الوقت- حمله تروریستی لاهور و بروز ناآرامیها در اوايل فروردين 95 در «اسلامآباد» پایتخت پاکستان، دولت نواز شریف را نگران كرده است. وقوع انفجار تروریستی در پارک «گلشن اقبال» لاهور در ایالت پنجاب پاکستان پس از آن روی داد که «ممنون حسین» رئیس جمهور و «نواز شریف» نخست وزیر پاکستان روز یکشنبه فرار رسیدن «عید پاک» (۲۷ مارس برابر با يكشنبه ۸ فروردین95) را به جامعه مسیحیان پاکستان تبریک گفتند و پارلمان پاکستان تصمیم گرفت با تصویب طرحی روز «عید پاک» مسیحیان و نیز جشن «هولی» هندوها را به تعطیلات رسمی کشور اضافه كند. اين در حاليست كه پاکستان يك کشور اسلامي است و بيشترين جمعیت آن را مسلمانان تشکیل میدهند. هر چند كه گروههای افراطی از جمله طالبان، القاعده، جیش محمد، لشکر طیبه، جماعت الاحرار و غيره در این کشور عمدتا از سوی عربستان سعودی حمایت میشوند.
حمله انتحاری در پارک «گلشن اقبال» لاهور كه مملو از خانوادهها و مسیحیانی بود که عید پاک را جشن میگرفتند، نمونهاي از حملات تروريستي است كه به کشته شدن دستکم ۷۴ نفر و زخمی شدن بیش از ۳۰۰ نفر انجاميد. گروه جماعت الاحرار اعلام کرد به عمد در روز عید پاک، پارک گلشن اقبالِ شهر لاهور را هدف حمله قرار داده است.
ارتش پاکستان پس از حادثه تروریستی لاهور در مناطق مختلف ایالت پنجاب عملیات گستردهای را انجام داده است و بیش از ۴۰۰ تن از مظنونین به حملات تروریستی را دستگیر کرده است. با ملتهب شدن اوضاع در اسلامآباد و حمله تروریستی لاهور «نواز شریف» نخست وزیر پاکستان سفر خود را به واشنگتن لغو کرده است. قرار بود که نواز شریف به دعوت رسمی «باراک اوباما» رئیس حمهور آمریکا در کنفرانس بینالمللی امنیت هستهای که از ۳۰ مارس تا یکم آوریل (11 الي 13 فروردين 95) در واشنگتن برگزار شد، شرکت کند و در حاشیه این اجلاس با «نارندرا مودی» نخست وزیر هند نیز دیدار و گفتگو کند. با توجه به رویدادهای اخیر و اوضاع وخيم آن در پاکستان، نواز شریف سفر به واشنگتن را لغو كرد. «راحیل شریف» فرمانده ارتش پاکستان نیز به نیروهای ارتش در ایالت پنجاب دستور داد تا عملیات گستردهای در این ایالت با هدف مبارزه با تروریستها و دستگیری آنها انجام دهند.
«احسان الله احسان» سخنگوی گروه تروریستی «جماعت الاحرار» وابسته به گروه طالبان پاکستان در بیانیهای اعلام کرد: گروه «جماعت الاحرار» حمله تروریستی لاهور را انجام داده است. «ما به شهر لاهور وارد شدیم و عملیات خود را انجام دادیم، هیچ قدرتی نمیتواند مانع ورود ما به شهر لاهور شود.»
با توجه به اظهارات سخنگوی گروه تروریستی «جماعت الاحرار» میتوان گفت که تروریستها هرگاه اراده کنند، میتوانند در مناطق مختلف پاکستان دست به عمليات تروریستی بزنند و هیچ نیرویی قادر نیست از انجام عملیات تروریستی در پاکستان جلوگیری کند. نکته مهمی که در اینجا باید بدان اشاره كرد، این است که همزمان با حمله تروریستی لاهور، عصر یکشنبه هفته جاری مراسمی به مناسبت چهلم «ممتاز قادری» ضارب «سلمان تأثیر» استاندار اسبق ایالت پنجاب در «لیاقت باغ» شهر راولپندی نزدیک اسلامآباد برگزار شد. احزاب اسلامی پاکستان به مناسبت چهلم ممتاز قادری مراسمی در لیاقت باغ برگزار کردند و با ایجاد موانع، راههای منتهی به پارلمان پاکستان را در مناطق «فیض آباد» و «چاندنی چوک» مسدود کردند. اما پس از پایان مراسم، شرکت کنندگان با برداشتن موانع، وارد «منطقه قرمز» اسلامآباد شدند و خود را به مقابل ساختمان پارلمان پاکستان رساندند.
از جمله خواستههای معترضین و نهضت «لبیک یا رسولالله» در اسلامآباد میتوان به رهایی بی قید و شرط رهبران و اعضای سنی مذهب زندانی شده در زندانهای پاکستان، شهید تلقی کردن ممتاز قادری و اصلاح قانون «توهین به پیامبر اسلام» اشاره کرد. لازم به ذكر است «ممتاز قادری» از مأمورینی بود که وظیفه محافظت از سلمان تأثیر استاندار اسبق ایالت پنجاب پاکستان را به عهده داشت، اما با تیراندازی به سوی سلمان تأثیر، وی را به قتل رساند. علت و انگیزه ممتاز قادری از کشتن سلمان تأثیر به گفته وی پاسداری از ناموس رسالت اعلام شده است. گروههای افراطی در پاکستان اعلام کرده بودند در صورت اعدام ممتاز قادری دست به اعتراضات گستردهای خواهند زد.
دادگاه مبارزه با تروریسم، ممتاز قادری را به اتهام قتل سلمان تأثیر به اعدام محکوم کرده بود. دادگاه تجدید نظر و دادگاه عالی پاکستان نیز رای به اجرای حکم اعدام وی داده بودند. ممتاز قادری از «ممنون حسین» رئیس جمهور پاکستان تقاضای عفو کرده بود و درخواست وی از سوی ممنون حسین رد شد و حکم اعدام وی در زندان «ادیاله» اجرا شد. ممتاز قادری در ۴ ژانویه ۲۰۱۱ (15 دي 1389) و در بازار «کوهسار» اسلامآباد با تیراندازی به سوی سلمان تأثیر وی را به قتل رساند. پلیس اسلامآباد تا کنون حدود ۶۰۰ نفر از معترضین را که اقدام به آتش زدن اتوبوسهای شهری و نیز ایجاد آشوب در اسلامآباد و راولپندی کردهاند، دستگیر و تحویل مقامات قضایی این کشور داده است که همگی آنها به زندان «ادیاله» منتقل شدهاند و بازرسی از آنها به عمل آمده است.
در حمله تروریستی به پایگاه هوایی «پتان کوت» ایالت پنجاب هند که در آن ۷ تن از نیروهای امنیتی هند کشته شدند. دولت دهلی هند نیز مدعی شده بود که افرادی در شهر «بهاول پور» پاکستان با تروریستها در ارتباط بودهاند. دولت اسلامآباد نیز در اقدامی «مولانا مسعود اظهر» سرکرده گروه تروریستی «جیش محمد» و ۱۲ تن دیگر از اعضای این گروه تروریستی را دستگیر کرده است. در ادامه پاکستان تشکیل تیم تحقیقات ویژه خود را برای تحقیات بیشتر عازم هند کرده است و این تیم تحقیقاتی از پایگاه هوایی «پتان کوت» هند بازدید کرده است و اظهارات شاهدان عینی این حادثه تروریستی را ثبت کرده است.
تداوم چنين حملاتي در پاكستان، بيانگر اين واقعيت است که دولت و ارتش پاکستان عملا در مبارزه با تروریسم و کنترل گروههاي تروريستي موفق نبوده است. ارتش پاکستان که خود را جزو ارتشهای قدرتمند در جهان تصور میکند تاكنون نتوانسته است گروههای تروریستی را در پاکستان سرکوب و مهار نماید و جريان افراطي- تروريستي همچنان بر عملياتهاي تروریستی خود اصرار ميورزند؛ طوري که طي ماههای اخیر زمزمههای نفوذ گروه تروریستی «داعش» در پاکستان افزايش يافته است.
شايد بتوان تغییر و تحولات اخیر پاکستان را به جنگ و درگیری گروه طالبان و نواز شریف تعبیر کرد، چراكه قرار بود چهارمين نشست مذاکرات چهار جانبه صلح افغانستان و طالبان در پاکستان و به میزبانی اسلامآباد برگزار شود، اما به دلایل نامشخص ومبهم این مذاکرات صورت نگرفت و دفتر طالبان در قطر طي بیانیهای اعلام کرد كه «ملا اختر منصور» رهبر طالبان به هیچ گروهی از طالبان اجازه نداده است در مذاکرات صلح افغانستان حضور پيدا کند. طالبان در صورتی حاضر است با دولت افغانستان وارد مذاکرات شود که نخست زندانیان این گروه از زندان آزاد شوند، دوم نیروهای خارجي از افغانستان خارج شوند و سوم گروه طالبان از لیست گروههای تروریستی خارج شود.
با توجه به خواستههای طالبان و تعيين پيششرطها، تصور آینده روشن برای مذاکرات صلح افغانستان نيز دشوار خواهد بود، بويژه كه طالبان به شاخههای متعددي تقسيم شده است و با انجام عملیات در افغانستان و پاکستان چالشهای امنيتي زیادی برای هر دو کشور بوجود آورده است. (اخيرا ژنرال «جوزف دانفورد» رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا به بهانه افزايش عمليات طالبان، پیشنهاد افزايش و تداوم حضور نیروهای آمریکایی در افغانستان را به اوباما ارائه داده است.) به هر حال نواز شریف مجبور است از یکسو با گروههای تروريستي در کشور مبارزه کند و از سوی دیگر گروه طالبان را به مذاکره ترغيب كرده تا بتواند پاکستان را از وضعیت بحرانی كنوني رهايي بخشد.
اسماعیل باقری