الوقت- این روزها رویارویی یقه سفیدهای حماس با صهیونیست‌ها، از درگیری‌های نفسگیر خیابانی رزمندگان مقاومت با زره‌پوش‌های دشمن در میدان جنگ چیزی کم ندارد.
پس از 10 ماه مقاومت خونین و جانانه که دشمن را به ستوه آورده اکنون چشم همه مردم غزه و فلسطین به عملکرد رهبران مقاومت در میز مذاکرات دوخته شده است.
در واقع در این برهه سرنوشت ساز از جنگ، در عرصه سیاسی و در پای میز مذاکره نیز جنگ به همان شدت میدان نبرد جریان دارد.
مذاکرات درباره توافق آتش بس در غزه و تبادل اسرا و بازداشت شدگان شاهد درگیری بر سر تاریخ‌هایی است که هر یک از طرفین آن را مرجع مواضع خود می‌دانند.
جنبش حماس خواستار اجرای آن چیزی است که در 2 ژوئیه با آن موافقت کرده بود، در حالی که صهیونیست‌ها بر آنچه که به عنوان اصول اساسی خود در 27 مه اعلام کرده پافشاری می‌کنند.
در 27 می (7 خرداد)، اسرائیل پیشنهاد جدیدی را به سه میانجی متشکل از ایالات متحده آمریکا، قطر و مصر تسلیم کرد و شامل انجام توافقی سه مرحله‌ای بود که خطوط قرمز حماس درباره خروج کامل، دفعی و یکباره نظامیان صهیونیستی از خاک غزه و بازگشت بدون چالش آوارگان به مناطق شمالی و بازگشت کنترل حماس بر محور فیلادلفیا در مرز رفح با مصر را کاملاً نقض می‌کرد.
این پیشنهاد سه مرحله‌ای که هر مرحله 42 روز به طول می‌انجامد، با هدف آزادسازی تمامی گروگان‌های غیرنظامی و نظامی اسرائیلی در نوار غزه، اعم از زنده یا مرده، در ازای آزادی تعداد مورد توافق اسرای فلسطینی صورت می‌گیرد.
مرحله اول
در این پیشنهاد آمده بود که مرحله اول شامل «توقف موقت عملیات نظامی» هر دو طرف و عقب نشینی نیروهای اسرائیلی به سمت شرق و «دور از مناطق پرجمعیت در امتداد مرز» در تمام مناطق نوار غزه از جمله دره غزه (محور نتزاریم و دوار الكويت) است.
در روز هفتم (پس از آزادی 7 گروگان زن)، نیروهای اسرائیلی به طور کامل از خیابان الرشید به سمت شرق در خیابان صلاح الدین عقب نشینی می کنند و با برچیدن اماکن و تأسیسات نظامی امکان بازگشت آوارگان به محل زندگی خود را فراهم می کنند.
در روز بیست و دوم، نیروهای اسرائیلی از مرکز نوار غزه (به ویژه محور نتزاریم و دوار الکویت) در شرق خیابان صلاح الدین به منطقه ای در امتداد مرز عقب نشینی خواهند کرد.
حماس در این مرحله 33 گروگان اسرائیلی (زنده یا مرده)، زن (غیر نظامی و نظامی)، جوان و سالخورده (بالای 50 سال) را در ازای بازگشت تعدادی از اسرای فلسطینی در زندان ها و بازداشتگاه های اسرائیل آزاد خواهد کرد.
اسرائیل به ازای هر اسیر، 30 کودک و زن فلسطینی، با در نظر گرفتن لیست‌هایی که حماس بر اساس اولویت زندانی شدن آنها ارائه می‌کند، را تحویل خواهد داد. سپس نوبت به آزادی همه زنان و افراد زیر 19 سال و تمامی اسرای مسن (بیش از 50 سال) اسرائیلی می‌رسد.
طبق این پیشنهاد حماس همچنین تمامی سربازان زن اسرائیلی زنده را آزاد خواهد کرد، در ازای این که اسرائیل به ازای هر اسیر آزاد شده، 50 زن زندانی را در زندان های اسرائیل آزاد کند؛ ( شامل30 زندانی در حال گذراندن حبس ابد و 20 نفر که 15 سال از مجازات حبس آنها باقی مانده است).
در خصوص سازوکار آزادی اسرا هم گفته شده، حماس در روز اول 3 اسیر غیرنظامی اسرائیلی و در روز هفتم 4 اسیر غیرنظامی را آزاد خواهد کرد.
پس از آن، حماس هر 7 روز 3 اسیر را آزاد می کند که از زنان (غیر نظامی و نظامی) شروع می شود و همه اسرای زنده را قبل از تحویل اجساد اسرای کشته شده آزاد می کند، مشروط بر اینکه حماس تا روز هفتم اطلاعاتی در مورد تعداد اسیرانی که در این مرحله آزاد خواهند شد، ارائه دهد.
اگر تعداد اسرای اسرائیلی زنده که در این مرحله آزاد می‌شوند به 33 نفر نرسد، حماس با تحویل تعداد مشابهی اجساد اسرا کشته شده از همان دسته‌ها برای این مرحله، عدد توافق شده را باید تکمیل کند.
در این پیشنهاد اسرائیل متعهد می‌شود برای بازداشت مجدد اسرای آزاد شده فلسطینی به همان اتهاماتی که قبلاً به خاطر آنها دستگیر شده بودند، اقدام نخواهد کرد. طرف اسرائیلی برای بازگرداندن اسرای آزاد شده فلسطینی برای گذراندن باقیمانده دوران محکومیت خود هیچ برنامه‌ای نخواهد داشت و از آنها درخواست امضای هیچ سندی به عنوان آزادی مشروط نخواهد شد.
بر اساس پیشنهاد رژیم صهیونیستی، شرایط اجرای مرحله دوم توافق از جمله مکانیسم تبادل گروگان ها و اسرا (باقیمانده سربازان و مردان) تا پایان هفته پنجم از مرحله اول باید تکمیل و توافق شود.
در این میان اسرائیل می‌پذیرد که «به طور موقت» تردد هوایی (نظامی و شناسایی) بر فراز نوار غزه را به مدت 10 ساعت در روز و 12 ساعت در روز در روزهایی است که مبادله گروگان ها انجام می شود، را متوقف کند.
همچنین بازسازی زیرساخت ها، اعم از خانه‌ها، تأسیسات و زیرساخت‌های غیرنظامی که در طول جنگ ویران شده‌اند، نیز آغاز خواهد شد و مقدار مورد توافق تجهیزات لازم برای آواربرداری ارسال خواهد شد.
بر اساس این پیشنهاد، از روز اول توافق، مقادیر فزاینده و کافی کمک‌های بشردوستانه و امدادی و سوخت (600 کامیون در روز از جمله 50 کامیون سوخت و 300 کامیون به شمال نوار غزه) وارد خواهد شد.
پس از آزادی تمامی سربازان زن اسرائیلی، اسرائیل اجازه افزایش تعداد مسافران، بیماران و مجروحان از طریق گذرگاه رفح را خواهد داد و در عین حال محدودیت های سفر را برداشته و تردد کالا و تجارت را بازمی‌گرداند.
مرحله دوم و سوم
بر اساس این پیشنهاد، مرحله دوم نیز 42 روز به طول خواهد انجامید که طی آن برقراری آرامش پایدار (توقف دائمی عملیات نظامی و خصومت‌ها) و تبادل همه اسیران باقیمانده بین دو طرف با عقب نشینی کامل نیروهای اسرائیلی از نوار غزه صورت می‌پذیرد.
به همین ترتیب، مرحله سوم نیز 42 روز طول خواهد بود و شامل شروع اجرای طرح بازسازی نوار غزه برای یک دوره زمانی بین 3 تا 5 سال و حمایت از همه آسیب‌دیدگان جنگ تحت نظارت تعدادی از کشورها و سازمان‌ها از جمله مصر، قطر و سازمان ملل و همزمان با باز کردن گذرگاه‌های مرزی و تسهیل در رفت و آمد مردم و حمل و نقل کالا است.
دامی به اسم پیشنهاد صلح
طراحی نتانیاهو در واقع شالوده پیشنهادی است که آمریکا در طول مذاکرات اخیر دوحه در 15 و 16 آگوست (25 و 26 مرداد) پیش پای حماس قرار داده بود و بر حماس برای پذیرش آن فشار می‌آورد اما حماس از پذیرش آن امتناع ورزید.
این پیشنهاد در واقع به صورتی طراحی شده که نه تنها تضمینی برای پایان دادن به جنگ ندارد بلکه حتی خروج کامل و یکباره نظامیان صهیونیستی از غزه و بازگرداندن کنترل مرزها به فلسطینیان را نیز دربر نمی‌گیرد.
از طرف دیگر طرح به گونه‌ای است که در همان مرحله اول و در حالی که هنوز سایه جنگ از سر غزه برداشته نشده حماس تمامی ابزارهای چانه زنی و اهرم فشارهای خود را با آزادی اسرا از دست می‌دهد و به طور حتم نتانیاهو و کابینه افراطی او با آسودگی خاطر از آزادی اسرای صهیونیست و کاهش فشارهای داخلی، با فراغ بال کامل و چراغ سبز آمریکا به جنایت و کشتار و محاصره غزه برای نابودی مقاومت و کوچاندن فلسطینیان به خارج از غزه اقدام خواهد کرد.
در این پیشنهاد درباره عقب‌نشینی نیروهای نظامی اسرائیلی از مناطق شلوغ سخن گفته شده و نه خروج یکباره از تمام خاک غزه که خواسته حماس است بنابراین هیچ تضمینی وجود ندارد که پس از مرحله اول و دوم اساساً صهیونیست‌ها محورهای مواصلاتی و مواضع اشغالی خود را ترک کنند. محور فیلادلفیا و گذرگاه رفح اساساً شاهرگ تنفسی غزه محسوب می‌شود و این پیشنهاد فقط درباره کاهش حضور نظارتی اسرائیل سخن گفته و نه پایان کامل کنترل صهیونیست‌ها بر آن و در نتیجه بخش مهمی از جنگ اقتصادی رژیم علیه غزه همچنان ادامه خواهد داشت.
صهیونیست‌ها همچنین در همان مرحله اول به دنبال پر کردن خلأ اطلاعاتی خود از چند و چون وضعیت اسرای در دست حماس هستند تا حتی در مراحل بعدی معامله اسرا و زندانیان بتوانند کمترین امتیاز را به حماس بدهند.
در این میان مسئله مهم آن است که اساساً آمریکا یک بازیگر بی‌طرف و میانجی صادق در مذاکرات نیست و نقش پلیس خوب را برای تحمیل شرایط رژیم صهیونیستی بر حماس بازی می‌کند. در واقع آمریکا که در میدان جنگ با ارسال سلاح و حمایت سیاسی مدیریت صحنه را به طور غیرمستقیم در دست دارد، تلاش می‌کند تا در عرصه مذاکرات آتش بس و نحوه پایان جنگ نیز مدیریت روند را در اختیار بگیرد.
در همین ارتباط یکی از رهبران جنبش حماس پس از مذاکرات دوحه در گفت و گو با الجزیره با انتقاد از پیشنهاد جدید آمریکا، گفت که این پیشنهاد تنها به منافع اشغالگری پاسخ می دهد و با آنها موافق است.
حماس نیز روز یکشنبه اعلام کرد که پیشنهاد جدید آمریکا بسیار نزدیک به مواضع اخیر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل است.
این جنبش گفت که پیشنهاد جدید «به شرایط نتانیاهو پاسخ می‌دهد و با آنها سازگار است»، به‌ویژه با توجه به امتناع وی از پایان دادن به جنگ و خروج نیروهای اسرائیلی از غزه، از جمله از مرز با مصر، که این دو شرط مبنای هر توافقی است.
این جنبش تأکید که کاملاً به پیشنهاد قبلی در 2 ژوئیه متعهد است.
پیشنهاد 2 ژوئیه حماس
پس از پیشنهاد کاملا شائبه‌دار آمریکا در دور اخیر مذاکرات دوحه، که کاملاً بر اساس منافع صهیونیست‌ها طراحی شده بود، حماس در 2 ژوئیه (12 تیر)، پیشنهاد مورد نظر خود را به میانجی ها ارائه کرد.
این پیشنهاد بر اساس مواضع اولیه جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا در طرح آتش‌بس سه مرحله‌ای و قطعنامه 2735 شورای امنیت طراحی شده است.
حماس که در مذاکرات شرکت نکرد اعلام کرده که بر خطوط قرمز خود درباره پایان یکباره و کامل جنگ و خروج کامل و بی قید و شرط نظامیان صهیونیستی از خاک غزه اصرار دارد و هر توافقی باید تضمین کننده "توقف تجاوز علیه مردم ما و عقب نشینی از نوار غزه باشد".
اکنون با پایان مذاکرات دوحه، منابع خبری در حالی از تداوم گفتگوهای میان آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا با نتانیاهو برای ایجاد زمینه‌های توافق گزارش می‌دهند که دفتر نتانیاهو در اولین اظهار نظر خود پس از پایان مذاکرات دوحه خواستار تداوم فشارهای آمریکا به حماس برای پذیرش اصول پیشنهاد 27 مه شد و خاطرنشان کرد: اصول اساسی ما برای میانجیگران و آمریکا شناخته شده است.
سیگنالی که چشم انداز توافق طی روزهای آینده را بسیار تیره و تار کرده است اما بر عکس تصورات نتانیاهو با شروع موج جدید حملات گردان‌های القسام به تل آویو و همچنین نزدیک شدن به ساعت صفر انتقام جبهه مقاومت، هزینه‌های رژیم از شکست مذاکرات بسیار بیشتر از حماس خواهد بود که چیزی از دست نخواهد داد.
