها تاثیرگذار باشد. این امکان وجود دارد که مناظره دوشنبه شب میان هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ توانسته باشد رکورد ۸۰ میلیون مخاطب را که در مناظره‌های رونالد ریگان و جیمی کارتر در سال ۱۹۸۰ به دست آمد را بشکند.
مناظره انتخاباتی ترامپ و کلینتون و آنچه که گفته شد؟
در حالی که انتظار می‌رفت دو کاندید ریاست جمهوری آمریکا بر موضوعات متعددی از جمله در ارتباط با سیاست خارجی و اقتصاد این کشور متمرکز شوند، اما عمده موضوعات گفته شده حول رفتار شخصی و عادات فردی هر کدام از دو رقیب انحراف یافت. تاکید بر موضوعات فرعی و رفتار و روحیات شخصی در مناظره حتی از طرف تیم انتخاباتی کلینتون در ابتدای مناظره تائید شد و آنها به خبرنگاران اعلام کردند که خانم کلینتون خود را برای مناظره با دو نوع شخصیت ترامپ جدی و عصبانی و یا برعکس ترامپ شوخ‌طبع و بی‌خیال آماده کرده است.
البته نوع روحیات ترامپ، نامزد خوش اقبال جمهوری‌خواهان امریکا با توجه به سوابق پیشین او چندان عجیب به نظر نمی‌رسید. ترامپ سال‌ها در کار ساختمان‌سازی و هتل‌داری و بعد ستاره یک برنامه تلویزیونی بوده است. وی در رقابت داخلی حزب جمهوری‌خواه توانست رقیبانی را که در عرصه سیاست به‌مراتب مجرب‌تر از او بودند شکست دهد. و البته در این راه از توهین شخصی و حتی کنایه‌های نامناسب برای صحنه سیاسی هم ابایی نداشت.
در میانه مناظره دیشب، موضوعات مالیاتی آمریکا و برنامه نامزدها برای عادلانه کردن مالیات از ثروتمندان تحت الشعاع ثروت ترامپ قرار گرفت و کلینتون رقیبش را متهم کرد که با کاهش مالیات به دنبال منفعت شخصی خود است. وقتی مجری از دونالد ترامپ در مورد اظهارنامه‌های مالیاتی‌اش که تا کنون از انتشار آنها خودداری کرده است سوال پرسید، ترامپ پاسخ داد: من وقتی اظهارنامه‌های مالیاتی را منتشر می‌کنم که کلینتون 33 هزار ایمیل را چاپ کند؟
غیر از این در مورد دیگری ترامپ به اطاله سخن در حمایت از شرکت تجاری خود پرداخت و کلینتون نیز در ارتباط با نحوه برخورد پلیس در آمریکا سخن راند. اشاره به توافق نامه تجاری آمریکا با اروپا بخش کوتاهی از سخنان دو طرف بود و در رابطه با داعش کلینتون به مسئله مقابله با داعش در اینترنت بسنده کرد.
در عین حال یکی از بخش‌های کوتاه ولی قابل توجه دو نامزد انتخابات امریکا اتهام متقابلی بود که طرفین در ارتباط با به راه انداختن و حمایت از جنگ عراق متوجه یکدیگر کردند. در حالی که کلینتون مدعی شد که ترامپ از اشغال عراق حمایت کرده است، ترامپ این موضوع را رد کرد و با صدای بلند گفت، قطعا من از جنگ در عراق حمایت نکرده‌ام و در مقابل گفت: اوباما و کلینتون در عراق خلا قدرت ایجاد کردند و داعش به وجود آمد.
در حالی که در موضوعات سیاست خارجی اشاره کوتاهی به مسئله داعش شد و فقط یکبار اسمی از سوریه آورده شد، شاید طولانی‌ترین موضوع سیاست خارجی در مناظره ترامپ و کلینتون را بتوان موضوع ایران و برجام عنوان کرد که زمانی حدود 17 دقیقه را در این گفتگوی حدود 100 دقیقه‌ای به خود اختصاص داد . براین اساس در حالی که ترامپ کلینتون را به اهمال در برابر قدرت ایران متهم می‌کرد، گفت بنیامین نتانیاهو هم از این مساله خشنود نیست. در مقابل کلینتون اعلام کرد که وقتی وزیر خارجه شدم ایران چند هفته تا دستیابی به مواد لازم برای ساخت بمب هسته ای فاصله داشت. ما سنگین ترین تحریم ها را علیه ایران وضع و برنامه هسته ای ایران را بدون شلیک یک گلوله محدود کردیم.
در این میان اشاره دو طرف به روحیات شخصی از جمله اتهام پرحرفی به ترامپ از طرف کلینتون و تاکید ترامپ بر اینکه کلینتون بنیه و نیروی ریاست‌جمهوری را ندارد، در این مناظره چندین بار تکرار شد. پایان این مناظره نیز اختصاص به این موضوع داشت که چرا ترامپ در گذشته گفته است کلینتون "قیافه" ریاست جمهوری ندارد و او پاسخ داد حرفش این بوده که کلینتون "استقامت" رئیس جمهور شدن ندارد.
آنچه که در مناظره گفته نشد؟
محوریت مسائل شخصی و تمرکز بر روحیات فردی بجای موضوعات قابل توجه در مناظره دو نامزد ریاست جمهوری امریکا، بیش از هر چیز نشان داد تا چه اندازه محیط سیاست زده این کشور در آستانه برگزاری یکی از مهمترین رویدادهای سیاسی خود، یعنی انتخاب رئیس جمهور به حاشیه رفته است.
انتظار آن بود که دو نامزد انتخاباتی برنامه خود را برای مقابله با تهدیدات تروریستی به صورت شفاف‌تری تبیین و رای‌دهندگان خود را نسبت به مبارزه با موضوع تروریست توجیه کنند، اما به نظر می‌رسید آنچه در اولویت نامزدهای انتخاباتی امریکا نیست، مبارزه با تروریسم است.
حتی توجه به موضوعات شخصی کم اهمیت بجای ارائه برنامه در ارتباط با بحران تروریستی سوریه نشان داد، مسئله تروریستی این کشور اولویتی در مسائل سیاست خارجی آمریکا نخواهد داشت و حداقل شاید رئیس جمهور آینده آمریکا هر که باشد، نقش آمریکا در بحران سوریه را به شکل فعلی، یعنی تداوم حمایت از گروه‌های شورشی و تروریستی ادامه خواهد داد. سیاستی که تا به امروز جز تشدید و تداوم بحران و افزایش شمار قربانیان در سوریه، نتیجه‌ای نداشته است.
در حالی‌که آمریکای این روزها با معضلات متعددی در خاورمیانه از جمله در مسئله بحران‌های امنیتی در عراق و افغانستان و همچنین افزایش انتقادات به عملکرد این کشور درباره ارتباط کاخ سفید با برخی دولت‌های حامی گروه‌های بنیادگرا از جمله عربستان مواجه است، اما مناظره دو کاندید ریاست جمهوری امریکا بیش از این موضوعات، متمرکز بر روحیات و رفتارهای شخصی دو طرف بود تا آنجا که درمیانه مناظره لستر هولت مجری شناخته‌شده ان.بی.سی که اداره برنامه را برعهده داشت در تذکر به طرفین خواستار تمرکز بر موضوعات اصلی شد.
با وجود اینکه برخی این مناظره را محدود به موضوعات و مسائل داخلی عنوان کرده‌اند؛ اما هرچه باشد در حوزه مسائل داخلی نیز دو طرف توجه خاصی به موضوعاتی همچون مسائل اقتصادی آمریکا از جمله آینده رشد اقتصادی ضعیف این کشور و یا آینده بیمه بهداشتی و پزشکی که همواره یکی از چالش‌های اساسی و مهم روسای جمهوری آمریکا در دوره‌های قبل به شمار می‌آمد، نداشتند.
هرچه بود، نخستین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نشان داد، فضای عمومی و گرایش غالب اجتماعی این روزها در امریکا بسیار سیاست‌زده و خسته از پیگیری مسائل عمده و اصلی این کشور است. مسائلی که در صورت عدم چاره‌اندیشی رهبران آینده امریکا برای آنها، سنگ‌های بزرگتری را پیش پای لنگ یانکی‌ها بویژه در خاورمیانه خواهد گذاشت.
