الوقت- سومین دور نشست دوحه با شرکت نمایندگان کشورها و حکومت طالبان در دوحه قطر آغاز شده است. نمایندگان ۲۵ کشور و ۵ سازمان بینالمللی (یکشنبه و دوشنبه ) پشت درهای بسته وضعیت اقتصادی و مبارزه با مواد مخدر را بررسی میکنند.
بخلاف نشستهای قبلی در این نشست ذبیحالله مجاهد در راس هیئتی شش نفری از مقامهای حکومت طالبان در این نشست شرکت کرده است. حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه جمهوری اسلامی ایران در مسائل افغانستان نیز در این نشست حضور دارد. این دیپلمات کشورمان پیش از سفر به دوحه در ایکس نوشت: «هدف ما تبیین مواضع، انتقال نگرانیهای تهران درباره افغانستان و توضیح سیاستهای انساندوستانه ج. ا. ایران در زمینه اتباع حاضر در کشور به مقامات سازمان ملل و کشورهای شرکتکننده در نشست میباشد.»
سازمان ملل و نمایندگان کشورها قرار است روز سهشنبه نشستی جداگانه با نمایندگان جامعه مدنی افغانستان داشته باشند. ذبیحالله مجاهد سخنگوی طالبان که رهبری هیئت کابل در این نشست را بهعهده دارد امروز در یک نشست خبری تصریح کرد: موضوعات داخلی افغانستان در دوحه مطرح نخواهد شد. وی افزود: در این نشست موضوعات اقتصادی، محدودیتهای بانکی و دستاوردهای هیئت حاکمه افغانستان به بحث گذاشته میشود.
پایگاه تحلیلی الوقت به منظور اطلاع از جزئیات سومین نشست دوحه با محوریت مسئله افغانستان با اسماعیل باقری کارشناس مسائل افغانستان گفت و گو کرده است.
این کارشناس مسائل افغانستان در آغاز سخنان خود با اشاره به تاریخچه برگزاری نشست های دوحه اظهار داشت: پیشینه این نشست ها به توافق دوحه در سال ٢٠٢٠که توسط طالبان و آمریکا انجام شد برمی گردد. یکی از مفاد این توافق نامه تعامل امریکا با طالبان بود، که البته در توافق نامه نیامده بود اما بعد از این توافق همکاری هایی داشتند که برمیگردد به بخش پیوست محرمانه که در آن زمان مطرح شد. دو نشست تاکنون برگزار شده و در تمامی این نشست ها سازمان ملل بازوی سیاسی آمریکا در موضوع افغانستان است و مهم ترین هدفشان ترغیب طالبان به همکاری با سازمان ملل در موضوعاتی مانند تشکیل حکومت فراگیر ،صلح و حق تحصیل زنان است.
باقری افزایش تعامل با طالبان را مهم ترین محور نشست این دوره برشمرد و ادامه داد: در نشست سوم تلاش شده تا تعاملات میان طالبان و آمریکا و سازمان ملل افزایش پیدا کند. طالبان از یک سو مخالف تعیین نماینده ویژه سازمان ملل در امور افغانستان است و از سوی دیگر خواستار آزادسازی دارایی های افغانستان می باشد. نماینده سازمان ملل و آمریکا با کمی نرمش و پذیرش پیششرط های آنها همچون عدم شرکت زنان مخالف طالبان در این نشست و مطرح نکردن «نماینده ویژه گروه تماس» توانستند طالبان را برای شرکت در این دور از نشست های دوحه راضی کنند. از اهداف امریکا در این نشست این بود که طالبان را اقناع کند که نماینده ویژه را بپذیرند که موفق نشدند. دوم پررنگ کردن نقش سازمان ملل در مسئله افغانستان بود که این جریان توسط امریکا رهبری میشود. امریکاییها تلاش میکنند از ظرفیت سازمان ملل برای توجیه اقدامات خود در مسئله افغانستان استفاده کنند.
این کارشناس مسائل افغانستان ادامه داد: موضوع بعدی دلیل ادامه و تاکید بر برگزاری نشست های دوحه موضوع رقابت با طرح منطقهای است که ایران ابتکار آن را به دست دارد البته روسیه و چین هم در این موضوع با ایران همکاری می کنند. موضوعش گروه تماس منطقه ای است که اولین نشست آن چند ماه پیش در کابل برگزار شد. دومین آن در خرداد امسال در تهران برگزار شد.
این تحلیلگر مسائل افغانستان مشروعیتطلبی را خواست مهم طالبان دانست و اظهار کرد: آمریکا درصدد است اهداف خود را در افغانستان پیاده کند که شامل مسائل اقتصادی سیاسی و امنیتی است هدف طالبان در این نشست مشروعیت طلبی در جهان و ایجاد ارتباط با کشورهای مختلف است. مجاهد در این نشست با نمایندگانی از چین روسیه و سایر کشورهای حاضر در این نشست از جمله آلمان دیدار و گفت و گو میکند و به نوعی برای مشروعیت یافتن خود تلاش می کند. لذا طالبان همچنان از خواسته های خود عقب نشینی نمی کند.
این کارشناس مسائل افغانستان بر قدرت سیاسی طالبان تاکید کرد و افزود: باید این موضوع را در نظر بگیریم که طالبان دیگر گروه های سیاسی را حذف و یا به حاشیه رانده است به بازیگر اصلی کشور افغانستان تبدیل شده است. برخلاف تصور عموم که معمولا طالبان را افرادی متعصب و افراطی می دانند اما آنها در این سالها به شدت سیاستمدار شده اند و به طوریکه هم شرق یعنی روسیه و چین و هم محور غربی آمریکا به دنبال تعامل با آنان است. و توانسته اند با دو قطبی سازی به نفع خود استفاده کند.
وی گفت: می توان مهم ترین نشانه استقلال در بازیگری را در مواجهه با پاکستان ببینیم که سالها گفته می شد پدرخوانده افغانستان است اما این روزها در موضوعاتی همچون موضوعات مرزی ، اختلافات آبی و اخراج مهاجرین دچار چالش هستنند.
این تحلیلگر مسائل افغانستان در بخش پایانی سخنان خود درباره سیاستهای یک بام و دو هوای غرب در قبال افغانستان خاطر نشان کرد: دارایی های افغانستان حدود ده و نیم میلیارد دلار بود که سه و نیم میلیارد. دلار آن مسدود شده است .اما جامعه جهانی هر ساله رقمی نزدیک به چهارتا پنچ میلیارد دلار به طالبان کمک کرده است که غرب این کمک ها را به منظور نفوذ و افزایش اطلاعات میدانی خود در حکومت طالبان انجام داده است.