الوقت- در چند ماه گذشته خبر حضور عناصر جریان تروریستی داعش در افغانستان به گوش رسید . هر چند این امر از سوی مقامات این کشور رد می‌شد اما با بالا گرفتن درگیری‌های این جریان با گروه طالبان و دولت مرکزی، مقامات را ناگزیر از تایید حضور داعش در افغانستان نمود. اما خبر حمایت جریان حزب اسلامی گلبدین حکمتیار از داعش در تقابل میان این گروه و طالبان افغانستان مورد توجه بسیاری قرار گرفت. در این میان حمایت حکمتیار از داعش با انتقاد های گسترده ای مواجه شد اما پس از مدتی حزب اسلامی به رهبری حکمتیار این مساله را تکذیب و اعلان داشت که این مساله سو تعبیر شده و حزب اسلامی هیچگاه از داعش حمایت نکرده است. در این بین هر چند حکمتیار در مصاحبه هایی به نوعی با داعش همدردی داشته است و حتی در سایت رسمی حزب اسلامی به مشروعیت داعش اشاره شده است اما پرسش اینجاست که رویکرد کنونی حزب اسلامی تا چه حدی در وضعیت داعش در افغانستان تاثیر دارد؟
در پاسخ باید گفت که هر چند حزب اسلامی در سال 1977 ایجاد شد، اما در دو سال بعد دچار انشعاب شد و پس از این انشعاب، هواداران حکمتیار به نام «حزب اسلامی گلبدین» شناخته شدند. ضمن آنکه حزب از بدو تاسیس تاکنون با دولت‌های مستقر در کابل در ستیز بوده و شاهد انشعابات متعدد در حزب اسلامی و پیوستن برخی اعضای تاثیرگذار حزب و حتی نزدیکان حکمتیار به دولت مرکزی بوده است . این مساله باعث به حاشیه رفتن حزب شده است به نحوی که در نگاه کابل بازیگر مهمی در صحنه سیاسی افغانستان نیست. در این بین حمایت و یا عدم حمایت این حزب از داعش نمیتواند تغییری گسترده در تقویت و یا شکست داعش در افغانستان بازی کند.
در واقع داعش، طالبان و اخوان المسلمین را کافر و مرتد می داند و طالبان را تکفیر می کند، جدا از این در حالی یکی از اصول داعش برای تکفیر (هر کس دموکراسی و انتخابات را تایید کند کافر است) می باشد که حکمتیار سالهاست می گوید ما باید از طریق انتخابات زعیم سیاسی خود را انتخاب کنیم. براین اساس گزارش های تایید نشده نیز حاکی از آن است که گروه داعش، بیعت حزب اسلامی را رد کرده و عضویت آن را نپذیرفته است. چرا که داعش اصولا نگاه چندان مثبتی به حزب اسلامی ندارد و نمی تواند حکمتیار را مسلمان بداند. جدا از این نگاه نه چندان مثبت طالبان به حزب اسلامی نیز در رویکرد داعش به حزب اسلامی تاثیر منفی داشته است.
در بعد دیگر پیشینه حکمتیار و حزب متبوع وی فراز و فرود و چرخش‌های بسیاری شامل (از هواداری شوروی تا مخالفت و مبارزه با در افغانستان، نزدیکی به ایران تا اتهام های متعدد ، مبارزه با دولت اسلامی مستقر در افغانستان را به خود دیده است لذا حمایت حزب اسلامی از داعش و یا مخالفت با آن نمی تواند موضوع چندان عجیبی باشد. در واقع هر چند حزب اسلامی رویکردی هوادارانه از داعش داشته، اما رسانه ها و افکار عمومی در افغانستان حزب اسلامی را تحت فشار قرار داد و حزب اسلامی هم با صدور اعلامیه ای عقب نشینی کرد.
و در نهایت نیز با توجه به آنکه از نگاه داعش و رهبران آن تزلزل در مواضع حزب اسلامی چندان مطلوب نیست لذا به نظر نمیرسد داعش حساب چندانی برروی حمایت حزب اسلامی از داعش داشته باشد.
فرزاد رمضاتی بونش
