الوقت- در ترافیک دیپلماسی منطقه‌ای فعال جمهوری اسلامی در روزهای اخیر، در یک رویداد مهم، اوایل هفته جاری تهران میزبان «قاسم الاعرجی» مشاور امنیت ملی عراق بود که در رأس یک هیئت امنیتی به ایران سفر کرد.
سفرهای مقام‌های امنیتی همواره کم سروصدا و معمولاً بی‌حاشیه، اما در پشت پرده بسیار مهم و دستورکارهای حساس و تأثیرگذار روی می‌دهد و از این جهت با توجه به اینکه تحولات منطقه با شعله‌ور شدن آتش جنگ در لبنان به وضعیت مخاطره آمیزی رسیده است، باید سفر مشاور امنیت ملی عراق به تهران و مذاکرات صورت گرفته را نیز چیزی بیش از رازنی‌های معمول دیپلماتیک ارزیابی کرد.
مع الوصف، آنچه از موضوع مذاکرات میان الاعرجی و مقامات ایرانی رسانه‌ای شده خود سرنخ‌هایی از مباحث کلیدی رایزنی‌های دو طرف و ماهیت این سفر را به دست می‌دهد.
یکی از مهمترین سخنان الاعرجی در دیدار با عراقچی گفته شد که طی آن این مقام عراقی بر اهتمام بغداد به حفظ امنیت ملی جمهوری اسلامی تأکید نمود. الاعرجی گفت: عراق امنیت ایران را امنیت خود می‌داند و هرگونه اقدام ضدامنیتی علیه ایران با اقدام دولت مرکزی و اقلیم کردستان عراق مواجه خواهد شد.
الاعرجی همچنین با علی‌اکبر احمدیان، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی ایران نیز توافق امنیتی بین دو کشور را مورد بررسی قرار دادند و بر تسریع روند اجرای بند‌های توافق مذکور، به‌ویژه ممانعت از حضور و فعالیت تروریستها در خارج از مرز‌های غربی ایران تأکید کردند. دو طرف توافق کردند با تکمیل و تعمیم توافقنامه امنیتی، سایر تهدیدات مشترک، از جمله تهدیدات نظامی و امنیتی و اقتصادی را نیز پوشش دهند.
دیپلماسی بغداد زیر فشار آمریکا
سفر الاعجری در زمانی انجام شد که تنشها بین ایران و رژیم صهیونیستی شدت گرفته و بر اساس گزارش رسانه‌ها، ایران برای انجام عملیات وعده صادق 3 به سرزمینهای اشغالی آماده می‌شود.
سفر الاعرجی از این زاویه مهم است که اخیرا برخی منابع آمریکایی همانند آکسیوس و واشنگتن پست مدعی شدند که جمهوری اسلامی قرار است این بار از خاک عراق حمله به اسرائیل را انجام دهد.
پس از این اخبار رسانه‌های غربی، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا هفته گذشته در تماس تلفنی با محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق گفت که بغداد باید جلوی حملات گروههای مسلح از خاک عراق را بگیرد که تلویحاً منظور بلینکن اشاره به عملیات ایران بود.
در چنین شرایطی به نظر می‌رسد سفر مقام امنیت ملی عراق به ایران عمدتاً حول تنش میان جمهوری اسلامی و اسرائیل و تلاش دولت السودانی برای دور ماندن از این مناقشه صورت می‌گیرد.
در این میان، در حالی که مقامات عراقی ادعا دارند که اجازه نخواهند داد از خاک این کشور به ایران حمله شود اما در تجاوز اخیر صهیونیستها، شاهد بودیم که جنگنده های صهیونیستی آسمان این کشور را به اتوبان خود تبدیل کرده بودند. حتی به گفته حبیب‌الله سیاری، معاون هماهنگ کننده ارتش، ۲۵ شبانه‌روز آسمان عراق در اختیار رژیم صهیونیستی و کشورهای حامی این رژیم بود و منتظر فرصت برای حمله به ایران بودند.
بنابراین، در عرصه عمل دولت عراق نتوانسته به وعده و تعهد خود در قبال امنیت ملی جمهوری اسلامی و جلوگیری از استفاده از خاک و آسمان این کشور علیه تمامیت ارضی ایران جلوگیری کند، که البته ایران نیز در حسن نیت عراقی‌ها و مخالفت کامل دولت و ملت عراق با این تجاوز هیچ شکی ندارد اما مواضع سیاسی کفایت نمی‌کند و جمهوری اسلامی انتظار دارد همانگونه که در تعهدنامه امنیتی میان دو کشور قید شده است منابع تهدید خارجی از طریق خاک عراق برای امنیت سرزمینی ایران ریشه کن شود.
این احتمال می‌رود که با توجه به فشارهای کاخ سفید، الاعرجی به دنبال اعلام بی‌طرفی عراق و ممانعت از کشیده شدن پای این کشور به مناقشه ایران و رژیم صهیونیستی به تهران سفر کرده باشد. در این صورت دیپلماسی بغداد بازی در زمین انتظارات آمریکا و رژیم صهیونیستی خواهد بود.
عراق با اینکه متحد استراتژیک ایران است اما در عمل نتوانست اقدامی در جلوگیری از جنایات صهیونیستها و آمریکا انجام دهد. بغداد حتی در حمله اخیر تل‌آویو به ایران، از کشورهای عرب منطقه هم ضعیف‌تر عمل کرد که اجازه ندادند جنگنده‌های صهیونیستی از آسمان این کشورها استفاده کنند و این حمله را محکوم کردند.
پیش از این سفر، السودانی نخست وزیر عراق در اظهاراتی با اشاره به اخبار استفاده از خاک این کشور برای انجام حملات گفته بود: «باید کشور را از جنگ دور کنیم»، اظهارتی که کاملاً رنگ و بوی وجود فشارهای سیاسی آمریکا بر بغداد را دارد و تحرکات سیاسی عراق را به بخشی از شطرنج کاخ سفید برای ایجاد چتر امنیتی برای سرزمینهای اشغالی تبدیل می‌کند. معادله‌ای که جمهوری اسلامی برای حفظ بازدزندگی خود، با طرح آمادگی برای انجام عملیات «وعده صادق 3»، به دنبال شکستن آن است.
بازگشت بغداد به توافقنامه امنیتی
ایران در ماجرای تهدیدات گروههای معاند و تجزیه طلب که در خاک عراق حضور دارند، پس از سالها در پیش گرفتن سیاست مماشات و پیشبرد خواسته‌هایش از طریق رایزنی‌های سیاسی با دولت‌های مختلف در بغداد، در نهایت به دلیل اهمال کاری عراقی‌ها، برای از بین بردن این خطرات علیه تمامیت ارضی خود، ناگزیر حملاتی را به مواضع تروریستها انجام داد تا جایی که خود مسئولین بغداد هم متوجه شدند که این وظیفه آنها است که برای جلوگیری از تکرار این وقایع، باید با تهدیدات امنیتی از خاک این کشور علیه همسایگان مقابله کنند و نتیجتاً توافق امنیتی دوجانبه با تهران شکل گرفت.
بنابراین، برای مقابله با تجاوز صهیونیستها به حریم هوایی عراق، راهکارهایی از قبل اندیشیده شده است و آن بازگشت به مفاد توافقنامه امنیتی است. همانگونه که در توافقات قبلی، سایه تهدیدات ناشی از گروههای تجزیه طلب و منافقین علیه تمامیت ارضی ایران کم شد در برابر تجاوزات رژیم صهیونیستی هم این امکان وجود دارد. از اینرو، اگر دولت عراق واقعا در سیاستهای اعلانی خود جدی است باید از طریق فشار بر آمریکا و یا اخراج نیروهای این کشور از خاک عراق، خطرات از جانب رژیم اشغالگر را رفع کند.
