الوقت- با اینکه دولت ایران به کشورهای عرب منطقه هشدار داده بود که نباید از حریم هوایی آنها در حمله رژیم صهیونیستی به خاک ایران استفاده شود اما با این وجود، جنگندههای صهیونیستی در حمله اخیر به برخی پایگاههای نظامی در ایران، از آسمان همسایگان استفاده کردند.
ستادکل نیروهای مسلح ایران روز شنبه گزارش داد که تعدادی از جنگندههای صهیونیستی با استفاده از فضای در اختیار ارتش آمریکا در عراق، تعدادی موشک دوربرد هواپایه با سر جنگی بسیار سبک را به سمت برخی از رادارهای مرزی در استانهای ایلام، خوزستان و اطراف استان تهران پرتاب کردند.
اما استفاده از آسمان عراق همانگونه که انتظار میرفت با وجود نارضایتی و مخالفت دولت بغداد به وقوع پیوسته و از این رو مسئولان عراقی به شدت این حمله را محکوم کرده و نسبت به نقض تمامیت ارضی خود واکنش نشان دادند.
دولت عراق روز یکشنبه رسماً یادداشت اعتراضی را به شورای امنیت سازمان ملل و دبیرکل این سازمان تسلیم کرد که شامل محکومیت نقض آشکار حریم هوایی و حاکمیت عراق توسط رژیم صهیونیستی و استفاده از حریم هوایی این کشور برای اجرای تجاوز به ایران بود.
نخست وزیر عراق همچنین به وزارت خارجه دستور داد تا با توجه به مفاد توافقنامه چارچوب راهبردی دوجانبه و تعهد ایالات متحده به امنیت و حاکمیت عراق، در خصوص این تخلف با طرف آمریکایی ارتباط برقرار کند.
سخنگوی دولت عراق نیز تاکید کرد:دولت عراق بر مواضع ثابت خود در خصوص حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی این کشور تأکید دارد و هرگز اجازه استفاده از حریم هوایی خود برای حمله به دیگران را نخواهد داد.
علاوه بر دولت، گروهها و شخصیتهای مطرح عراقی نیز درباره نقض حاکمیت سرزمینی کشورشان موضعگیری کردند.
در این ارتباط «هادی العامری» دبیرکل سازمان بدر عراق، در اظهاراتی ضمن محکومیت حمله به ایران، گفت:«آمریکا بار دیگر اصرارش برای تسلط بر آسمان عراق، اقدام علیه منافع، مردم و حاکمیت این کشور را ثابت کرد. آمریکا حتی ثابت کرد در تلاش برای خدمت به رژیم صهیونیستی و کمک به این رژیم برای انجام اقدامات متجاوزانه و تهدید صلح و ثبات منطقه است. العامری تاکید کرد:«اکنون بیش از پیش نیاز است که هرگونه حضور نظامی آمریکا در عراق پایان یابد».
گردانهای حزبالله عراق هم اعلام کرد:استفاده از حریم هوایی عراق برای وارد کردن ضربات به تأسیسات ایرانی، یک اقدام خطرناک است که ایران قبلا با آن مواجه نشده بود. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان میدهد از اراضی اردن و صحرای حجاز به عنوان گذرگاهی برای جنگندههای آنها استفاده شده است و این ممکن نخواهد بود جز با هماهنگی آمریکا که بر آسمان عراق سیطره دارد. حزبالله عراق هشدار داد:«تجاوز به ایران توسط یک رژیم سرکش و بیگانه در منطقه، یک بیمبالاتی و تجاوز خطرناک است که نباید تحت هیچ شرایطی نادیده گرفته شود وگرنه این مسئله عادی خواهد شد و این دشمن وحشی بارها آنرا تکرار خواهد کرد».
مقتدی صدر، رهبر جریان صدر نیز ضمن محکومیت حمله رژیم صهیونیستی به ایران، تأکید کرد که هر گونه تجاوز به حریم هوایی عراق و استفاده احتمالی رژیم صهیونیستی از آن برای جنگ تروریستیاش، نیازمند پاسخ سریع دیپلماتیک و سیاسی دولت عراق است.
«سید عمار حکیم» رهبر جریان حکمت ملی عراق هم تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران را محکوم کرد و بار دیگر از جامعه بینالملل خواست تا برای توقف گسترش نفوذ این رژیم که در تعارض با منشورها و عرف بینالملل است، همبستگی و همکاری داشته باشد.
عراق نیازمند پدافند هوایی مستقل
با توجه به تشدید تنشها در منطقه و سوء استفاده آمریکا و اسرائیل از فضای هوایی عراق، این احتمال وجود دارد که بار دیگر موضوع خلأ سیستمهای پدافندی قدرتمند و ضرورت حاکمیت عراق بر آسمان خود در عرصه سیاسی و عمومی عراق داغ شود.
دولت عراق در سالهای اخیر گامهایی را برای تقویت بنیه دفاعی انجام داده و در این زمینه با برخی کشورها به توافقاتی نیز دست یافته است اما تاکنون این توافقات اجرایی نشده است.
مهند غالب الاسدی، فرمانده پدافند هوایی عراق شهریورماه سال جاری قرارداد خرید سامانههای پدافندی از کره جنوبی را اعلام کرد و گفت:«این سامانه بسیار پیشرفته به شمار میرود و عراق بر سر خرید چند عدد از آن برای تامین امنیت حریم هوایی خود به توافق رسیده است. این سامانهها طی سالهای آتی وارد عراق میشود و تامین مالی آن به صورت مرحلهای انجام میشود. این سامانهها امکانات بالایی در حمایت از حاکمیت ملی و حفاظت از حریم هوایی در برابر هر حمله فراهم میکند».
به رغم تلاشهای عراق و تخصیص اعتبار برای این پروژه نظامی در لایحه بودجه، اما آمریکا در این زمینه کارشکنی میکند و هنوز معلوم نیست که آیا برای برداشت از ذخایر عراق برای خرید این نوع سامانهها که هدفشان مقابله با اقدامات تنشزای آمریکا و رژیم صهیونیستی است موافقت خواهد کرد یا نه.
پیش از این، نیروی هوایی عراق در سپتامبر 2022 اعلام کرد که اولین رادار فرانسوی GM۴۰۰ را از شرکت فرانسوی «تالس» تحویل گرفته است. این رادار یک بمبافکن و یا یک جنگنده را از برد ۴۵۰ کیلومتری و یک موشک کروز را از برد ۲۵۰ کیلومتری رهگیری میکند و همچنین از توان اسکن تا ارتفاع ۳۰ کیلومتری از سطح زمین برخوردار است.
نکته مهم در این قرارداد این بود که نیروهای مسلح عراق هیچ گونه دخالتی در نحوه مدیریت این سامانه ندارند و افسران فرانسوی آنرا هدایت میکنند. از آنجایی که فرانسه نیز در جبهه واحد با آمریکا و رژیم اشغالگر قرار دارد، مشخص است که واکنشی به جنگندههای متحدان خود نشان نخواهد داد.
تاریخ نشان داد که اشغالگران همیشه منافع خود را در نظر میگیرند و استقرار سامانههای دفاعی تحت کنترل آنها قرار در خدمت امنیت، استقلال دفاعی و مصالح عمومی ملت عراق باشد.
از آنجا که اقدامات مخربانه آمریکا و اسرائیل تمامی ندارد، لذا عراقیها باید به جای اتکا به وعدههای توخالی غرب، خودشان آستینها را بالا زده و برای دفاع از امنیت ملی خود چارهای بیندیشند.
اکنون امنیت ملی عراق جدا از امنیت ملی ایران نیست و اتحاد دو همسایه مانند نخ تسبیح است که مهرهها در کنار هم نگه میدارد و اگر این نخ پاره شود انسجام مهرهها گسسته میشود.
همانطور که در ماجرای ظهور گروه تروریستی داعش در عراق، با درک تهدید مشترک و گرهخوردگی منافع امنیتی، نیروهای ایرانی به فرماندهی شهید قاسم سلیمانی، در کنار نیروهای عراقی علیه این گروه تروریستی جنگیدند و اجازه ندادند یک وجب از خاک عراق به دست تروریستها بیفتد، عراقیها نیز باید چنین نگاهی نسبت به بهرهگیری آمریکا و رژیم صهیونیستی از آسمان این کشور علیه ایران داشته باشند.
زمان تسویه حساب با آمریکا
واکنش دولت عراق به نقض تمامیت ارضی در حمله به ایران، هر چند به لحاظ سیاسی اقدامی مهم به شمار میرود اما برای جلوگیری از تکرار جنایات صهیونیستها در آینده، باید تمهیدات لازم اندیشیده شود تا دشمن دوباره جسارت نکند از حریم هوایی همسایگان به تمامیت ارضی ایران حمله کند.
تجربه دو دهه اخیر ثابت کرده که عامل اصلی ناامنی و بیثباتیها در عراق، خود آمریکا است که به بهانههای مختلف اشغالگری خود را ادامه میدهد.
طرح اخراج نیروهای آمریکایی در ژانویه 2020 در پارلمان عراق تصویب شد اما بنابه دلایل سیاسی و نبود اراده لازم در بین مسئولان بغداد، این طرح تاکنون به مرحله اجرایی نرسیده است اما ورود جنگندههای اسرائیلی به آسمان عراق که با همکاری آمریکا انجام شد، تلنگر جدی به جریانهای سیاسی و امنیتی بود که اخراج آمریکاییها را با جدیت دنبال کنند.
هر چند مقامات واشنگتن در ظاهر پذیرفتهاند که بر اساس یک جدول زمانبندی از عراق کاملاً خارج شوند اما در عمل با کارشکنیهای متعدد و پیش کشیدن بهانههای واهی از انجام تعهدات سر باز میزنند.
دولتمردان کاخ سفید با استناد به جابجایی نیروها در برخی پایگاهها، مدعی هستند بیشتر نیروهای آمریکایی خارج شدهاند و تعداد اندک شماری برای آموزش نیروهای مسلح و به عنوان مستشار در عراق حضور دارند که آنهم بنا به درخواست بغداد بوده است. این درحالی است که اسناد و گزارشهایی که از سوی نمایندگان و گروههای مقاومت منتشر شده، ثابت میکند که هزاران آمریکایی در پایگاههای عراق حضور دارند و حتی استحکامات جدیدی را به ویژه در عینالاسد ایجاد کردهاند.
نکته جالب توجه آنکه آمریکا با دیدگاه قیمومیتی و سلطهگرایانه به مقوله حضور نظامی خود در خاک عراق و حاکمیت ملی این کشور نگاه میکند و این واقعیت بار دیگر خود را در ماجرای حمله هوایی رژیم صهیونیستی به خاک ایران کاملاً نشان داد.
در حالی که آمریکا در برخی دیگر از کشورهای عربی منطقه حضور نظامی دارد، وقتی جمهوری اسلامی از این کشورها خواهان بستن آسمان خود به روی تهدیدآفرینی علیه تمامیت ارضی ایران شد، آمریکا و رژیم صهیونی امکان انجام پروازهای تهاجمی از خاک این کشورها را نیافتند اما کاخ سفید با علم به نارضایتی دولتمردان عراقی حاکمیت ملی عراق را زیر پا گذاشت و شرایط را برای تهاجم رژیم از آسمان این کشور آماده کرد.