الوقت- وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه عرب روز شنبه 8 خرداد ماه 13295 در نشست فوق العاده این سازمان در قاهره تحولات اخیر پرونده فلسطین را بررسی کرده و بر حمایت اتحادیه عرب از طرح فرانسه برای حل پرونده فلسطین تأکید کردند. وزیران خارجه کشورهای عربی عضو اتحادیه عرب تأکید کردند کشورهايشان از سرگیری مذاکرات سازش میان فلسطین و رژیم صهیونیستی استقبال میکنند و خواستار تعیین جدول زمانی برای آن هستند. اتحادیه عرب در بیانیه پایانی خود خواستار ایجاد ساز و کاری چندجانبه برای پایان دادن به اشغالگری اسرائیل و تأسیس دولت مستقل فلسطین به پایتختی قدس شرقی و بر اساس مرزبندی سال 1967 شدند.
در همین راستا «نبیل العربی» دبیرکل اتحادیه عرب گفت باید در نهایت هدف ازسرگیری گفتوگوهای سازش رسیدن به چارچوبی برای اجرای راهکار دو دولت باشد نه اینکه تنها طرفین مانند 25 سال گذشته به صورت بیهدف و بینتیجه باهم دیدار کنند. از سوی دیگر محمود عباس رییس تشکیلات خودگردان فلسطین نیز در این نشست تأکید کرد باید مبنای نشست آتی پاریس که 3 ژوئن در فرانسه برگزار میشود؛ تصمیمات بین المللی و عربی باشد. وی در جریان سخنرانیاش در نشست روز شنبه اتحادیه عرب تأکید کرد زمان آن فرا رسیده تا عزم بین المللی و عربی برای محقق شدن آزادی مردم فلسطین جزم شود و دولت مستقل فلسطینی تأسیس شود. وی افزود: ما پیش از این به مفهوم دولت اسرائیلی اعتراف کردهایم اما حاضر نیستیم تعبیر دولت یهودی را بپذیریم و خواستار تأسیس دولت فلسطین در خاک کشورمان هستیم و اجازه نخواهیم داد یک اسرائیلی در داخل خاک فلسطین حضور داشته باشد.
بنامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در دیدار با نخست وزیر فرانسه که به سرزمینهای اشغالی سفر کرده بود گفت: ما تنها مذاکرات بدون پیش شرط را قبول داریم؛ حال این مذاکرات میخواهد در قابل طرح فرانسه باشد یا خیر اما به هیچ وجه دیکتههای خارجی را قبول نمیکنیم.
طرح صلح فرانسه چيست؟
وزیر خارجه سابق فرانسه لوران فابیوس، در 8 بهمن 1394 از قصد کشورش برای برگزاری یک کنفرانس بینالمللی در مورد مذاکرات سازش بین دو طرف رژیم صهیونیستی و فلسطینی گفت و تأکید کرد که اگر این کنفرانس به نتیجهای ختم نشود، فرانسه به صورت یک طرفه کشور مستقل فلسطینی در حدود مرزهای 1967 را به رسمیت خواهد شناخت.
کمتر از دو هفته بعد، فابیوس از مقام خود استعفا کرد و حالا ژان مارک آیرو جای او را گرفته اما فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه برگزاری آن کنفرانس را در دستور کار وی هم قرار داده است، اما با يک تفاوت عمده که شرط پذيرش دولت فلسطيني را در صورت عدم موفقيت طرح خود به کناري گذاشته است.!! به همین جهت است که وزارت خارجه فرانسه در حال انجام مقدمات این کنفرانس است و در مرحله اول جزئیات طرح خود را برای دو طرف از رژیم صهیونیستی و دولت خودگردان فلسطینی فرستاده و علاوه بر این، سفرای خود را در 20 کشور جهان مأمور کرده تا این جزئیات را به اطلاع مقامات ارشد آن کشورها برسانند. اولاند با این مقدمهچینی حرکت خود را در راه سازش کلید زده اما باید دید که حرکت او چگونه است و چه نتیجهای را میتوان در ادامه مسیر انتظار داشت.
روزنامه صهیونیستی هاآرتص طرح اولاند در مسیر سازش را در سه مرحله خلاصه کرده که به ترتیب عبارتند از: الف- انجام رایزنیها با دو طرف از رژیم صهیونیستی و فلسطینی و همچنین آن 20 کشور در مورد اصل ایده کنفرانس و محتوای آن، ب- برگزاری نشست مقدماتی با حضور کشورهای حامی سازش در ماههای مارس و آوریل و بدون حضور آن دو طرف، ج- برگزاری کنفرانس بینالمللی در ماه ژوئن برای احیای روند سازش. این را میتوان سه گام اولاند در مسیر سازش دانست. اما همان گونه که نیکلای ملادینوف، نماینده سازمان ملل در روند سازش هم اشاره کرده، این سه گام نکته مشخصی را در برندارد و تأکید کرد که باید دید فرانسه به صورت دقیق چه چیزی را روی میز قرار داده است.در واقع، اولاند تا اینجای کار طرح مشخص و دقیقی را ارائه نکرده جز یک جدول زمانبندی از مراحل مذاکرات مقدماتی تا کنفرانس بینالمللی و به نظر میرسد بیشتر میخواهد در ادامه مسیر جزئیات امر مشخص بشود و ایدهای به دست بیاورد.
این وضعیت از حرکت اولاند نشان میدهد که او بیشتر به دنبال یک مانور سیاسی است تا اتفاق عملی بین دو طرف اصلی سازش و باید اهداف سیاسی از جلب نظر اعراب را در این مانور او مد نظر داشت. او به این ترتیب میخواهد در منازعه قدیمی بین صهیونیستها و فلسطینیها خودی نشان بدهد و جایی را به دست بیاورد که فرانسه تا کنون نداشته است. اگر به روند سازش از ابتدای امر نگاهی بیندازیم، فرانسه بیشتر جایگاه ناظر را داشت تا یک کنشگر و این امریکا بود که صحنهگردانی اصلی فرآیند را به عهده داشت. حالا اولاند میخواهد تا نقش صحنهگردانی را به نحوی از دست امریکا بگیرد چرا که واشنگتن در عمل دیگر آن نفوذ و اعتبار سابق را ندارد و صد البته که اولاند با به دست گرفتن صحنهگردانی انتظار کسب امتیازاتی از اعراب دارد.
نتانیاهو نخست وزير رژيم صهيونيستي ، در همان مخالفت خود را با این طرح اعلام کرده بود و این مخالفت، سیاست رسمی رژیم او است و این سیاست حتی منطبق با تجربهای است که واشنگتن از او دارد چرا که واشنگتن خوب میداند با نتانیاهو نمیتوان از راه مذاکره به نتیجهای رسید. دولت خودگردان نیز همین تجربه را دارد و به همین دلیل میداند که نمیتوان نتیجهای از کنفرانس بینالمللی اولاند انتظار داشت و بیشتر دل خوش کرده به وعده فابیوس در به رسمیت شناختن یک طرفه دولت مستقل فلسطینی از سوی فرانسه.
به نظر میرسد چه محمود عباس و چه دیگر مقامات ارشد فلسطینی در دولت خودگردان هنوز از تجربه طولانی خود در فرآیند سازش درس نگرفتهاند و نفهمیدهاند حامیان غربی سازش تعهدی به وعدههای خود ندارند، چه رسد به اینکه وعدهدهنده دیگر بر سر کار نباشد و کس دیگری جای او را گرفته باشد.