طرفین حاضر در نشست قاهره حضور نسبت به این امر آگاهی دارند که هرگونه طرح صلحی که از سوی دولت باید ن ارائه شود، تا زمانی که رفتار رژیم صهیونیستی تغییر نکند، نتیجهای به همراه نخواهد داشت، لذا هر گونه سخن به میان آوردن از استقبال این بازیگران از طرح بایدن بیشتر شبیه به یک مغالطه خواهد بود
الوقت – نشست سه جانبه میان محمود عباس، عبدالفتاح السیی و عبدالله دوم پادشاه اردن از روز پنج شنبه (2 سپتامبر 2021 / 11 شهریور 1400) در قاهره پایتخت مصر آغاز شد. بنابر اعلام رسانهها، در این نشست مسائل مشترک، یکپارچه کردن مواضع فلسطین، اردن و مصر به منظور پیگیری تحرکات سیاسی در عرصه بین المللی و تلاش برای احیای فرایند صلح بررسی خواهد شد. از طرف دیگر این نشست در حالی برگزار میشود که برخی منابع دیپلماتیک از طرح جدید کاخ سفید موسوم به «صلح طولانی مدت با فلسطین» خبر داده اند که در این طرح نقش برجسته ای به مصر و اردن داده شده است. در همین حال نفتالی بنت نخست وزیر جدید رژیم صهیونیستی نیز در بازگشت از سفر آمریکا عازم مصر و دیدار با عبدالفتاح السیسی میشود که این موضوع اهداف برگزاری نشست قاهره را برای فلسطینیان حائز اهمیت کرده است.
در همین ارتباط ریاست جمهوری مصر در بیانیه ای اعلام کرد که سیسی و عباس در دیدار با یکدیگر به آخرین تحولات مسئله فلسطین و روند صلح در خاور میانه پرداختند و بر ادامه رایزنی ها و افزایش همسویی میان طرفین در قبال مسائل دارای اهمیت مشترک به منظور ادامه گام های آتی در رابطه با مسئله فلسطین تأکید کردند. در این شرایط، «الوقت» در راستای پرداختن به اهداف و حاشیههای نشست قاهره با مصیب نعمیمی، کارشناس مسائل جهان عرب گفتگو داشته است.
اردن درخواست کننده اصلی نشست قاهره
مصیب نعیمی در ارتباط با اهداف برگزاری این نشست بر این باور است که در ابتدای امر میبایست به وضعیت کلی معادلات منطقه غرب آسیا و نیز مسائل و مشکلات پیش روی کشور اردن توجه داشت. امان که در چند وقت اخیر با مشکلات عدیده اقتصادی و نیز مسائل امنیتی ناشی از تجاوزات رژیم صهیونیستی در مرزهای خود مواجه بوده، بانی اصلی برگزاری نشست قاهره است .در واقع، اردن را میتوان درخواست کننده اصلی برگزاری چنین نشستی از کشور مصر با توجه به جایگاه ویژه منطقه آن در جهان عرب دانست. مقام های سیاسی این کشور امیدوار هستند که با توجه به نزدیکی قاهره به آمریکا و نیز ارتباطاتی که عبدالفتاح السیسی با رژیم صهیونیستی دارد زمینه برقراری ثبات در مرزها و بخشی از مشکلات اقتصادی خود را حل کنند. اردنی در زمینه اقتصادی نیاز مبرمی به کمکهای مالی واشنگتن دارد اما در نتیجه تحولات چند وقت اخیر افغانستان شاهد هستیم که تمرکز کاخ سفید در منطقه آسیای میانه معطوف شده است لذا اکنون مقمات امان در پی آن است که از طریق مصر مجدداً نزدیکی به آمریکا را پیگیری نمایند.
حضور بحرین در نشست قاهره به دلیل درخواست مستقیم این کشور بوده است
وی در بخشی دیگر از گفتههای خود در ارتباط با علت دعوت از شاه بحرین و چرایی عدم دعوت امارات و عربستان به این نشست تصریح کرد: «در پاسخ این پرسش می توان اظهار داشت که پیشنهاد اصلی برگزاری چنین نشستی از سوی اردن برای پرداختن به مشکلات اقتصادی این کشور در قالب بدهیهای خارجی، عدم اشتغال و رونق بوده است، لذا در مرحله کنونی دعوت از بازیگرانی هم مانند عربستان و امارات نه تنها ضروری نبوده، بلکه غیر منطقی به نظر میرسد. کشور اردن در سالهای اخیر به کمکهای مالی آمریکا و نیز وعدههای همیاری کشورهای عربی برای رفع مشکلات اقتصادی خود امید داشته و اکنون نیز قصد دارد از کشور مصر و نشست اخیر به عنوان ابزاری قدرتمند در مسیر تحقق این هدف خود بهره بگیرد. در این میان، نکته قابل تامل این است که کشورهای نفتخیز حوزه خلیج فارس در بحث کمک رسانی مالی به کشور اردن به شدت نیازمند تایید و چراغ سبز ایالات متحده آمریکا هستند لذا به نظر می رسد تاکید اصلی امان، راضی کردن قاهره به میانجیگری واشنگتن است. در مجموع میتوان گفت حضور بحرین در نشست قاهره و عدم حضور کشورهای عربی مانند عربستان و امارات متحده عربی بیشتر به دلیل درخواست مستقیم پادشاه اردن بوده است.»
اعضای نشست قاهره حامی طرح صلح بایدن نیستند
این کارشناس مسائل جهان عرب در ادامه پیرامون این مساله که آیا نشست قاهره میتواند به معنای استقبال اردن و مصر از طرح جدید بایدن برای مساله فلسطین تحت عنوان صلح طولانی مدت در فلسطین باشد، تاکید کرد: « اساساً طرح صلح طولانیمدت در فلسطین متعلق به بایدن نبوده و پیشتر جرج بوش در سال ۲۰۰۸ چنین طرحی را تحت عنوان تشکیل دو دولت مستقل و عدم ورود به درگیری میان دو طرف مطرح کرده بود. بنا بر دیدگاه دولت بوش دوران جنگ پایان یافته و دو کشور مستقل در فضای از صلح ایجاد خواهد شد که البته تاریخ نشان داد که چنین طرحی تا چه اندازه محکوم به شکست بود و هیچ دستاوردی را به همراه نداشت.
واقعیت این است که تا مادامی که رژیم صهیونیستی سیاست توسعهطلبی و اشغالگری خود را ادامه میدهند، هر گونه طرح صلحی که از سوی دولت بایدن یا شخصی دیگر همانند دونالد ترامپ ارائه شود، محکوم به شکست خواهد بود. در وضعیت کنونی نیز طرفین حاضر در نشست قاهره حضور نسبت به این امر آگاهی دارند که هرگونه طرح صلحی که از سوی دولت باید ن ارائه شود، تا زمانی که رفتار رژیم صهیونیستی تغییر نکند، نتیجهای به همراه نخواهد داشت، لذا هر گونه سخن به میان آوردن از استقبال این بازیگران از طرح بایدن بیشتر شبیه به یک مغالطه خواهد بود.»
نشست قاهره تاثیرگذاری عمیقی بر معادلات فلسطین ندارد
نعیمی در یخش پایانی اظهارات خود در ارتباط با تاثیر نشست قاهره بر روند مذاکرات درون فلسطینی و همچنین تنشهای میان فلسطینیان و رژیم صهیونیستی تصریح کرد: « تمامی شواهد و قراین نشانگر آن است که نشست اخیر قاهره نمی تواند تاثیر چندانی بر معادلات داخلی فلسطین و نیز درگیری گروههای فلسطینی با رژیم صهیونیستی داشته باشد. اساساً نشست مشورتی اخیر با توجه به اینکه موضوع فلسطین و طرح صلح بایدن به طور ویژه در دستور کار آن قرار نگرفته، نمیتواند تاثیر چندانی بر معادلات داخلی و خارجی فلسطین بر جای بگذارد.»