ایجاد منطقه حائل به هیچ عنوان قادر نیست منافع ترکیه را در قبال تحولات شمال سوریه پاسخگو باشد زیرا عامل بنیادین احساس تهدید ترکیه، نه فقط به خطر افتادن امنیت مرزهای این کشور با اقدام نظامی کردها بلکه تشکیل یک منطقه خودگردان در شمال سوریه با رهبری کردها نیز می‌باشد که از سوی واشنگتن و رژیم صهیونیستی پشتیبانی سیاسی می‌شود
الوقت- با گذر زمان چالش‌های پیش روی ترامپ برای اثبات ادعاهایش در مقابل منتقدان داخلی نسبت به حفظ منافع آمریکا در سوریه پس از خروج نیروهای نظامی این کشور از سوریه بیشتر می‌شود. یکی از موارد مناقشه‌آمیز میان سیاستمداران آمریکایی قطع پشتیبانی نظامی آمریکا از کردهای شمال سوریه می‌باشد که از سوی آنکارا نیرویی تروریستی نامیده شده و اردوغان به دنبال فرصتی برای پاکسازی شبه نظامیان «ی پ گ» از مرزهای جنوبی ترکیه می‌باشد و البته سنگین‌تر شدن وزن آنکارا در روند تحولات آتی و مهم سوریه در فرایند سیاسی حل بحران چندین ساله این کشور.
ترامپ مدعی است که با خروج نیروهای آمریکایی از سوریه تهدیدی متوجه کردهای متحد واشنگتن در سوریه نمی‌شود و ترکیه مأموریت مقابله با داعش را تداوم خواهد داد. این خوشبینی ترامپ زیاد طول نکشید و با گسترش تحرکات نیروهای نظامی ترکیه در مرزهای جنوبی مشخص شد که آنکارا کردهای شرق فرات را تهدیدی عینی‌تر برای منافع خود نسبت به داعش می‌داند. در این شرایط هفته گذشته واشنگتن جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید را راهی آنکارا برای مذاکره با مقامات ترک کرد تا به توافقی در مورد چگونگی رفع نگرانی‌های ترکیه در چارچوب ممانعت از یورش به شرق فرات فراهم آورد. پمپئو وزیر خارجه آمریکا که در سفر دوره‌ای به منطقه به سر می‌برد به خبرنگار شبکه العربیه در ابوظبی گفت: «اطمینان داریم، می‌توانیم به توافقی دست پیدا کنیم که هم امنیت کردهای سوریه تأمین شود و هم ترکیه از مرزهای خود محافظت کند». مذاکراتی که البته با بی‌میلی اردوغان به نتیجه دلخواهی برای وانشگتن منتهی نشد و بولتون بدون دیدار با اردوغان به آمریکا بازگشت. در پی شکست مذاکرات روز گذشته توییت تهدیدآمیز ترامپ علیه ترکیه که از مجازات سنگین اقتصادی آنکارا در صورت آغاز عملیات علیه کردهای سوریه خبر داد تنش را مجدداً به روابط تا حدودی تلطیف شده آمریکا و ترکیه که با دعوت اردوغان از ترامپ برای سفر به این کشور همراه شد، باز گرداند.
پس از این پیام تهدیدآمیز به گفته خبرگزاری آناتولی ترکیه ترامپ و اردوغان با یدیگر گفتگوی تلفی را انجام دادند. با این وجود این سوال مطرح می‌شود که ایا تهدید ترامپ می‌تواند زمینه یک تعدیل مواضع آنکارا و رسیدن به توافق مورد نظر واشنگتن را فراهم آورد یا خیر؟ این توافق بر چه مبنایی می تواند استوار باشد؟ و یا اینکه اصولاً ترکیه تهدید ترامپ را چون بسیاری از موضع‌گیری‌های ضدونقیض دیگر وی در نظر خواهد گرفت و استراتژی تحدید قدرت کردهای سوریه را با جدیت ادامه خواهد داد؟
منطقه حائل؛ ضمانت‌های واشنگتن و منافع ترکیه
طرح ایجاد منطقه حائل موضوع تازه ای نیست و از همان اویل شکلگیری بحران سوریه از سوی ترکیه طرح و مورد درخواست قرار گرفته بود که به دلیل مخالفت سایر بازیگران از جمله آمریکا هیچگاه اجرایی نشد. برای مثال اردوغان در سازمان ملل اعلام کرد ارتش ترکیه آماده مشارکت در عملیاتی کردن این طرح به منظور ایجاد پناهگاهی امن برای آوارگان و فراریان از دست حمله گروه‌های تروریستی بویژه داعش می‌باشد. ترکیه برای ترغیب غرب به همراهی با این طرح که عمدتاً به منظور جلوگیری از قدرت‌گیری کردها و از بین بردن طرح حکومت خودگردان در مناطق کردنشین بود، این اقدام را موجب تضعیف بشار اسد و تقویت معارضان مسلح می‌دانست بدین صورت که ایجاد منطقه امن، نظام سوریه را تحت فشار مضاعف قرار داده و بشار اسد ناچار به عقب نشینی خواهد شد. اما این تلاش‌های ترکیه به سرانجام مورد انتظار این کشور نرسید تا خود مستقیماً برای عقب راندن کردها طی دو مرحله در سال‌های 2016 و 2018 (سپر فرات و شاخه زیتون) عملیات نظامی در خاک سوریه را آغاز کند.
اکنون اما در آستانه آغاز سومین مرحله عملیات نظامی ترکیه، آمریکا تنها چاره اقناع آنکارا به ممانعت از این اقدام را در بازگشت به طرح ایجاد منطقه حائل و دادن ضمانت‌های لازم به اردوغان در مورد عدم به خطر افتادن امنیت مرزهای ترکیه از جانب کردها می‌بیند .
در این زمینه جیمز استاوریدیس، آدمیرال بازنشسته و فرمانده کل سابق نیروهای متحد ناتو جمعه در مصاحبه‌ای رادیویی گفت: در نهایت آنچه لازم می‌شود، ایجاد نوعی حائل فیزیکی میان ترکیه و سوریه است. سازمان ملل می‌تواند در این منطقه گشت‌زنی داشته باشد یا مثلا می‌تواند منطقه‌ای با نظارت مشترک آمریکا و روسیه باشد. ترک‌ها می‌توانند روی یک طرف و کردهای سوریه در طرف دیگر حضور داشته باشند اما سرانجام ما یک مانع فیزیکی احتیاج خواهیم داشت.
با این ایجاد منطقه حائل به هیچ عنوان قادر نیست منافع ترکیه را در قبال تحولات شمال سوریه پاسخگو باشد. عامل بنیادین احساس تهدید ترکیه، نه فقط به خطر افتادن امنیت مرزهای این کشور با اقدام نظامی کردها بلکه تشکیل یک منطقه خودگردان در شمال سوریه با رهبری کردها نیز می‌باشد که از سوی واشنگتن و رژیم صهیونیستی پشتیبانی سیاسی می‌شود. در واقع با بازخوانی سیاست اصلی آنکارا در دوران اردوغان نسبت به تروریست‌های پ ک ک این واقعیت مشاهده می‌شود که ترکیه از تهدید این گروه تروریستی حداکثر استفاده را برای گسترش دخالت در کشورهای سوریه و عراق و تقویت جایگاه منطقه‌ای خود کرده است. این عامل یکی از دلایل شکست یکباره فرآیند تنش زدایی و مصالحه با پ ک ک بوده است که به روند تحولات منطقه‌ای و سیاست هژمونی‌طلبی ترکیه در این دوران باز می‌گردد.
لذا با توجه به این مولفه‌ها باید گفت توافق میان ترکیه و آمریکا بر روی ایجاد منطقه حائل به خودی خود قادر به رفع نگرانی‌های ترکیه نیست چنانکه ترامپ زبان تهدید را نیز به عنوان مکمل و چاشنی پیشنهادی خود برای آنکارا در نظر گرفته است.
با این حال در مورد اینکه آیا ترکیه با توجه به مولفه‌های اهمیت موقعیت ژئوپلتیکی این کشور و نقش مهم آن در ناتو تا چه اندازه تهددیات ترامپ را جدی خواهد گرفت باید گفت که تاکنون ترکیه از رقابت همزمان روسیه و آمریکا در میدان تحولات سوریه حداکثر بهره‌برداری را برده است به صورتی که بدون چراغ سبز این قدرت‌ها نظامی‌گری بدون دردسر در شمال سوریه برای ترک‌ها نامحتمل بوده و هست. اما مخالفت کنونی ترامپ به نظر می‌رسد که با سال‌های 2016 و 2018 متفاوت است چرا که علاوه بر در میان بودن منافع جدی متحدان این کشور بویژه رژیم صهیونیستی، اعتبار و جایگاه ترامپ نیز در میان است که می‌تواند با حمله ترکیه به شرق فرات بیش از گذشته در داخل آمریکا برای انتخابات 2020 تضعیف شود. در واقع ترامپ پس از انتقادات گسترده داخلی فهمیده است که این «شن‌زار مرگ» آنگونه که در توصیف سوریه گفته بود تا چه حد می‌تواند در آینده دستاویز حملات منتقدان رو به فزونی سیاست‌هایش باشد.
