الوقت_ جنبش انقلابی بحرین طی بیش از سه سال گذشته علی رغم دارا بودن مولفه هاي اوليه شكل گيري انقلاب سراسري همچون وجود حداكثري سطح نارضايتي در ميان مردم، مشاركت فراگير در اعتراضات، پيوستگي و استمرار اعتراضات و البته برخورداري از رهبري هوشمند شيخ عيسي قاسم نتوانسته است به اهداف مورد نظر خود دست یابد که این مساله تا حد زیادی به دلیل موقعیت ژئوپلتيكي و استراتژيكي بحرين و منافع و ملاحظات بین المللی و منطقه ای در این کشور بوده است. موضوعی که سبب شده است تا بازيگران متعددي در سطوح مختلف منطقه اي و بين المللي درگير آن شوند و بحران بحرين از يك موضوع صرفا داخلي به موضوعي با ابعاد منطقه اي و بين المللي تبديل شود و منافع متضاد آنها در خصوص چشم انداز آتی این کشور توافق بر سر هرگونه راه حلي را با شكست روبرو كرده است.
در این میان حمایت عربستان و آمریکا از ساختار حاكميتي آل خلیفه و رويكرد تقابلي آن ها با انقلابيون و مخالفين موجب شده است تا متن سياست و ساختار قدرت موجود در این کشور از دگرگوني های ساختاری مصون بماند.
در این میان عوامل متعددی در شکل گیری چنین وضعیتی که فرسایشی شدن انقلاب بحرین را نیزبه دنبال داشته است، قابل اشاره می باشد:
.1 شكاف اندك در بين ساختار سياسي هيئت حاكمه در قبال مخالفان و انقلابيون با توجه به هراس از آينده سياسي يكي از استراتژی های اصلی آل خليفه در قبال مخالفين بوده است. در اين بين حتي به نظر مي‌رسد كه ساختار سياسي اين كشور به گونه اي متصلب تر نيز با مخالفان برخورد كرده و عملا به جاي دادن امتيازهاي بيشتر به مخالفان دست به رويكردهايي همچون سلب تابعیت از شهروندان این کشور به بهانه ضربه زدن به امنیت بحرین و ممنوعيت برگزاري تظاهرات و مخالفت‌ها كرده است.
2. با توجه به شرايط نوين داخلي در اين كشور از جمله وقوع برخي انفجارها و رويكردهاي مسلحانه به نظر مي‌رسد ساختار حاكم با بهره گيري از متهم كردن مخالفان منطقه اي از جمله ايران و حزب الله عملا دامنه تحرك مخالفان را كاهش داده تا اندك اندك با توسل به بهانه هاي مختلف انقلاب بحرين را كندتر كند. در این راستا مقامات و رسانه‌هاي بحرینی و سعودي تلاش کردند قیام مردمی را وابسته به خارج نشان دهند. طبق گزارش‌ها و شواهد عینی، نیروهاي موسوم به ضد شورش اقدام به چسباندن تصاویر سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان و نیز پرچم‌هاي این حزب در مناطق مختلف بحرین کردند تا وانمود کنند قیام مردم بحرین از خارج هدایت می‌شود.
3. طرح اختلاف افكني در بين مخالفان بحرینی با اطلاق اصطلاحاتی همچون اصلاح طلب، مشروطه خواه و جمهوري خواه و.. نيز از ديگر برنامه مقامات بحريني مي باشد.
4. ايجاد ترس مذهبي توسط جريان افراطي حاكميت به رهبري نخست وزير در بين اهل سنت، به نحوي كه اين بخش از مردم بحرين تحت تأثير ذهنيت سازي و تبليغات جريان افراطي به شدت نگران گسترش موج تشيع و سيطره آنها بر حكومت و سپس اخراج يا منزوي كردن اهل سنت هستد. همچنین تلاشهاي بسیاري از سوي رژیم آل‌خلیفه و رسانه‌هاي عربی صورت گرفت تا قیام مردم بحرین به عنوان جنبشی فرقه‌اي و شیعی مطرح شود و این تلقی مطرح شد که شیعیان با حمایت‌هاي ایران در پی تسلط بر منطقه خلیج فارس هستند. این گونه اتهامات و رویکردها در شکاف شیعیان و سنی‌هاي بحرینی مشارکت‌کننده در قیام، همچنین بسترسازي منطقه‌اي و بین‌المللی براي سرکوب قیام بی‌تأثیر نبود.
5. از سوي ديگر اين جريان با تقويت جايگاه اهل سنت و اعطاي امتيازات خاص به آنها اقدام به تقويت حضور و نفوذ آنها در پست‌هاي حساس و كليدي دولتي ، سعی در دور نمودن آنها از شیعیان کرده است.
6. مضافاً بر اين، عامل جمعيتي در بحرين نيز توسط حاكميت مورد بهره‌برداري قرار گرفته است و وزن عددي شيعيان در اين كشور براي تضعيف تحركات آنها به عنوان يك اكثريت دستاويز قرار گرفته است و به روند اعطاي تابعيت به منظور برهم زدن ساختار جمعيتي بحرين شدت داده است . اين رژيم با اعطاي تابعيت به اهل سنت و خريدن آنها با اعطاي امتيازاتي فراتر از حقوق ساكنان اصلي و اصيل بحرين، تعداد سني‌ها را افزايش مي‌دهد. چرا كه ميزان عددي جمعيت نقش مهمي در افزايش تعداد هواداران نظام در مقابل مخالفان در شرايط حساس درگيري و برگزاري همه‌پرسي دارد. نظام توانسته است با تعميق ترس واهمه در ميان اهل سنت از تلاش شيعيان براي سيطره بر حكومت و انزواي انها، عملاً ارتباط بين اكثر سني ها و شيعه را قطع نمايد.
با توجه به آنچه گفته شد می توان نتیجه گرفت که انقلاب بحرين با تنوعي از متغيرهاي چالش‌زا مواجه است كه به دليل ديدگاه هاي بعضا متفاوت نمي توانند بر سر راه‌‌حل مشخص و قابل اتكا به اجماع برسند، امري كه موجب فرسايشي شدن روند انقلاب و دورماندن آن از پيروزي قطعي شده است. استمرار اين وضعيت در حالي مطلوب آل خليفه است كه با ايجاد محدوديت‌هايي براي انقلابيون بحريني به ويژه شيعيان آنها را با شرايط سخت امنيتي و اقتصادي مواجه كرده است.
