به گزارش الوقت، وزارت خارجه آمریکا در گزارش جدید خود که برای بررسی پایبندی کشورها به معاهدات کنترل تسلیحاتی منتشر میکند اعتراف کرده که ایران در حال انجام فعالیتهای مرتبط با ساخت سلاح هستهای نیست.
این اعتراف در بخشی از گزارش موسوم به «پایبندی و تبعیت از توافقنامههای کنترل تسلیحاتی، منع اشاعه و خلع سلاح» که روز دوشنبه روی وبسایت وزارت خارجه آمریکا قرار گرفته مطرح شده است.
وزارت خارجه آمریکا در بخش مربوط به ارزیابی پایبندی ایران به معاهده «انپیتی» نوشته است: «ارزیابی ایالات متحده طی دوران گزارشدهی همچنان این است که ایران در حال انجام فعالیتهای کلیدی مرتبط با طراحی و ساخت سلاح هستهای نیست.»
واشنگتن، علیرغم این در گزارش مدعی شده که ایران همچنان باید به «سئوالهای مهمی» در خصوص فعالیتهای ادعایی خود در گذشته در زمینه «سلاحهای هستهای» توضیح دهد.
در این گزارش آمده است: «با وجود این، همچنان که در گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی موسوم به "ارزیابی نهاییِ موضوعات برجسته حال و گذشته در خصوص برنامه هستهای ایران" به تاریخ دسامبر ۲۰۱۵ آمده ایران هنوز باید به سئوالهای مهمی در خصوص برنامه سلاحهای هستهای خود در گذشته پاسخ دهد.»
وزارت خارجه آمریکا در این گزارش همچنین از افزایش دانش هستهای ایران ابراز نگرانی کرده است.
در این گزارش آمده است: «ایالات متحده آمریکا همچنین نگرانیهایی دارد مبنی بر اینکه گامهای برداشته شده از سوی ایران در زمینه توسعه برنامه غنیسازی خود به افزایش پایه دانش این کشور منجر شده است. تجاربی که ایران از توانمندی خود برای ساخت سانتزیفیوژهای پیشرفته به دست میآورد احتمالاً نشاندهنده دانش برگشتناپذیری است که در نهایت میتواند زمان گریز ایران به سمت ساخت سلاح هستهای- در صورت قصد این کشور برای انجام این کار- را کوتاه کند.»
وزارت خارجه آمریکا در ادامه به ادعای مطرحشده علیه ایران در گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی اشاره کرده و خواستار همکاری ایران با این نهاد بینالمللی شده است: «در پرتو نگرانیهای جدید در خصوص همکاری پادمانی ایران که آژانس بینالمللی انرژی اتمی آنها را در پنج ماه پایانی دوره گزارشدهی مطرح کرده ما این را مورد تأکید قرار دادهایم که ایران نباید کوچکترین قصوری در همکاری کامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی به خرج دهد و به تعهدات پادمانی خودش پایبند باشد.»
در ادامه آمده است: «وزیر خارجه آمریکا، مایک پامپئو تصریح کرده که ایران در هر توافق جامع هستهای جدید، باید به سیاست انکار فعالیتهای گذشتهاش در زمینه تسلیحات هستهای خاتمه دهد.»
بسیاری از تحلیلگران روابط بین الملل، حضور ایران در منطقهای که آکنده از قدرتهای هستهای است و نیز حضور در منطقهای که تهدیدات بالقوهای را متوجه این کشور کرده است، توجیهی می دانند برای اینکه ایران در این محیط ناامن به دنبال بالاترین حد از بازدارندگی، یعنی بازدارندگی هستهای برود؛ اما تا کنون همکاری گسترده ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و همچنین تاکید مقامات این کشور مبنی بر نبود دکترین هستهای در برنامه دفاعی این کشور و به ویژه تاکید ایران بر توافق برجام ـ که به گفته سایر کشورهای دخیل در برجام، دستیابی ایران به سلاح هستهای را غیرممکن میسازد ـ نشانههایی است که هدف ایران از برنامه هستهایش بازدارندگی هستهای نیست.
با وجود این، برخی تحلیلگران داخل و خارج از ایران، تاکید این کشور برای عدم ساخت و توسعه سلاح هستهای را در محیط ناامن کنونی و بهویژه در جهان پسااوباما، عقلایی نمیدانند و به چند دلیل معتقدند لازم است ایران برای بازدارندگی هستهای، دکترین دفاعی خود را بازطراحی کند.
برخی نیز بر این باورند، در صورتی که ایران، دارای بازدارندگی هستهای باشد، تهدیدات ناشی از استفاده از سلاحهای متعارف حتی توسط کشورهای همجوار نیز از بین میرود.
برخی دیگر معتقدند، بازدارندگی هستهای ایران در منطقه، مانع بلندپروازیهای رژیم اسرائیل در منطقه خواهد بود و عدهای هم می گویند، بازدارندگی هستهای ایران، قدرتهای بزرگ را از ایجاد تنش و جنگهای جدید در منطقه باز خواهد داشت و به نوعی بازدارندگی هستهای ایران را ضامن عدم وقوع جنگ جدیدی در منطقه جنوب غربی آسیا میدانند.