به نظر می رسد بعد از ماهها جریان صدر نیز به این واقعیت پی برده که برای گذار از بحران و مانع شدن از دخالت بیگانه در کشور، ایجاد حکومت جدید امری ضروری است. در واقع، مقتدی صدر با حمایت خود از علاوی نشان داد که صف نیروهای وطنی عراق با نیروهای مزدور جدا بوده و او در راستای منافع کشور حضور به وحدت و همکاری با تمامی نیروهای دیگر است.
الوقت – پس از هفتهها کشوقوس سیاسی میان جناحهای مختلف عراقی بر سر تعیین جانشین برای عادل عبدالمهدی نخستوزیر مستعفی کشور، در اجماع بزرگ میان جناحهای سیاسی این کشور برهم احمد صالح، رئیس جمهوری عراق «محمد توفیق حسین علاوی امین الربیعی» را به عنوان گزینه جدید نخستوزیری مامور تشکیل کابینه کرد. این انتخاب نشانگر آن است که جناحهای سیاسی عراقی به ضورت تشکیل حکومت جدید برای برگزاری انتخابات پارلمانی در آینده نزدیک پی بردهاند اما واقعیت این است که علاوی ماموریتی دشوار در گذار عراق از بحرانهای چند وقت اخیر دارد.
زندگینامه محمد توفیق علاوی
«محمد توفیق حسین علاوی امین الربیعی» در سال 1954 میلادی در بغداد به دنیا آمد، دوران ابتدایی، راهنمایی و متوسطه را در پایتخت پشتسر گذاشت و در ادامه در رشته مهندسی معماری در دانشگاه بغداد به تحصیل پرداخت و در سال پایانی مجبور شد دانشگاه را ترک کند و عراق را بهمقصد لبنان در سال 1977 میلادی ترک کند. در سال 1980 میلادی در رشته معماری از دانشگاه آمریکایی بیروت فارغ التحصیل شد. در ابتدای جوانی، وارد حزب الدعوه شد و بعدها بهدلیل اختلافات فکری از این حزب جدا شد.
محمد توفیق در سال 2005 با حضور در لیست ایاد علاوی، وارد عرصه سیاست شده و یکی از نامزدهای نمایندگی پارلمان در ابتدای سال 2006 میشود. در همین سال تا پایان سال 2007 علاوی به عنوان وزیر ارتباطات برگزیده میشود. در ادامه بعد از ترک پست وزارت، به عنوان جایگزین یکی از نمایندگان متوفی، در پارلمان به فعالیت سیاسی خود ادامه میدهد. سپس در سال 2010 مجددا وزیر ارتباطات میشود و در نهایت به دلیل اختلاف با نوری المالکی از مدتی استعفا کرد. گفته میشود از نظر فکری نزدیک به ایاد علاوی (نخست وزیر اسبق عراق) بوده و البته همیشه در فهرست سیاسی وی در انتخابات شرکت کرده است و از سال 2005 میلادی همواره در فهرست علاوی لیبرال بوده است که با اسامی مختلفی همچون القائمة العراقیه، القائمة الوطنیه و ائتلاف الوطنیه در صحنه سیاسی عراق فعالیت کرده است.
تکرار شعار دولت تکنوکرات
محمد توفیق علاوی، در همان ابتدای ماموریت خود برای تشکیل کابینه جدید چند مساله مهم را مطرح میکند که اساس آنها را میتوان بر مبنای تلاش برای ایجاد دولت تکنوکرات مورد ارزیابی قرار داد. نخستین و شاید مهمترین مساله قابل طرح از سوی علاوی این است که او اعلام میکند اگر جناحهای سیاسی عراقی قصد داشته باشند نامزدهای خود را برای حضور در کابینه بر من تحمیل کنند، از ماموریت تشکیل کابینه استعفا خواهم داد.
علاوی در کنفرانس خبری خود تاکید کرد که حکومتی تشکیل خواهد داد که از سهمیهبندی جناحی به دور باشد و از معترضان میخواهد به اعتراضات خود ادامه دهند و از دیدار با نمایندگان معترضان و مجازات کسانی خبر میدهد که بر روی آنها سلاح بلند کردهاند. او همچنین، بر مشخص کردن زمان برگزاری انتخابات پارلمان جدید، اصلاح قانون احزاب، قانون حسابرسی شفافیت مالی اشخاص، بازگشت عظمت و شکوه به نیروهای نظامی و مقابله با فساد به عنوان برنامههای کاری حکومت جدید عراق تاکید میکند. تمامی این موضوعات نشانگر تمایل و گرایش نخستوزیر جدید برای ایجاد یک کابینه تکنوکرات است که البته اجرایی شدن آن با تردیدهای بزرگ همراه است.
انتخاب علاوی با مخالفتهایی از سوی معترضان مواجه شده است. حرف اصلی مخالفان این است که علاوی در گذشته به اتهام فساد اقتصادی به 6 سال زندان از سوی دادگاه محکوم شده است. هر چند پس از بازگشت علاوی در سال 2014 به کشور عراق، دادگاه حکم به تبرئه او از تمامی اتهامات را صادر کرد اما واقعیت این است که همین مساله میتوان کار را طی روزهای آینده برای او بسیار دشوار کند.
این امر میتواند زمینهساز استوار شدن خانه علاوی بر ستونهای کج باشد بدین معنی که ممکن است با این شرایط عمر صدارت وی تنها به فاصله چند ماه موجود تا برگزاری انتخابات پارلمانی جدید محدود شود.
وقتی صدر نیز ضرورت گذار از بحران را فهم میکند
نخستوزیر محمد توفیق علاوی، با استقبال جناحهای سیاسی و مهمتر از همه استقبال مقتدی صدر، روحانی پر نفوذ عراق و رهبر ائتلاف سائرون در پارلمان مواجه شده است. در همین زمینه، مقتدی صدر در پیامی توییتری اعلام کرد: «امیدواریم توفیق علاوی تسلیم فشارهای خارجی و داخلی نشود و در برگزاری انتخابات زودهنگام تسریع کند.» ... وی همچنین، تاکید میکند: «امروز در تاریخ عراق ثبت خواهد شد که ملت نخستوزیر خود را انتخاب کرد نه گروههای سیاسی. این اقدام بسیار خوبی است که آینده را تقویت میکند.»
این حمایت نشانگر آن است که اکنون بعد از ماهها جریان صدر نیز به این واقعیت پی برده که برای گذار از بحران و مانع شدن از دخالت بیگانه در کشور، ایجاد حکومت جدید امری ضروری است. این امر به تنهایی به اندازه موضوع انتخاب نخست وزیر دارای اهمیت است زیرا مقتدی صدر با حمایت خود از علاوی نشان داد که صف نیروهای وطنی عراق با نیروهای مزدور جدا بوده و او در راستای منافع کشور حضور به وحدت و همکاری با تمامی نیروهای دیگر است.
محمد علاوی و دشواری اداره حکومت
در ارزیابی تحولات چند روز اخیر میتوان اظهار داشت همان راهی را که در سال 2018 عادل عبدالمهدی رفت و در همان گام اول وعدههای بزرگی را داد و استقلال خود را از جناحهای سیاسی اعلام کرد با گستره و غلظت بیشتر محمد توفیق علاوی بر زبان میراند. اما باید دید این بار نخست وزیر جدید که شانه به شانه عادل عبدالمهدی زده است میتواند حمایت، اعتماد و موافقت معترضان، جناحهای سیاسی داخلی، بازیگران منطقهای و فرامنطقهای را به سوی خود جلب کند یا خیر؟ واقعیت این است که نخستوزیر جدید عراق چه علاوی باشد یا هر شخص دیگری باید توانایی و قدرت مدیریت بازیِ بازیگران داخلی، منطقه و فرامنطقهای را در منطقه الخضرا داشته باشد و این امر محقق نخواهد شد مگر با در پیش گرفتن یک رویه قاطع برای حفظ ثبات عراق و تلاش جدی و مداوم برای حل مشکلات اقتصادی.