برای اولین بار در تاریخ، بخش بزرگی از متحدان واشنگتن، در اروپا و خاورمیانه، به این کشور پشت کردهاند و آنچنان که نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل اظهار میکند این تصمیم نشان داد که آمریکا تنها مانده است. این اعتراف نشان میدهد که اکنون کاخ سفید با مساله انزوای جهانی گریبانگیر شده و از مدیریت راهبردی قابل اطمینانی برای حل این مسئله برخوردار نیست.
به گزارش الوقت روز گذشته30 آذر مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نشستی اضطراری پیشنویس قطعنامه پیشنهادی ترکیه و یمن علیه اقدام دونالد ترامپ رئیسجمهور ایالاتمتحده درباره قدس را با 128 رأی موافق به تصویب رساند. این قطعنامه تصمیم ترامپ را برای انتقال سفارت آمریکا در فلسطین اشغالی، از اورشلیم به قدس و به رسمیت شناخت قدس بهعنوان پایتخت رژیم صهیونیستی محکوم میکند. این نشست و صدور قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل در شرایطی است که آمریکا شامگاه دوشنبه در جلسه شورای امنیت که با موضوع بررسی پیش نویس طرح مصر درخصوص قدس برگزار شد، پیش نویس این طرح را وتو کرد. 14 کشور عضو شورای امنیت با پیش نویس طرح مصر درخصوص قدس موافقت کردند. براساس این طرح در این پیش نویس، بدون ذکر نام کشور یا محکوم کردن کشوری، هر اقدامی برای تغییر وضعیت قدس را لغو می کند و از تمامی کشورها میخواهد از انتقال سفارت خود از سرزمینهای اشغالی به قدس خودداری کنند.
دونالد ترامپ در اواسط ماه جاری با امضای سند انتقال سفارت آمریکا به قدس، رسماً قدس را بهعنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت. این تصمیم باعث افزایش تنشها در فلسطین و دیگر کشورهای مسلمان شد. در پی افزایش تنشها تاکنون در فلسطین، درگیری مردم با نیروهای نظامی رژیم صهیونیستی، ۱۱ فلسطینی شهید و ۳۳۰۰ تن زخمی شدهاند. بهعلاوه این تصمیم واکنش سران بسیاری از کشورهای اسلامی همانند ایران، ترکیه مصر را موجب شد.
با تمام این تفاسیر، در قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد بهصراحت اشاره شده است که هر اقدامی را که در راستای تلاش برای تغییر هویتی، وضعیت و یا ترکیب جمعیتی بیتالمقدس انجام بپذیرد، ملغی محسوب میگردد و کشورهای عضو مجمع عمومی سازمان ملل باید مطابق با مفادهای قطعنامههای شورای امنیت اقدام مناسب را انجام دهند؛ یکی از اقدامهایی که در قطعنامههای شورای امنیت به آن اشاره شده است عدم گشایش سفارتخانهها و نمایندگیهای دیپلماتیک در بیتالمقدس است. بهعلاوه، این قطعنامه، به رسمیت شناختن بیتالمقدس را بهعنوان پایتخت رژیم صهیونیستی بهشدت محکوم میکند. بااینوجود، این قطعنامه با ۱۲۸ رأی موافق، ۹ رأی مخالف و ۳۵ رأی ممتنع به تصویب رسید. میزان کم مخالفان نشان از قاطع بودن واکنش کشورهای عضو مجمع عمومی سازمان ملل علیه تصمیم ترامپ میباشد. اکثریت قاطع کشورهای مسلمان بهعلاوه کشورهای مطرح اروپایی و همچنین کشورهایی چون چین، هند و برزیل در صف موافقان تصویب پیشنویس این قطعنامه هستند. این در حالی است که آمریکا تلاش گسترده ای را در جلوگیری از تصویب این قطعنامه انجام داد.
واکنش محافل و شخصیتهای بینالمللی به تصمیم سازمان ملل
مهمترین واکنشها را نسبت به قطعنامه اخیر سازمان ملل، میتوان در ارتباط با واکنش کشورهای اروپایی و اسلامی ارزیابی کرد. در مهمترین واکنش امانوئل ماکرون، رئیسجمهور کشور فرانسه به انتقاد از نقشه راه آمریکاییها اظهار داشت: جایگزینی برای راهحل دو دولت وجود ندارد و بر سر بیتالمقدس باید توافق دو طرف (فلسطین و رژیم صهیونیستی) وجود داشته باشد. همچنین وی تصویب این قطعنامه بارأی مثبت اکثری قاطع کشورهای عضو را پیروزی بزرگ قلمداد کرد. رئیسجمهوری فرانسه افزود: درباره کلیت مسئله اسرائیل (رژیم صهیونیستی) و فلسطین ، فرانسه و اتحادیه اروپا از راهحلی متوازن و عادلانه حمایت میکنند.
بهعلاوه هیئت واتیکان در سازمان ملل بهعنوان مرجع اصلی مسیحیان جهان در واکنش به این تصمیم بیان داشت: وظیفه تمام کشورهای جهان احترام به وضعیت موجود قدس مطابق با قطعنامههای سازمان ملل است. این هیئت در بیانیهای از تعهد کشورهای عضو که (با رأی مخالف علیه تصمیم ترامپ ) از ایجاد موج جدید خشونتها ممانعت کردند و راه گفتگو و مذاکرات طرفین را باز گذاشتهاند، تشکر کرد.
همچنین رجب طیب اردوغان در صفحه توییتر خود نوشت: ما باافتخار از حمایت گسترده مجمع عمومی سازمان ملل متحد استقبال میکنیم. درواقع، اردوغان پسازاین رأیگیری مجمع عمومی سازمان ملل متحد خاطرنشان کرد: ما از دولت ترامپ میخواهیم بدون هیچ تاخیری تصمیم تاسفبار خود را لغو کند. وی ادامه داد: غیرقانونی بودن این تصمیم کاملاً محرز شده است. شایان ذکر است اردوغان پیشتر در یک سخنرانی تلویزیونی خطاب به ترامپ گفته بود: آقای ترامپ، شما نمیتوانید اراده دموکراتیک ترکیه را با دلارهایتان بخرید.
واکنش فلسطینیها به قطعنامه سازمان ملل
به همین علت، مقامات فلسطینی به تصویب این قطعنامه واکنش مثبت نشان دادند و از سیاستهای ترامپ در منطقه انتقاد کردند. در همین راستا محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در واکنش به تصویب پیشنویس قطعنامه قدس در مجمع عمومی سازمان متحد گفت که این مسئله بیانگر ضعف و بطلان مواضع ترامپ در مورد بیتالمقدس است. علاوه بر این، امانوئل حساسیان نماینده تشکیلات خودگردان فلسطین در لندن در واکنش به قطعنامه پیشنهادی کشورهای عربی درباره قدس از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد که دیروز با اکثریت قاطع به تصویب رسید گفت: آمریکا با قرار دادن خود در کنار رژیم صهیونیستی در مقابل جهانی ایستاده است. از سویی دیگر، «اسماعیل هنیه» رئیس دفتر سیاسی حماس در واکنش به این موضوع از آمریکا خواست تسلیم اراده بینالمللی شود و در تصمیم خود علیه قدس تجدیدنظر کند. هنیه از کشورهایی که به نفع فلسطین رأی دادند، قدردانی کرد و افزود تصویب این قطعنامه پیروزی حق، عدالت و تاریخ است. وی تصریح کرد: این کشورها اراده ملتهای آزاد در رد هیمنه آمریکا و رد روش هوچیگری را به تصویر کشیدند و ثابت کردند زبان تهدید در برابر حقوق فایدهای ندارد.
واکنش محافل و شخصیتهای آمریکایی به قطعنامه سازمان ملل:
صدور این قطعنامه در مجمع عمومی سازمان ملل، با واکنش آمریکاییها نیز همراه بوده است. در مهمترین واکنش شبکه خبری سیانان در گزارشی از سوی اورن لیبرمن گزارشگر منطقهای سیانان در بیتالمقدس به منزوی شدن آمریکا و رژیم صهیونیستی در سایت سیاست جهانی پرداخت. در این گزارش بیان شد: بااینوجود با تصویب این قطعنامه غیرالزام آور چیزی در اسرائیل (سرزمینهای اشغالی) و همچنین سیاست خارجی کسی (کشوری) را تغییر نمیدهد. اورن لیبرمن در ادامه گفت: البته این ناشی از سیاست خارجی ملامت برانگیز آمریکا است که کسی در کنار وی نایستاده و در این موضع تنها مانده است. خبرنگار «سیانان» از بیتالمقدس افزود: به همین خاطر فلسطینیها این موضوع را جشن گرفتند، نخست آنکه این پیروزی برای آنها محسوب میشد که به رسمیت شناختن بیتالمقدس بهعنوان پایتخت رژیم اشغالگر توسط رئیسجمهوری ترامپ (در مجمع عمومی سازمان ملل) رد شد.
علاوه بر این جان کربی، سخنگوی پیشین پنتاگون آمریکا اظهار داشت: سازمان ملل باشگاه کشورهای دونالد ترامپ نیست اینگونه نیست که تمامی کشورهای عضو سازمان ملل و وفادار و تابع هر آنچه آمریکا به آن تصمیم میگیرد، باشند.. وی افزود: سازمان ملل متشکل از کشورهای مستقلی است که گردهام آمدهاند تا مشکلات دشوار جهانی را با یکدیگر حلوفصل کنند. کربی ادامه داد: اما زمانی که نیکی هیلی درباره حق آمریکا بهعنوان یک کشور مستقل برای انتخاب بیتالمقدس بهعنوان پایتخت اسرائیل (رژیم صهیونیستی) سخن میگوید، البته مرتکب خطایی نشده است، چرا که این انتخابی است که توسط دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا ، رئیسجمهوری یک کشور مستقل اعلام شده ، اما دیگر کشورها نیز بهعنوان کشورهایی مستقل حق دارند تا با چنین تصمیمی مخالفت کنند.
در مجموع، میتوان صدور قطعنامه اخیر سازمان ملل را شکستی بزرگ برای دولت آمریکا تلقی کرد. واقعیت آن است که عموم کشورهای مسلمان، به همراه قدرتهای مطرح اروپایی به این قطعنامه رأی مثبت دادند. رأی هند، روسیه، چین و برزیل هم مثبت بوده است. چند کشور در اروپای شرقی، آفریقا و آمریکای لاتین رأی ممتنع دادند. ۲۱ کشور هم در رأیگیری غایب بودند. بهجز آمریکا و رژیم صهیونیستی، هفت کشوری که برای مخالف دادند عبارتند از : جزایر مارشال، گواتمالا میکرونزی، جزیره ناورو، هندوراس ، جزیره پائولو و توگو. این روند نشان میدهد که برای اولین بار در تاریخ بخش بزرگی از متحدان واشنگتن، در اروپا و خاورمیانه، به این کشور پشت کردهاند و آنچنان که نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل اظهار میکند این تصمیم نشان داد که آمریکا تنها مانده است. این اعتراف نشان میدهد که اکنون کاخ سفید با مساله انزوای جهانی گریبانگیر شده و از مدیریت راهبردی قابل اطمینانی برای حل این مسئله برخوردار نیست. این مسئله را میتوان باخت بزرگ ترامپ در شطرنج بیتالمقدس ارزیابی کرد.