الوقت- پس از چند هفته تلاش مستمر توسط میانجیگران منطقهای با مقامات آمریکایی و صهیونیستی، از 7 صبح جمعه به مدت 4 روز، آرامش شکننده در غزه حاکم شده است تا فلسطینیان چند روزی از صدای بمباران اشغالگران در آرامش باشند. بلافاصله پس از شروع آتشبس، کامیونهای کمکرسانی برای آمادهسازی برای تحویل به ساکنان نوار غزه وارد گذرگاه رفح شدند و قرار است 200 کامیون کمکرسانی حاوی مواد غذایی و دارویی وارد غزه شود.
گردانهای القسام اعلام کرده که این آتشبس، چهار روزه خواهد بود و در جریان آن، باید تمامی اقدامات نظامی از سوی طرفین متوقف شود. به گفته تشکیلات القسام، سه اسیر از زنان و کودکان فلسطینی در ازای یک اسیر اسرائیلی آزاد خواهند شد. به گزارش الجزیره، براساس این توافق مقرر شد ۱۵۰ اسیر فلسطینی در زندانهای اسرائیل در ازای رهایی ۵۰ اسیری که در عملیات طوفان الاقصی به اسارت حماس درآمدند، آزاد شوند. مجید الانصاری، سخنگوی وزارت خارجه قطر هم اعلام کرد که با آتشبس بشردوستانه در غزه، اولین گروه از زندانیان غیرنظامی حدود ساعت 4 جمعه مبادله خواهند شد.
با وجود توافقات آتشبس اما ارتش صهیونیستی تا آخرین لحظات و حتی پس از آن، به حملات محدود خود به مناطقی در غزه ادامه دادند که تعدادی شهید و زخمی شدند. پس از برقراری آتشبس، نیروهای اشغالگر به سوی آوارگانی که در حال بازگشت به خانههای خود در شمال غزه بودند تیراندازی کردند که منجر به شهادت و زخمی شدن تعدادی از آنها شد.
توافق آتشبس یک پروسه طولانی را طی کرد و از همان روزهای اولیه عملیات «طوفان الاقصی»، مذاکراتی بین مقامات صهیونیستی و طرفهای مصری و قطری انجام شد و دوحه در این میان نقش محوری ایفا کرده بود. محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، وزیر خارجه قطر که در هفتههای اخیر یکی از افراد تاثیرگذار در روند مذاکرات آتش بس بود، ابراز امیدواری کرد که آتشبس موقت باعث دستیابی به یک توافق پایدار شود که توقف جنگ و آغاز مذاکرات صلح جامع را در پی داشته باشد. آل ثانی همچنین گفت، امیدواریم که این آتشبس به گفتگوهای جدی برای آغاز روند صلح جامع و عادلانه منطبق با قطعنامههای بینالمللی منجر شود.
این اولین آتش بس در مدت 49 روز گذشته از درگیریها بین حماس و ارتش صهیونیستی است و شاخصها و مواضع بینالمللی، منطقهای و مردمی نشان میدهد که تشدید فشارها بر اسرائیل برای توقف جنگ در غزه ممکن است فرصتی برای تبدیل آتشبس موقت به یک آتشبس دائمی فراهم کند.
با این حال، برآیند تحولات حکایت از این دارد که صهیونیستها هیچ تمایلی به آتشبس دائمی ندارند. یوآو گالانت، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی بار دیگر ادعا کرد که پس از پایان آتشبس موقت، عملیات نظامی با شدت تمام از سر گرفته خواهد شد که به گفته او حداقل دو ماه به طول خواهد انجامید. هرتزی هالوی، رئیس ستاد ارتش اسرائیل نیز مدعی شد که ارتش جنگ را پایان نمیدهد. پیشتر نیز بنیامین نتانیاهوف نخست وزیر صهیونیستی گفته بود تا زمانی که همه اسرا آزاد نشوند، جنگ ادامه خواهد داشت.
باتوجه به اظهارات مقامات تلآویو، به نظر میرسد که اشغالگران نمیخواهند حملات کور به غیرنظامیان و بمباران شهر را متوقف کنند، زیرا بارها اعلام کردهاند که هر گونه آتش بس به نفع حماس خواهد بود که با هدف نهایی تندروهای صهیونیست یعنی نابودی کامل حماس در تضاد است. از طرف دیگر توقف این بمبارانها تلاش شش هفته ای سران تل آویو برای تخلیه ساکنان شمال غزه با توسل به آتشباران گسترده این مناطق را به شکست میکشد چنانکه گزارش رسانههای محلی از تمایل مردم آواره برای بازگشت به مناطق شمالی در ساعات اولیه آتش بس حکایت داشته است.
هر چند قرار است دهها نفر از اسرای طرفین در مرحله اول آتشبس آزاد شوند اما گروههای مقاومت به این عده محدود راضی نیستند. جهاد اسلامی گفته است تا زمانی که همه اسرای فلسطینی آزاد نشوند، مابقی اسرای صهیونیست را آزاد نخواهند کرد، درخواستی که مقامات تلآویو تاکنون با آن موافقت نکردهاند و آزادی تمام اسرای فلسطینی را پیروزی بزرگی برای حماس میدانند.
از طرفی، حماس هم حاضر نیست همه اسرای صهیونیست را یکجا به دشمن اشغالگر تحویل دهد، چرا که در حال حاضر اسرای صهیونیتس بزرگترین برگ برنده مقاومت فلسطین است و میتوانند از این کارت برای گرفتن امتیازات بیشتر از تلآویو استفاده کنند. همانگونه که اسماعیل هنیه، رئیس ددفتر سیاسی حماس هم پیشتر گفته بود دست تلآویو به اسرا نخواهد رسید مگر اینکه بهای سنگین آنرا بپردازد.
شکست ارتش صهیونیستی در برابر مقاومت
تن دادن اسرائیل به آتش بس با حماس همانند جنگهای قبلی، اعتراف غیرعلنی به شکست در جنگ زمینی و بمباران هوایی در از بین بردن تونل های حماس است که موقعیت حماس را در میدانهای جنگ تقویت خواهد کرد. توافقنامه آتشبس فرصتی را برای طرفهای مختلف درگیر فراهم میکند تا موقعیت خود را ارزیابی کرده و تلاشهای لازم را برای فشار به سوی آتشبس دائمی انجام دهند و گروههای مقاومت هم میتوانند با تجدید قوا در این مدت کوتاه، در صورت ازسرگیری درگیریها ضربات مهلکی را بر پیکره ارتش صهیونیستی وارد کنند.
حسن هانی زاده، کارشناس مسائل غرب آسیا در گفتگو با الوقت، درباره جزئیات آتشبس و دورنمای آن گفت:«آتش بس نوعی شکست برای رژیم صهیونیستی تلقی میشود و این رژیم با اینکه در آغاز عملیات طوفان الاقصی اعلام کرده بود که تحت هیچ شرایطی با حماس آتشبس نمیکند و از طریق حمله زمینی مقاومت غزه را نابود خواهد کرد ولی با گذشت 48 روز نتوانسته دستاوردی داشته باشد».
هانیزاده با بیان اینکه اسرائیل در طوفان الاقصی، در مرحله نظامی، اطلاعاتی و سیاسی شکست خورد، تاکید کرد:«پذیرش آتشبس هر چند موقت نشانه عقبنشینی نتانیاهو از مواضع خود است و نشان میدهد که ابتکارعمل میدانی در دست گروههای مقاومت است اما با این حال، تلآویو به بمباران علیه مردم غزه ادامه خواهد داد. اما این حملات دستاوردی برای اشغاگران نخواهد داشت و این رژیم بیش از پیش در نزد افکارعمومی منفور و در عرصه بینالمللی منزویتر خواهد شد و باید منتظر پایان چهار روزه آتشبس باشیم و به احتمال زیاد صهیونیستها به ماجراجوییهای خود ادامه میدهند و لذا جهاد اسلامی و حماس همچنان انگشت روی ماشه خواهند بود و تا پایان درگیریها به عملیات علیه صهیونیستها ادامه خواهند داد و بنابراین جنگ در غزه طولانی خواهد بود».
دیپلماسی امیرعبداللهیان در دوحه
همزمان با برقراری آتشبس شکننده در غزه، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران هم روز پنجشنبه پس از دیدار با رهبران حزبالله در بیروت، به قطر رفت و با وزیر خارجه این کشور گفتگو کرد.
در بیانیه وزارت خارجه قطر آمده است که شیخ محمد آل ثانی، و امیرعبداللهیان در این گفتگو آخرین تحولات اوضاع در غزه و سرزمینهای اشغالی فلسطین بهویژه در خصوص تلاشهای آتشبس و اقدامات در حال انجام برای اجرای آنرا بررسی کردند. آنها در مورد راههای همکاری برای کمک به فلسطینیها در سطوح مختلف برای غلبه بر اثرات تجاوز گفتگو کردند.
بر اساس این بیانیه، وزیر خارجه قطر بر لزوم حفاظت از غیرنظامیان، آتش بس فوری و کامل و تلاش برای جلوگیری از گسترش خشونت و درگیری در منطقه که پیامدهای جدی برای همگان خواهد داشت تاکید کرد. امیرعبداللهیان هم از آتش بس موقت غزه استقبال کرد اما هشدار داد که اگر اسرائیل پس از این مرحله از آتش بس به جنگ ادامه دهد، اوضاع منطقه متشنجتر و واکنشها بیشتر خواهد شد. امیرعبداللهیان تاکید کرد:«رژیم صهیونیستی بدون حمایت آمریکا قادر به ادامه جنگ نیست و آنچه در شش هفته گذشته علیه آمریکا در منطقه رخ داد، واکنش جناحهای مقاومت در منطقه به حمایت آمریکا از نسل کشی است و به فلسطین و ایران هیچ ارتباطی ندارد».
امیرعبداللهیان گفته که مقامات آمریکایی هر روز پیام میدهند که دنبال تنش با محور مقاومت نیستند و این نشان میدهد واشینگتن با وجود حمایتهای گسترده از تلآویو، از تشدید تنشها در منطقه هراس دارد. چرا که ادامه جنگ در غزه، سبب میشود تا جبهههای مختلف مقاومت از یمن و عراق گرفته تا سوریه و لبنان علیه سرزمینهای اشغالی گشوده شود و این برای ارتش فروپاشیده اسرائیل که توان جنگیدن در چند جبهه را ندارد، بسیار دشوار خواهد بود.
هانی زاده درباره اهداف سفر امیرعبداللهیان به لبنان و قطر گفت:«امیرعبداللهیان در بیروت با رهبران حماس و جهاد اسلامی و حزبالله داشت دیدار کرد و طرفین آخرین جمعبندیهای حاصل از 48 روز مقاومت مردم غزه در برابر دشمن صهیونیستی را مورد بررسی قرار گرفت و هر یک از جنبشها، سیاستهای خود را برای هر گونه احتمالاتی در آینده تشریح کردند. لذا، در سفر امیرعبداللهیان به قطر طبیعتا موضع گیریهای کشورهای عربی و به خصوص کشورهای حوزه خلیج فارس مورد بررسی قرار گرفت و اینکه ایران هم این آمادگی را دارد که به مردم غزه به لحاظ کمکهای انسانی و دارو کمک کند».
لازم به ذکر است که ایران و گروههای مقاومت منطقه در هفتههای اخیر بارها به مقامات صهیونیستی و آمریکایی هشدار دادهاند که اگر به جنگ در غزه ادامه دهند، مواضع و پایگاههای آنها در منطقه جزء اهداف مشروع آنها خواهد بود و در صورتی که ارتش صهیونیستی بخواهد به جنایات خود در غزه ادامه دهد، بدون تردید جبهه مقاومت به خصوص حزبالله هم حملات خود به سرزمینهای اشغالی را تشدید خواهند کرد.
در شرایط کنونی، تحولات میدانی غزه و مواضع جامعه بینالمللی به نفع اشغالگران نیست و تداوم کشتارها در غزه، تهدیدات امنیتی علیه رژیم صهیونیستی را بیشتر خواهد کرد و با قطع شاهرگ تجارت دریایی این رژیم در دریای سرخ، همزمان با دریافت ضربات مهلک از گروههای مقاومت نفسهای تندروهای تلآویو به شماره خواهد افتاد.