الوقت- پس از برگزاری بیست و شش دور نشستهای جهانی در ارتباط با تغییرات اقلیمی، این بار نمایندگان ۲۰۰ کشور در شرم‌الشیخ مصر حاضر شده‌اند تا درباره آینده کره زمین که در معرض بلایای طبیعی گسترده قرار دارد گفتگو کنند. توجه به تلفات و خسارات ناشی از تغییرات اقلیمی که به ویژه جزایر کوچک کره زمین را مورد تهدید قرار می‌دهند، از جمله موضوعات مورد بحث در نشست کوپ ۲۷ است. جبران خسارت‌های مالی آسیب‌پذیرترین کشورها در برابر تغییرات اقلیمی، برای اولین بار در دستور کار رسمی نشست آب و هوایی در شرم‌الشیخ قرار دارد. کنفرانس شرکت‌کنندگان یا طرف‌ها (Conference of the Parties-COP) نهاد عالی تصمیم‌گیری در کنوانسیون تغییرات آب و هوایی سازمان ملل است و همه کشورها و شرکت‌کنندگان در این کنوانسیون حضور دارند و سالانه نشستی را در یکی از کشورهای عضو برگزار می‌کنند تا شاید راهکاری برای مقابله با مشکلات زیست محیطی در جهان پیدا کنند. این نشستهای جهانی از سال 1995 شروع شده ولی تاکنون نه تنها دستاورد قابل توجهی نداشته است بلکه هدف اصلی آن که مقابله با گرمایش زمین بود، روز به روز زمین را گرمتر کرده است. به گزارش سازمان ملل از سال 2014 تا 2022 هشت سال گرم در تاریخ زمین بوده است و این مسئله هشداری برای جامعه جهانی تا تمهیداتی را برای غلبه بر این فاجعه بیندیشند. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل در سخنرانی خود در شرم الشیخ با هشدار نسبت به گرم شدن بیش از حد زمین گفت:«انتشار گازهای گلخانه‌ای و دمای جهانی همچنان در حال افزایش است و سیاره ما به سرعت به نقطه اوج هرج و مرج آب وهوایی نزدیک می‌شود. ما در بزرگراه به سوی جهنم آب و هوایی حرکت می‌کنیم و به سرعت پیش می‌تازیم».
جنگ روسیه علیه اوکراین، بحران انرژی، تورم فزاینده جهان را تحت تأثیر قرار داده است. با وجود برگزاری نشستهای مکرر درباره کاهش گازهای گلخانه و تلاش برای مقابله با گرمایش زمین اما تاکنون هیچ گام موثری در این زمینه برداشته نشده است و کشورهای توسعه یافته بیش از دیگران در این زمینه مقصر بوده‌اند زیرا بیشتر تولید گازهای گلخانه‌ای متعلق به این کشورها است و به خاطر منافع اقتصادی حاضر نیستند به نفع محیط زیست قدمی بردارند و حتی سران کشورهایی مانند چین، ژاپن، کانادا و استرالیا که از بزرگترین تولید کنندگان گازهای گلخانه‌ای هستند برای فرار از زیر بار تعهداتشان حتی حاضر نمی‌شوند در این نشستها شرکت کنند.
بر اساس توافقات قبلی، جهان باید تا سال ۲۰۳۰ انتشار گازهای گلخانه‌ای را ۴۵ درصد کاهش دهد تا کره زمین قابل زیست باشد. دانشمندان هشدار می‌دهند که گرمایش فراتر از این آستانه، می‌تواند زمین را به سمت یک حالت گرم‌خانه‌ای غیرقابل زیست سوق دهد.
بررسی مسئله حقوق بشری مصر
هرچند نشست شرم‌الشیخ با هدف مقابله با تغییرات اقلیمی است اما مسائل جانبی آن، هدف اصلی این اجلاس به حاشیه برده است. اگرچه مصر با برگزاری چنین نشست بین‌المللی قصد دارد وجهه خود را در جهان ارتقا د هد اما وضعیت سیاسی در این کشور در سالهای اخیر تعریف چندانی ندارد و به همین خاطر موج مخالفتها با دولت قاهره در حال افزایش است. از اینرو، چند نهاد و سازمان فعال مصری در زمینه حقوق بشر خواستار پرداختن رهبران حاضر در نشست شرم‌الشیخ به پرونده حقوق بشری این کشور شدند. در این بیانیه از رهبران جهان خواسته شده تا مقامات مصر را ملزم به تعلیق اجرای احکام اعدام صادر شده علیه فعالان کنند. این سازمان‌ها بر لزوم آزادی فوری همه زندانیان سیاسی و توقف روند بازداشت‌های خودسرانه در پیش گرفته شده مقامات مصری علیه مخالفان تاکید کردند.
نهادهای حقوق بشری بر این باورند که مصر به دلیل وضعیت حقوق بشری و فضای بسته سیاسی که دارد صلاحیت میزبانی از چنین نشست مهم بین‌المللی را ندارد. درخواست این نهادهای حقوق بشری درحالی است که از سال 2014 که عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر قدرت را به دست گرفت فضای سیاسی این کشور به شدت بسته است و بسیاری از مخالفان از جمله رهبران اخوان‌المسلمین همگی اعدام و یا به حبس‌های طولانی مدت محکوم شده‌اند و عملا فضا برای هرگونه انتقاد از سیاستهای دولت مسدود شده است.
تجدید دیدار رهبران عرب با سران صهیونیستی
نشست شرم‌الشیخ به دلیل حضور نمایندگانی از همه کشورهای جهان، با حاشیه‌های زیادی همراه بود و اینگونه اجلاسها فرصتی برای دیدارهای دوجانبه و تبادل آرا بین ملتها است. از اینرو، نشست آب و هوایی سبب شده تا برخی کشورهای عربی با مقامات صهیونیستی که در این نشست حضور داشتند، برای مدتی کوتاه هم شده خوش و بشی بایکدیگر داشته باشند.
در همین راستا، گفتگوی صمیمانه نخست‌وزیر تونس با اسحاق هرتزوگ، رئیس رژیم صهیونیستی به هنگام گرفتن عکس دسته جمعی در جریان کنفرانس تغییرات آب و هوایی، خشم کاربران تونسی و عرب را برانگیخت و آنها این اقدام سازشکارانه را محکوم و خواهان پاسخگویی دولت تونس شدند. پادشاه اردن هم در حاشیه نشست شرم‌الشیخ، با هرتزوگ دیدار کوتاهی داشت و بار دیگر بر لزوم افزایش تلاش‌ها برای برقراری صلح عادلانه و فراگیر براساس راهکار تشکیل دو کشوری تاکید کرد. همچنین اسحاق هرتزوگ دیداری با محمد بن زاید، حاکم امارات داشت و با انتشار توئیتی درباره این دیدار نوشت:«از دیدن دوستم جناب شیخ محمد بن زاید خوش‌وقت شدم».
کشورهای عربی در سالهای اخیر در مسیر عادی سازی روابط با اسرائیل گام برمی‌دارند و برای رسیدن به این آرزوی خود سر و دست می‌شکنند. دیدارهای این چنینی بین رهبران عرب و سران صهیونیستی برای مقامات تل‌آویو امتیاز ویژه‌ای محسوب می‌شود و این اقدام را افزایش مشروعیت خود در بین اعراب تلقی می‌کنند. خوش و بش چند ثانیه‌ای و عمدی رئیس اسرائیل با نخست وزیر تونس آن هم در مقابل لنز دوربین‌ها نیز بر این اساس انجام شده تا نشان دهد رهبران عرب بر خلاف افکار عمومی داخلی، مشتاق تعامل با اسرائیلی‌ها هستند.
دیدار مقامات عرب با صهیونیستها در مصر درحالی است که برخی از این کشورهای عربی به ویژه عربستان سعودی در اتحادیه عرب که بزرگترین اجتماع رهبران عرب است در سطح وزیر حضور پیدا کردند و سران آنها به بهانه‌های واهی حاضر به شرکت در آن نشدند. زیرا در نشست اتحادیه عرب در الجزایر، بررسی مناقشه فلسطین موضوع اصلی آن بود و برخی اعراب که به خاطر عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی نمی‌خواستند تعهداتی را در حمایت از فلسطین برعهده بگیرند در نشست اتحادیه عرب شرکت نکردند. اما اکنون نشست شرم‌الشیخ فرصت خوبی برای رهبران عرب فراهم کرده تا با اشغالگران صهیونیستی دور یک میز نشسته و قطار عادی سازی را سریعتر به مقصد برسانند.
محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی در نشست اتحادیه عرب که هفته گذشته برگزار شد به بهانه مسائل پزشکی شرکت نکرد اما بدون هیچ بهانه‌ای در نشست شرم‌الشیخ حضور بهم رسانده است. غیبت بن سلمان در نشست اتحادیه عرب و شرکت در نشست تغییرات آب و هوایی که به فاصله چند روز انجام می‌شود بیانگر این است که او به خاطر مسئله فلسطین در الجزایر حضور نداشت، زیرا امضای هر گونه بیانیه ضد صهیونیستی از سوی بن سلمان مسیر عادی سازی را پیچیده‌تر می‌کرد. از اینرو، بن سلمان که رهبری پروژه عادی سازی را برعهده گرفته است شاید از فرصت به وجود آمده در شرم‌الشیخ استفاده کرده و کشورهای عربی را به سمت نزدیکی با اسرائیل سوق دهد.
نشست تغییرات اقلیمی مصر پس از بحران اوکراین برگزار می‌شود که جهان را به لحاظ سیاسی دو تکه کرد و این مسئله در تصمیمات قدرتهای بزرگ برای اجرایی کردن توافقات آب و هوایی هم تاثیر منفی خواهد گذاشت، زیرا کشورها به دلیل ملاحظات سیاسی، منافع خود را در نظر می‌گیرند تا منافع جهانی.
