برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سوریه، با وجود حجم گسترده تبلیغات ضد دمشق پیروزیای بزرگ برای ملت و دولت سوریه است. در واقع، پس از پیروزیهای بزرگ نظامی در میدان نبرد، میتوان انتخابات ریاست جمهوری اخیر سوریه را تبدیل دستاوردهای نظامی به دستاورد سیاسی و تثبیت قدرت و مشروعیت حکومتی ارزیابی کرد.
به گزارش «الوقت» دومین انتخابات ریاست جمهوری سوریه در سالهای بعد از 2011 یعنی بعد از آغاز بحران در این کشور، فردا (26 می / 5 خرداد) برگزار میشود. این اولین انتخابات ریاست جمهوری کشور سوریه بعد از آزادسازی مناطق اشغال شده توسط تکفریها میباشد که در آن سه نامزد با یکدیگر به رقابت خواهند پرداخت. تبلبغات نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری سوریه از 16 می / 26 اردیبهشت آغاز شده بود و تار 24 می /3 خرداد، ادامه پیدا کرد.
همچنین، مرحله نخست انتخابات ریاست جمهوری سوریه در 20 می 2021 (30 اردیبهشت 1400) در سفارتخانهها، کنسولگریها و نمایندگیهای دیپلماتیک سوریه در کشورهای دیگر برگزار شده بود. مجموع شواهد و گزارشها میدانی حاکی از آن است که علیرغم بایکوت خبری و محکومیت انتخابات ار سوی غربیها و گروههای تکفیری مخالف دولت، شهروندان به شکلی قابل توجه در شور و شوق انتخابات مشارکت داشتهاند و به نظر میرسد مردم این کشور واقع در کرانه شرقی دریای مدیترانه فردا (چهارشنبه) با حضور در یک فرایند دموکراتیک، با تعیین سرنوشت آینده خود، گذار از دوران بحران سال 2011 را در پیش بگیرند. در مجموع، میتوان انتخابات ریاست جمهوری اخیر در کشور سوریه را همچون پیروزیای بزرگ برای ملت و دولت این کشور در برابر توطئه بیگانگان مورد ارزیابی قرار داد.
شروط هشتگانه نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری سوریه
قبل از پرداختن به اسامی نامزدها و وضعیت دموگرافی و جغرافیایی انتخابات سوریه، در ابتدا میتوان شروط نامزدهای انتخاباتی ریاست جمهوری را مورد اشاره قرار داد. فصل پنجم ماده ۳۰ قانون انتخابات سوریه تصویب شده در سال ۲۰۱۴ میلادی، شرایط خاصی برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری را تعیین کرده است؛ بر اساس این قانون، برای پذیرش نامزدی هر فرد ۱- وی باید ۴۰ سال تمام سن داشته باشد ۲- دارای تابعیت سوری باشد ۳- پدر و مادر وی نیز سوری باشند ۴- همچنین تابعیت کشور دیگری غیر از سوریه را نداشته باشد۵- از حقوق مدنی و سیاسی محروم نباشد و مرتکب جرمی بزرگ نشده باشد ۶- همسر وی نباید غیر سوری باشد ۷- تاییدیه دست کم ۳۵ نماینده مجلس از مجموع ۲۵۰ نماینده مجلس نمایندگان را داشته باشد ۸- همچنین نامزد این انتخابات باید هنگام نامزدی به مدت دست کم ۱۰ سال بصورت پیوسته در سوریه سکونت و اقامت داشته باشد که با این شرط بسیاری از سوریهای ساکن خارج امکان نامزدی را در این انتخابات نداشتند.
نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری سوریه
نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری سوریه بر اساس قانون اساسی این کشور توسط دادگاه قانون اساسی تعیین میشود. این دادگاه در انتخابات اخیر بشار حافظ اسد، رئیس جمهوری فعلی کشور، عبدالله سلوم عبدالله، نماینده مجلس و وزیر خارجه سابق و محمود احمد مرعی، رئیس «اپوزیسیون ملی» را تایید صلاحیت کرده است. بنابر اعلام این دادگاه، 51 نفر برای نامزدی درخواست داده بودند اما تنها 3 نفر با اخذ آرا از پارلمان 250 نفره رژیم اسد، مجاز به شرکت در انتخابات شدند. یعنی بر اساس قانون اساسی، تنها 3 نامزد موفق شدهاند دستکم 35 رای مقبت نمایندگان را کسب کنند.
همچنین، شایان ذکر است که بر اساس ماده 88 از قانون اساسی سوریه، رئیسجمهور تنها دو دوره 7 ساله میباشد که البته بنابر ماده 155 همین قانون، این ماده مشمول بشار اسد نمیشود، زیرا اجرایی شدن این قانون از انتخابات سال 2014 موردنظر است. در مجموع، اکنون بر خلاف سال 2014 که انتخابات به صورت همه پرسی برگزار شد، با سه نامزد یا رقیب همراه است. در واقع، طی ۵۰ سال گذشته، همواره فقط یک نفر کاندیدای انتخابات در این کشور بوده و انتخابات رقابتی اخیر به نوعی میتواند در مقام آغاز یک روند دموکراتیک جدید قابل ارزیابی باشد.
در انتخابات ریاست جمهوری اخیر هر سه نامزد تمرکز ویژهای بر بازگشت وضعیت عادی به کشور داشتهاند. در واقع رئوس اصلی برنامه انتخاباتی آنها بر بازگشت حاکمیت دمشق بر کل کشور، اخراج کشورهای خارجی، مقابله با گروههای تکفیری در داخل کشور، بهبود وضعیت امنیت و ثبات سیاسی، بهبود وضعیت اقتصادی کشور در مسیر بازگشت به روند عادی و ایجاد زمینههای اشتغال موردتوجه قرار گرفته است.
جمعیت و مناطق حاضر در انتخابات
در سطحی دیگر، اکنون یکی از مسائل قابل توجه در انتخابات اخیر، در ارتباط با کم و کیف حضور مشارکت کنندگان است. در این زمینه، بنابر اعلام مراکز پژوهشی، از مجموع 26 میلیون نفر جمعیت سور یه، تنها 16 میلیون و 400 هزار نفر در داخل این کشور زندگی میکنند. و از این تعداد تنها 9.4 میلیون نفر واجد شرایطی رای دادن میباشند. واقعیت امر این است که در نتیجه بحران سوریه میلیونها شهروند سوری به سوی مرزهای خارجی این کشور روانه و آواره شدهاند و همین امر وضعیت آرایش جمعیتی در این کشور را به هم ریخته است.
در نتیجه این وضعیت انتخابات اخیر تنها مناطق تحت کنترل دولت برگزار میشود. همچنین، پارلمان سوریه ماه گذشته از سران برخی کشورها برای همراهی با جریان انتخابات دعوت کرده بود که مهمترین آنها را میتوان کشورهای ایران، روسیه، بلاروس، کره شمالی و... دانست.
موفقیت بزرگ ملت و نظام سیاسی سوریه
طی چند ماه اخیر که بحث برگزاری انتخابات ریاست جمهوری جدید سوریه مطرح شده، کشورهای غربی به رهبری آمریکا با استفاده از پروپاگاندای سیاسی گسترده و همچنین اعمال تحریمهای اقتصادی و عدم اجرای وعده کمکهای اقتصادی برای بازسازی ویرانیهای جنگ، تلاش کردهاند که در مسیر برگزاری گسترده انتخابات سنگ اندازی کنند. از سوی دیگر، گروههای تکفیری در قامت معارضین حکومت مرکزی هر گونه مشارکت در انتخابات را بایکوت کرده اند. در واقع، عمدهترین هدف کشورهای خارجی و معارضین سیاسی وابسته از تلاش برای مشروعیت زدایی از انتخابات را میتوان جلوگیری از روند تثبیت شرایط در سوریه و قدرتگیری دمشق در فرآیند سیاسی برای گذار به دوران پسابحران دانست.
با این وجود، برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سوریه، با وجود حجم گسترده تبلیغات ضد دمشق پیروزیای بزرگ برای ملت و دولت سوریه است. در واقع، پس از پیروزیهای بزرگ نظامی در میدان نبرد، میتوان انتخابات ریاست جمهوری اخیر سوریه را تبدیل دستاوردهای نظامی به دستاورد سیاسی و تثبیت قدرت و مشروعیت حکومتی ارزیابی کرد.