الوقت- با درگیر شدن بیشتر کشورهای غربی با چالشآفرینیهای ویروس کرونا و نمایان گشتن دشواریهای امکان راست شدن قامت اقتصاد بین المللی از زیر آوارهای این بحران در آینده نزدیک، اکنون بیش از پیش سناریوهای توطئه توسط مقامات رسمی این کشورها علیه چین رسانهای میشود.
پس از آنکه در 13 اردیبهشت اتحادیه اطلاعاتی موسوم به "پنج چشم" (فایو آیز) متشکل از کشورهای آمریکا، انگلیس، نیوزیلند، استرالیا و کانادا، در گزارشی از نتیجه تحقیقات خود چین را به از بین بردن شواهد مربوط به شیوع ویروس کرونا بویژه اعلام امکان انتقال انسان به انسان در این ویروس متهم کرد، طی روزهای بعد مقامات غربی بویژه آمریکایی سررشته ماجرا را به دست گرفته و هر یک به نوعی بر این فضای ضدچینی دامن زدند.
«مایک پامپئو» وزیر امور خارجه آمریکا روز قبل مدعی شد که دلایل متعددی وجود دارد که نشان میدهد منشأ ویروس کرونا، آزمایشگاهی در ووهان چین بوده است. وزیر خارجه آمریکا با ذکر دو سناریو در مورد اول سلاح بیولوژیکی بودن کووید 19 و یا انتقال تصادفی از آزمایشگاه و انتشار ناآگانه ویروس، بر دست داشتن چین را در تولید این ویروس خبر داد.
روز بعد ترامپ نیز به این کارزار پیوست و در گفتگو با فاکس نیوز رسانه مورد علاقه اش درباره منشا کروناویروس جدید گفت، چین اشتباهی "وحشتناک" مرتکب شده و "تلاش کرده بر آن سرپوش بگذارد". ترامپ افزود: شیوع این بیماری میتوانست در همان محل (چین) خاتمه یابد اما آنان بنا به دلایلی این کار را نکردند و ما میفهمیم دلیل آن چه بوده است.
«بن والاس» وزیر دفاع انگلیس امروز (دوشنبه) مدعی شد سوالات متعددی درباره چگونگی شیوع ویروس «کووید۱۹» وجود دارد که چین باید پاسخگوی آنها باشد و در آینده نیز لازم است تحقیقی درباره نقش پکن در این همهگیری انجام شود.
در آن طرف ماجرا پکن که از اصرار غربیها بر انجام تحقیقات بین المللی به شدت آزرده و عصبانی شده است این تحقیقات را نشانه یک رویکرد غیرسازنده علیه خود می داند. در همین راستا «له یوچنگ» معاون وزیر خارجه چین روز شنبه در مصاحبهای با شبکه انبیسی در واکنش به اتهامات علیه پکن، گفت: «نمیشود اول چین را متهم کرد، بعد دنبال بهاصطلاح تحقیقات بینالمللی برای جور کردن مدرک و سند بود. چرا تحقیقات فقط باید چین را هدف بگیرد؟ چرا دیگر کشورها هدف تحقیقات قرار نگیرند؟»
اگرچه کشورهای غربی از لزوم شروع تحقیقات سخن میگویند اما به طور حتم این روند از مدتها پیش به صورت غیررسمی و مخفیانه و توسط سازمانهای اطلاعاتی و جاسوسی کشورهای غربی آغاز شده تا اولاً این دولت ها بتوانند واکنشهای متناسب را با اپیدمی در پیش گیرند و از طرف دیگر مستندات لازم و اعتباربخش ضمیمۀ اتهامات یکسویه مقامات سیاسی علیه چین شود. این امر اصولاً بخشی از وظایف سازمانهای امنیتی و نظامی در کشورهای محسوب می شود که آمادگی لازم را برای مقابله به موقع با جنگهای بیولوژیکی داشته باشند.
با این وصف در خلال تمامی صحبتهای اتهامی مقامات غربی همواره یک موضوع نیز مورد اشاره قرار گرفته است و آن در دست نبودن هیچگونه مدرکی برای اثبات این اتهامات و بنای تعمدی بودن تولید و شیوع کروناویروس بر اساس نظریات و فرضیههاست.
در این رابطه به خصوص اسکات موریسون نخست وزیر استرالیا که اظهاراتش در تایید سناریوپردازیهای مقامات آمریکایی مورد توجه جهانیان قرار گرفت و خشم چینیها را با تهدید به قطع روابط اقتصادی با کانبرا در پی داشت روز شنبه مجبور شد اعتراف کند که هیچ مدرک مستقیمی یا عمومی برای اثبات این فرضیه که ویروس لابراتواری است وجود ندارد.
جامعه اطلاعاتی آمریکا نیز روز پنجشنبه با صدور بیانیهای فرضیه «ساخته دست بشر» بودن کرونا را رد و همچنین اعلام کرد که در این ویروس تغییرات ژنتیکی ایجاد نشده است.
تحقیقات دانشمندان نیز تاکنون بر این امر تاکید داشته که منشا ویروس، حیات وحش است و خفاش یا مورچه خوار به عنوان میزبان احتمالی این ویروس شناخته شده اند.
شواهد نامتقارن؛ بازیخوانی اتهامزنی
همانگونه که گفته شد مبنای اتهامات مقامات غربی عموماً فرضیه ها بوده است مثلا اینکه چرا چین دیرتر از موعد لازم شیوع بیماری را اعلام کرده است؟ و یا اینکه چگونه میتوان پذیرفت چین به اندازه کشورهای غربی درگیر چالش اپیدمی نشد و از شیوع سراسری آن جلوگیری کرد؟ و یا اینکه چین به این کشورها توصیه کرده بود که مرزهای خود را نبندد؟ و سوالاتی دیگر از این دست که چینیها آنها را محصول ذهنیت توطئه نگر مقامات غربی دانسته و این اتهامات را کاملا رد می کند.
بر پایه یک تحقیق که توسط فارین پارلسی انتشار یافت سالانه 84000 تا 92000 نفر در چین از آنفولانزا می میرند. طبیعتاً با نگاهی به این آمار می توان انتظار داشت که شمار مبتلایان چند ده و حتی چندصد برابر این رقم خواهد بود. این امر نشان می دهد که مورد توجه قرار گرفتن شیوع یک اپیدمی جدید برای مقامات بهداشتی و سپس مقامات سیاسی فرآیندی زمانبر است بویژه که میزان کشندگی ویروس در ووهان چین کمتر میزان کشندگی ویروس در آمریکا و دیگر کشورهای غربی بوده است به صورتی که محققان دانشگاه کمبریج لندن در تحقیقی که 28 می انتشار یافت از جهش ژنتیکی ویروس در غرب خبر داده اند.
از طرف دیگر چینی ها نیز بعضاً نظریات توطئه را در مورد امکان ورود ویروس از خارج از چین به داخل مطرح کرده اند چنانکه اپیدمیولوژیست ارشد چینی ، ژونگ نانشان اخیراً در یک کنفرانس مطبوعاتی چنین ادعایی را مطرح کرد.
در چنین شرایطی به نظر می رسد که هدف عمده کشورهای غربی بویژه مقامات آمریکا از طرح این اتهامات بیشتر رفع مسئولیت از وجود کاستیها و عدم انجام برنامهریزی و آمادگی لازم برای مواجهه با چنین شرایطی می باشد در حالی که هر روز بر جمع منتقدین عملکرد ترامپ برای کنترل بیماری و حفظ جان شهروندان افزوده می شود.
از طرف دیگر کاخ سفید که فهمیده است چین با مدیریت بهتر شیوع کرونا آسیبهای اقتصادی بسیار کمتری را متحمل خواهد شد و همین امر ممکن است روند انتقال مدیریت جهانی از غرب به شرق را تسریع ببخشد، با اتهام زنی علیه چین در پی مخدوش کردن دیدگاه همکاری و اتحاد با پکن در نزد افکار عمومی کشورهای جهان است؛ بویژه که چینیها طرحهای بلندپروازانه توسعه شبکه تجاری موسوم به «یک کمربند یک جاده»، برای در دست گرفتن نبض اقتصاد جهانی را در پیش گرفته اند که با استقبال روزافزون کشورها مواجه شده است.