برخلاف افرادی همچون محمد توفیق علاوی و عدنان الزرفی، تا کنون بیش از آنکه شاهد واکنش‌های انتقادی و مخالفت با نخست‌وزیری مصطفی الکاظمی باشیم، شاهد هستیم که بیشتر از سوی جناح‌های سیاسی عراق با واکنش‌های موافق همراه بوده است.
به گزارش الوقت، در شرایطی که در صحنه سیاسی کشور عراق همه نگاهها به عدنان الزرفی به عنوان شخصی که در ۱۷ مارس ۲۰۲۰ ( ۲۷ اسفند ماه ۹۸) از سوی برهم صالح، رئیس‌جمهور عراق، مامور شده بود تا دولت را تشکیل دهد، معطوف شده بود، اکنون به یکباره نام شخصی جدید برای این سمت مطرح شده است. بعد از اعلام استعفای الزرفی، در 9 آوریل 2020 (20 فرودرین 1399) مصطفی الکاظمی با حضور در کاخ السلام از سوی برهم صالح مامور تشکیل کابینه شد.
برخلاف افرادی همچون محمد توفیق علاوی و عدنان الزرفی، تا کنون بیش از آنکه شاهد واکنش‌های انتقادی و مخالفت با نخست‌وزیری این روزنامه‌نگار سابق باشیم، شاهد هستیم که بیشتر از سوی جناح‌های سیاسی عراق با واکنش‌های موافق همراه بوده است. همین امر احتمال نخست‌وزیر او و تشکیل کابینه دولت عراق را به شدت افزایش داده است. در راستای اثبات این موضوع مهم‌ترین واکنش‌ها در دو سطح داخلی و خارجی مورد بررسی و ارائه قرار می‌گیرد.
واکنش‌های موافق و مخالف شیعیان به نخست‌وزیری الکاظمی
در میان جناح‌های سیاسی شیعه شاهد دو دسته واکنش هستیم که یک گروهدر جرگه موافقان و گروه محدود دیگر در دسته مخالفان قرار دارند. با این وجود، رویکرد غالب جناح‌های سیاسی شیعی را می‌توان موافق مورد ارزیابی قرار داد. در همین راستا، فراکسیون «النصر» (حیدر العبادی) که پیشتر از نخست‌وزیری «عدنان الزرفی» حمایت کرده بود، بعد از تکلیف الکاظمی تاکید کرد که برای رسیدن به تفاهم‌ها برای تشکیل یک دولت جدید، همکاری می‌کند.
در سطحی دیگر، فراکسیون «سائرون» (مورد حمایت مقتدا صدر) نیز تاکید کرده است که حمایت این فراکسیون از الکاظمی مشروط به تعهداتی است که او داده است. همچنین، «علی العبودی» عضو جریان حکمت ملی (سید عمار حکیم) در پارلمان عراق نیز گفته است که فراکسیون های هفتگانه شیعه در حمایت از تکلیف الکاظمی اجماع دارند.
«هادی العامری»، رئیس فراکسیون «الفتح» (نزدیک به الحشد الشعبی) نیز حمایت خود را از الکاظمی اعلام کرد و انتخاب وی را به منزله بازگشت امور عراق به حالت قانونی توصیف کرد.
علاوه براین واکنش‌های حمایتی باید توجه داشت که در مراسم تکلیف الکاظمی، سید عمار حکیم، هادی العامری (رییس فراکسیون الفتح)، فالح الفیاض (فراکسیون العطا)، نصار الربیعی ( فراکسیون سائرون)، شیخ حلیم الزهیری (حزب الدعوه اسلامی – نوری المالکی) و حیدرالعبادی حضور داشتند که خود به نوعی نشانگر حمایت کامل رهبران سیاسی از او محسوب می‌شود.
در جرگه مخالفن شیعه با نخست‌وزیر الکاظمی، در اولین قدم می‌توان به «صادق الموسوی» معارض سابق رژیم بعث و نزدیک به حزب کنگره ملی عراق نظر داشت که در توئیتی نوشته است که مصطفی الکاظمی مرد مرحله کنونی و برهه ای که عراق در آن به سر می برد، نیست. علاوه بر او، گردان های حزب الله عراق ضمن اعلام مخالفت با نخست وزیر مامور تشکیل دولت جدید این کشور، نامزدی وی برای تصدی این منصب را خیانت به کشور برشمرد. به گزارش پایگاه خبری السومریه نیوز، گردان های حزب الله عراق عصر دیروز (جمعه) در واکنش به معرفی مصطفی کاظمی، رئیس سازمان اطلاعات این کشور به عنوان نخست وزیر مامور تشکیل کابینه جدید دولت فدرال، بیانیه شدید اللحنی صادر کرد و در آن، نامزدی وی برای تصدی این منصب را به شدت مورد انتقاد قرار داد.
گردان های حزب الله عراق در بیانیه خود، اتفاق نظر جریان های سیاسی بر سر نامزدی کاظمی به عنوان یک فرد مشکوک و فاقد ویژگی های لازم جهت تصدی منصب نخست وزیری را بی توجهی به حقوق و فداکاری های مردم و خیانت به تاریخ این کشور برشمرد. در بیانیه این گروه عراقی همچنین تاکید شده که تلاش جریان های سیاسی برای گذر از این مرحله با تن دادن به فشارهای دشمنان، تسلیم شدن در برابر گزینه آنها و افتادن در دام ماجراجویان سر در گریبان راهروهای توطئه، اوج ضعف و ناتوانی است.
استقبال کم سابقه کردها از نخست‌وزیر جدید
در سطح کردها الکاظمی با استقبالی کم سابقه همراه شده است. در همین راستا شاهد هستیم که علاوه بر حمایت همه‌جانبه رسانه‌های خبری اقلیم کردستان، نهاد نخست وزیری این اقلیم در اطلاعیه ای، از تماس تلفنی مسرور بارزانی نخست وزیر با مصطفی کاظمی مامور تشکیل دولت جدید عراق و اعلام پشتیبانی از وی، خبر داد. بر اساس این اطلاعیه، روز پنجشنبه، 21 فروردین 1399 مسرور بارزانی نخست وزیر اقلیم کردستان طی تماسی تلفنی با مصطفی کاظمی مامور تشکیل دولت جدید عراق، ضمن اعلام پشتیبانی از وی، تاکید کرد: اقدامات دو جانبه ای برای حل و فصل مسائل و مشکلات میان اقلیم و دولت فدرالی با تکیه بر قانون اساسی عراق انجام گیرد.
استقبال اعراب سنی از الکاظمی
همانند کردها، اعراب سنی نیز از نخست‌وزیر مکلف به شدت حمایت کرده‌اند. دراولین واکنش مثبت، «ایاد علاوی» رهبر فراکسیون «الوطنیه» که نسبت به تکلیف پسرعمویش «محمد توفیق العلاوی» نظر مخالف داشت و در تکلیف الزرفی نیز سکوت اختیار کرده بود، به دنبال تکلیف الکاظمی، نظر موافق خود را با این انتخاب اعلام کرده است. وی از مصطفی الکاظمی خواسته است که مطالبات تظاهرکنندگان و سندیکاهای مختلف صنفی در عراق را در تشکیل کابینه اش اعمال کند. وی اضافه کرده است که از دو ماه قبل با «مسعود بارزانی» بر سر رایزنی با جریان های سیاسی بر طرح نام مصطفی الکاظمی به عنوان کاندیدای نخست وزیری تفاهم کرده بود.
علاوه بر علاوی، هم پیمانی نیروهای عراقی به رهبری محمد حلبوسی، رئیس مجلس نمایندگان این کشور با صدور بیانیه ای اعلام کرد که از نامزدی مصطفی کاظمی، رئیس کنونی سازمان اطلاعات برای تصدی منصب نخست وزیری و تشکیل کابینه جدید دولت فدرال پشتیبانی می کند. هم پیمانی نیروهای عراقی که بزرگ ترین فراکسیون جریان های سُنی در مجلس نمایندگان عراق به شمار می آید، در این بیانیه بر موضع ثابت خود در پشتیبانی از ثبات این کشور و حرکت به سمت گزینه های ملی در تشکیل دولت جدید فدرال در چارچوب زمان بندی تعیین شده در قانون اساسی تاکید کرد.
استقبال ایران از نخست‌وزیر مکلف
علاوه بر جناح‌های داخلی در حمایت دو بازیگر اصلی خارجی صحنه سیاسی عراق یعنی ایران و آمریکا برای تعیین نخست‌وزیر جدید از اهمیت زیادی برخوردار است. در همین راستا، ، سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره از استقلال، حاکمیت ملی، یکپارچگی ارضی و ثبات سیاسی در کشور عراق حمایت کرده و اتفاق نظر تمامی جریانات سیاسی عراق از طریق روندهای دموکراتیک را تنها مسیر برای حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات می داند. از همین رو جمهوری اسلامی ایران از توافق امروز گروه های سیاسی در عراق که نتیجه آن معرفی آقای مصطفی کاظمی به عنوان نخست وزیر جدید بود، استقبال می کند و آن را گامی صحیح در مسیری درست می داند.
همچنین، ایرج مسجدی، سفیر جمهوری اسلامی در بغداد، دیروز (جمعه) با تبریک انتخاب نخست وزیر مکلف عراق گفت که دیدگاه و موضع ایران در قبال انتخاب «مصطفی الکاظمی» مثبت است. «ایرج مسجدی» در گفت و گو با خبرگزاری جمهوری اسلامی اظهار کرد که در انتخاب الکاظمی روند و مسیر قانونی طی شد و فراکسیون بزرگ شیعه، وی را انتخاب و برای مکلف شدن به «برهم صالح»، رئیس جمهوری عراق معرفی کرد؛ بنابراین این تکلیف در پروسه ای قانونی انجام شد.
حمایت نسبی آمریکا از الکاظمی
علاوه بر ایران، آمریکا از تعیین رئیس دستگاه اطلاعات عراق به عنوان نامزد نخست‌وزیری جدید این کشور استقبال کرد. به گزارش خبرگزاری المسله، دیوید شنکر، معاون وزیر امور خارجه آمریکا در امور خاورمیانه در سخنانی از تعیین مصطفی الکاظمی، رئیس دستگاه اطلاعات عراق به عنوان نخست‌وزیر جدید این کشور استقبال کرد. وی در این باره گفت: الکاظمی در مسؤولیت‌های پیشین خود ثابت کرد که یک شخصیت ملی و باکفایت است. شنکر ابراز امیدواری کرد که الکاظمی هرچه سریع‌تر موفق به تشکیل یک دولت "مستقل" و "قوی" شود.
