قتل خاشقچی این روزها خواب خوش را از ولیعهد جاه طلب سعودی‌ها ربوده و رویاهای وی برای برجسته کردن چهره خود به عنوان شخصیتی مصلح و پیشرو در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی از طریق برگزاری نشستی پررزق و برق را نقش برآب کرد تا بار هزینه‌های این جنایت برای سعودی‌ها سنگین‌تر جلوه کند
به گزارش الوقت برنامه‌ریزی‌های ریاض برای برگزاری نشست اقتصادی «داووس صحرا» با شکست مواجه شده است. تقریبا یک سال پیش؛ محمد بن سلمان، ولیعهد جنجالی و پرحاشیه سعودی‌ها در اجلاسی با حضور روسای برخی شرکت‌های سرمایه‌گذاری و صنعتی در ریاض، اعلام کرد که تصمیم دارد تا سال 2018 نشست جهان بزرگی را در حوزه اقتصادی در عربستان برگزار کند. این کنفرانس قرار بود امسال با حضور بیش از 100 شخصیت سیاسی و اقتصادی جهان و بیش از 2 هزار سرمایه گذار از 23 تا 25 اکتبر ( 1 تا 3 آبان) در ریاض به ریاست ولیعهد سعودی‌ها برگزار شود. اما اکنون سایه نامیدی و شکست بر طرح بلندپروازانه بن سلمان سایه گسترانده است به صورتی که دیگر این نشست برای سرمایه‌گذاران و شرکت‌های بزرگ اقتصادی جهان جذابیت ندارد. شکستی که بدون تردید به دلیل رسوایی قتل جمال خاشقجی، نویسنده منتقد سعودی در ساختمان کنسولگری این کشور در استانبول ترکیه اتفاق افتاد.
این نشست تجاری سه روزه با عنوان «ابتکار عمل برای سرمایه‌گذاری آینده» که از آن به عنوان اجلاس «داووس در صحرا» نیز نام برده می‌شود در راستای طرح «چشم‌انداز ۲۰۳۰» که برای قطع وابستگی عربستان به درآمد حاصل از صدور نفت برنامه‌ریزی شده از ۲۳ تا ۲۵ اکتبر در ریاض برگزار شده بود، اما این روزها آن چه بیش از هرچیز درباره این نشست متشر می‌شود، خبرهای مربوط به کناره‌گیری شرکت کنندگان اصلی این کنفرانس است.
از سوی دیگر حکومت سعودی در حالی از برگزاری کنفرانس اقتصادی «داووس صحرا» خبر می‌دهد مجمع جهانی اقتصاد داووس تاکید کرده است با استفاده از نام داووس برای کنفرانس اقتصادی ریاض مخالف است.
داووس صحرا، نشستی که مرده به دنیا آمد
کنفرانس ابتکار عمل سرمایه گذاری آینده در عـربستان' (مبادره مستقبل الاستثمارغدا) که به 'داووس صحرا' هم معروف شده، یک نشست تجاری در راستای طرح ولیعهد سعودی موسوم به 'چشم انداز 2030 ' است که برای قطع وابستگی عربستان به درآمد حاصل از صدور نفت برنامه ریزی شده است.
عربستان این نشست را اینگونه معرفی کرده است: بحث درباره جهت گیری ها، فرصت ها و چالش ها در بخش های رو به رشد در ترسیم آینده اقتصادی و ایجاد تحول در زمینه سرمایه گذاری جهانی در دهه های آینده محمد بن سلمان هفته گذشتهدر مصاحبه ای با بلومبرگ گفت که در این نشست شاهد یک توافق عمده در مورد سرمایه گذاری در اقتصاد غیر نفتی عربستان خواهیم بود.
مقامات سعودی پیشتر اعلام کردند که در این نشست سه محور اصلی: نقش سرمایه گذاری در توسعه، فناوری ها منبع جدید ایجاد فرصت و توسعه توانمندی ها و ظرفیت های انسانی بررسی خواهد شد.
در این نشست همچنین قرار بود، موضوعات فرعی دیگری مانند رهبران تجاری و دولتها چگونه می توانند یک چشم انداز مشترک برای آینده ایجاد کنند. سرمایه گذاری چه میزان به شکل گیری آینده نوآوری کمک می کند و فنآوری چگونه زندگی ما را تغییر می دهد. مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
این همایش سال گذشته هم تقریبا درهمین تاریخ و با شعار تحول در مراکز قدرت ، نمونه جدید در دنیای سرمایه گذاری و ابتکار عمل برای جهانی بهتر در ریاض و با حضور 150 نفر از مقامات سیاسی و اقتصادی جهان و 2 هزار سرمایه گذار از 65 کشور جهان برگزار شده بود. ریاض از فرصت برگزاری اولین دوره این همایش بزرگ اقتصادی استفاده کرد و همزمان با برگزاری آن از طرح ایجاد منطقه اقتصادی مستقل 'نئوم' در ساحل دریای سرخ رونمایی و اعلام کرد که ارزش سرمایه گذاری آن به 500 میلیارد دلار می رسد.
در واقع رژیم سعودی از برگزاری نشست اول کنفرانس یاد شده قصد داشت سرمایه گذاران خارجی را متقاعد به سرمایه گذاری در منطقه اقتصادی مستقل نئوم نماید. ریاض قصد داشت که بخشی از سرمایه گذاری در این طرح بزرگ را هم با فروش 5 درصد از سهام شرکت نفتی آرامکو به دست آورد که تاکنون موفق به عملی کردن آن نشده است .
کارشناسان اقتصادی می گویند: بعد از بروز تنش های مالی ناشی از کاهش قیمت نفت و هزینه های چند صد میلیارد دلاری در جنگ یمن، رژیم سعودی طی ماههای اخیر حتی ناچار به استقراض از بانک های خارجی شده است، لذا تلاش داشت با جمع کردن این افراد در ریاض علاوه بر مطرح شدن دوباره نام بن سلمان به عنوان ناجی اقتصاد سعودی، سرمایه گذاران را به حضور بیشتر در بازار سرمایه خود تشویق نماید..
با این حال نگاهی به وضعیت سرمایه‌گذاری خارجی در عربستان نشان می‌دهد که در زمان رهبری 'ملک سلمان' و به عبارت دقیق‌تر بن سلمان، حجم سرمایه‌گذاری خارجی در این کشور کاهش یافته است.
در ژانویه سال 2015 میزان سرمایه گذاری خارجی در عربستان یک میلیارد و 853 میلیون دلار بوده و تا پایان سال 2015 به بیش از دو میلیارد دلار رسید، رقمی که در سال‌های بعد تکرار نشده است.
در ژانویه سال 2016 میزان سرمایه گذاری خارجی در عربستان، یک میلیارد و 899 میلیون دلار و در اواخر جولای 2016 این رقم به یک میلیارد و711 میلون دلار رسیده است.
عربستان در سه ماهه نخست سال 2018 ، نه میلیارد دلار کسری بودجه داشت که به اعتقاد کارشناسان، سوءمدیریت ، خریدهای میلیاردی تسلیحاتی و جنگ افروزی آل سعود در یمن از عوامل اصلی آن اعلام شده است.
کاهش شدید سرمایه گذاری خارجی در عربستان در حالی است که حتی برخی سرمایه داران داخل این کشور هم رغبتی از خود برای مشارکت در این طرح ها نشان نمی دهند.
روزنامه 'فایننشنال تایمز' در این زمینه نوشت: تجار ثروتمند عربستان به علت ناآرامی ناشی از موج بازداشت ها علیه بازرگانان عمده و شاهزادگان این کشور رغبتی برای سرمایه گذاری در عربستان ندارند .
به گفته برخی بانکداران، شرکت های خصوصی به پنهان کردن دارایی های خود در عربستان روی آورده اند و برخی دیگر نیز به دنبال راه هایی برای حواله دارایی های شان به خارج از این کشور هستند.
کناره‌گیری چهره‌های سیاسی از حضور در نشست اقتصادی عربستان
در میان شخصیت‌های سیاسی که تا کنون از شرکت در نشست اقتصادی عربستان انصراف داده‌اند، فهرست بلندبالایی را می‌توان دید:
وزرای دارایی آمریکا، فرانسه، هلند و وزیر تجارت و بازرگانی انگلیس به دنبال ناپدید شدن جمال خاشقجی روزنامه نگار عربستانی از لغو مشارکت خود در کنفرانس سرمایه گذاری ریاض خبر دادند.
-- مقامات استرالیایی نیز از لغو مشارکت در این کنفرانس خبر داده اند
--استیون منوچین وزیر خزانه داری آمریکا نیز اعلام کرده است با هماهنگی دونالد ترامپ رئیس جمهور و مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در کنفرانس داووس صحرا حاضر نمی شود.
-- وبکه هوکسترا وزیر دارایی هلند و برونو لومر وزیر مالی فرانسه و شمار بسیاری از دیپلمات های اروپایی و آمریکا
-- کریستین لاگارد رئیس صندوق بین المللی پول
-- جیم یونگ کیم رئیس بانک جهانی
از جمله کسانی هستند که انصراف خود را از سفر به عربستان اعلام کرده‌اند.
تحریم نشست اقتصادی ریاض از سوی غول‌های سرمایه‌گذاری
در ارتباط با کناره‌گیری بسیاری از شرکت کنندگان در نشست اقتصادی ریاض به ریاست ولیعهد عربستان، رویترز نوشته، ریچارد برانسون میلیاردر بریتانیایی، اعلام کرده برای تحت فشار قرار دادن عربستان جهت ارایه روشنگری بیشتر در خصوص ماجرای ناپدید شدن خاشقجی تعدادی از پروژه‌های تجاری شرکت تحت ریاست خود را با ریاض به حال تعلیق در می‌آورد و در نشست اقتصادی این کشور شرکت نخواهد کرد.
شرکت سرمایه‌گذاری نیویورک‌تایمز هم از مشارکت تجاری در نشست ریاض صرف‌نظر و اعلام کرده دیگر حامی مالی نشست نیست. دارا خسروشاهی مدیرعامل شرکت اوبر، هم با فاصله گرفتن از ریاض در بیانیه‌ای اعلام کرده در کنفرانس سرمایه‌گذاری برای آینده شرکت نمی‌کند.
ارنست مونیز وزیر انرژی در دولت باراک اوباما، نیز گفته از پروژه 500میلیارد دلاری موسوم به «نئوم» کناره‌گیری کرده و همکاری او در آینده، بسته به مشخص شدن حقایق مربوط به ناپدید شدن خاشقجی خواهد بود.
'استیـو کیس' یکی از بنیـان گذاران شرکت «آ او ال(AOL)» نیز اعلام کـرده که به دلیل وقوع اتفاقات اخیـر، از سفر به ریـاض منصرف شده است.
کناره‌گیری رسانه‌ها از نشست ریاض
'زانی مینتون بدواس' سردبیر مجله اقتصادی 'اکونومیست' نیز که برای شرکت در کنفرانس ابتکار عمل سرمایه گذاری آینده در عـربستان به این کشور دعوت شده بود، سفر خود به عـربستان را لغو کرده است.
'اندرو روس سورکین' مجری در شبکه 'سی ان بی سی' و روزنامه نگار در نیویورک تایمز که قرار بود اداره کننده سه جلسه نشست ریاض باشد، هم می گوید: موضوع ناپدید شدن خاشقـجی و اطلاعات منتشر شده از نحوه کشته شدن وی، به طرز وحشتنـاکی من را برانگیخته و آزرده خاطر شده ام.
شبکه های 'سی ان ان' و 'سی ان بی سی' و 'فاینشنال تایمز' نیز اعلام کـرده اند که از پوشش خبری نشست ریـاض منصرف شده اند.
'بلومبـرگ' نیز انصراف خود برای مشارکت رسانـه ای در این کنفرانس را اعلام کرده است.
'ایلیـن مورفی' سخنگوی 'نیویـورک تایمز' اعلام کرد که این روزنامـه تصمیم گرفته است، نشست ریاض را حمایت نکند و دیگر 'حامی مالی' نشست ریاض نخواهد بود.
'آریانا هافینگتون' بنیانگذار 'هافینگتون پست' نیز از هیات مشورتی نشست داووس در صحرا کناره گیری کرده است.
سخنگوی روزنامه 'لس آنجلس تایمز' نیز اعلام کرد که 'پاتریک سون شیونگ' صاحب این روزنامه که قرار بود در نشست تجاری ابتکار عمل برای سرمایه گذاری آینده سخنرانی کند، در این اجلاس شرکت نخواهد کرد.
در مجموع باید گفت که قتل خاشقچی این روزها خواب خوش را از ولیعهد جاه طلب سعودی‌ها ربوده و رویاهای وی برای برجسته کردن چهره خود به عنوان شخصیتی مصلح و پیشرو در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی از طریق برگزاری نشستی پررزق و برگ را نقش برآب کرد تا بار هزینه‌های این جنایت برای سعودی‌ها سنگین‌تر جلوه کند.
