الوقت- تحرکات دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور خاورنزدیک در مورد فراهم کردن شرایط آغاز مذاکرات مرزی میان لبنان و رژیم صهیونیستی که از چند هفته قبل شروع شده بود منجر شد تا روز گذشته رسانه‌ها از موافقت رژیم صهیونیستی برای گفتگو با لبنان در مورد اختلافات مرزی زمینی و دریایی خبر دادند. برخی گزارشات تایید نشده نیز حاکی از موافقت تل آویو با طرح بیروت برای ترسیم مرزها بود.
اختلاف مرزی لبنان و رژیم صهیونیستی
اختلافات مرزی لبنان با رژیم صهیونیستی شامل اختلافات دریایی و ارضی میشود. لبنان با فلسطین اشغالی 79 کیلومتر مرز زمینی دارد و از 2000 تا کنون صهیونیست‌ها به دنبال عقب نشيني و فرار از لبنان، سه منطقه «مزارع شبعا»، «بلندي هاي كفرشوبا» و روستاي «غجر» را در اشغال خود نگه داشته است. در این مناطق همواره اقدامات تحریک آمیزی انجام میدهد. آخرین مورد آن در سال 1396 رژیم صهونیسیتی سعی نمود در نقاط «راس الناقوره» تا روستای «علما الشعب» و روستای «عدیسه» تا «كفركلا» دیوار نصب کند که منجر به تخریب بخشی زمینهای کشاورزی لبنان میشد.
اختلاف دریایی طرفین نیز در قسمت جنوب غربی منطقه انحصاری اقتصادی لبنان است.در سال 1995 لبنان کنواسیون حقوق دریاها را امضا نمود اما رژیم صهیونیستی هنوز به این کنوانسیون نپیوسته است. اگر تل آویو این کنوانسیون را می‌پذیرفت اختلاف در منطقه انحصاری اقتصادی از طریق رویه های بین المللی در مورد فلات قاره و منطقه انحصاری اقتصادی حل میشد بنابراین نقش سازمان ملل برای حل این مساله محدود می شود و مرزها باید از رویه های چندجانبه دیگری تعیین شود. با توجه به اینکه قبرس نیز در بخش دیگری از ساحل قرار گرفته در سال 2007 با لبنان توافق نامه‌ای در خصوص تعیین منطقه انحصاری دو کشور ایجاد نمودند اما چون قسمتهای جنوبی آن مبهم بود لبنان آنرا نپذیرفت. در سال 2009 کیمته وزیران لبنان موارد مبهم را رفع و 23 منطقه را مشخص نمود و مرزهای منطقه اقتصادی با لبنان و قبرس را به سازمان ملل ارسال نمود. در سال 2011 اسرائیل منطقه انحصاری اقتصادی خود را نه براساس آخرین توافق لبنان با قبرس که براساس توافق ناقص 2007 که لبنان آن را نپذیرفته بود، ترسیم کرد و موجب بروز اختلافات شد. این منطقه 17 کیلومتر وارد منطقه اقتصادی متعلق به لبنان میشود که در نتیجه مثلثی را بوجود می آورد که در مساحت کل 850 کیلومتر بین طرفین اختلاف ایجاد میکند؛ این قسمت در نقشه لبنان بلوک 9 نام دارد.
پیشینه حل اختلاف مرزی
لبنان در مورد اختلافات مناطق خشکی هیچ گونه مذاکره ای را تا کنون نپذیرفته است زیرا بر طبق توافق نامه پولیه-نیوکمپ در سال 1929 مناطق اشغال شده متعلق به لبنان است و اسرائیل باید بدون هیچ قید و شرطی این مناطق را تخلیه کند. قطعنامه آتش بس 1949 نیز آنرا تایید میکند. اما رژیم صهیونیستی با استناد به قطعنامه 425 سال 1978 که آنرا نیز اجرا نکرده بود و با مقاومت گروههای لبنانی مجبور به ترک جنوب لبنان شد، سعی میکند موضوع ترک مناطق اشغال شده را وارد مذاکرات کند و از لبنانی ها امتیاز بگیرد.
لبنان در سال 1396 قراردادی را با شرکت توتال برای برداشت گاز و نفت از بلوک 9 و 4 امضا کرد. در زمان ریاست جمهوری اوباما «فردریک هوف » هماهنگ کننده ویژه امور خاورمیانه طرحی را برای اختلاف منطقه مثلث در بلوک 9 ارائه داد که 40 درصد این منطقه را به اسرائیل و 60 درصد آنرا به لبنان میداد اما لبنان با آن موافقت نکرد و اعلام نمود از حقوق خود چشم پوشی نمیکند. «دیوید ساتر فیلد» دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور خاورنزدیک از دو سال پیش تا کنون چندین بار طرح هوف را به لبنان پیشنهاد داده اما لبنان به دلایلی از جمله جانبداری آمریکا در این مذاکرات از اسرائیل و نداشتن پیشنهاد جدید با آن موافقت ننموده است .
پیشنهاد توافق جدید
با توجه به سوابق تجاوزگری های رژیم صهونیستی و حمایتهای ناعادلانه آمریکا، و عدم عضویت اسرائیل در کنوانسیون حقوق دریاها، در حسن نیت رژیم صهیونیستی تردید وجود دارد؛
1- لیبرمن وزیر دفاع پیشین رژیم صهیونیستی پس از مناقصه لبنان با شرکتهای روسی و فرانسوی برای بهره برداری از ذخایر گازی و نفتی آنرا اقدامی تحریک آمیز دانست و گفت بلوک9 با هر متر و معیاری متعلق به اسرائیل است. به نظر میرسد تل آویو در آستانه معامله قرن نگران اقدامات حزب الله است.حزب الله لبنان در راستای حمایت از منافع لبنان پس از سخنان لیبرمن اعلام نمود آماده پاسخگویی به هرگونه تجاوزی به حقوق نفتی و گازی و ثروت لبنان هستیم. بنابراین صهیونیست‌ها سعی میکنند در این شرایط نوک پیکان منازعه را به درون لبنان معطوف کند زیرا قبلا حزب المستقبل با پیشنهاد ساترفیلد موافقت کرده بود اما نبیه بری رئیس مجلس و میشل عون رئیس جمهور با آن مخالفت کردند. بنابراین یک پیشنهاد وسوسه انگیز ممکن است باعث اختلافات درون لبنان شود.
2- قبلا نبیه بری اعلام کرده بود مساله منطقه انحصاری اقتصادی باید در یک کیمسیون سه جانبه بین لبنان، رژیم صهونیستی و سازمان ملل پیگیری شود حضور آمریکا در میانجی گری ها منافع اسرائیل را تحقق میبخشد.
3-آمریکا به دنبال توافقاتی است که یک خط انتقال جایگزین از مناطق لویان، تامار رژیم صهیونیستی و بخشی از کشورهای عربی به اروپا ایجاد کند واهرم انرژی روسیه به اروپا را تضعیف کند
4-اسرائیل تا کنون حاضر نشده مناطق خشکی را به نشانه حسن نیت تخلیه کند و با کشیدن دیوار به نظر میرسد به دنبال حل موقت منطقه دریایی است. رسانه های داخلی لبنان و برخی نخبگان سیاسی به پایبند نبودن تعهدات این رژیم به خصوص در قبال دولت خودگردان و فلسطینی ها به عنوان سندی برای بی اعتمادی اشاره میکنند.
5- همچنین این امکان نیز وجود دارد که آمریکا و اسرائیل با وارد کردن لبنان به مذاکره شروع به وقت کشی کنند که لبنان یا در نهایت طرح هوف را بپذیرد یا حداقل در زمان معامله قرن در یک مذاکره مبهم با صهیونیست‌ها قرار داشته باشد و اسرائیل بهره برداری سیاسی خود را از آن انجام دهد. بنابراین لبنان برای تحقق منافع خود ناچار است با احتیاط عمل کند که ناخواسته به ابزار رژیم صهیونیستی و آمریکا تبدیل نشود.
