ترامپ در داخل آمریکا تحت فشار سنگینی است، تا جایی که برخی از جناح‌های داخل آمریکا طرح استیضاح وی را مطرح کرده‌اند. بنابراین ترامپ با این اقدام خواست به لابی صهیونیستی آیپک (AIPAC) در آمریکا امتیاز داده و عملاً حمایت آنها را برای مقابله با طرح استیضاح و اعمال محدودیت علیه خود به دست آورد.
الوقت- دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده پس از کش و قوس‌های فراوان طی هفته‌های اخیر از تصمیم خود برای انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس و پذیرش رسمی این شهر به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی پرده برداشت. اعلام این خبر موج بزرگی از واکنش‌های بین‌المللی را در پی داشت که نشان‌دهنده حساسیت‌های بین المللی نسبت به این موضوع می باشد. لذا با نظر به اهمیت موضوع پایگاه خبری- تحلیلی الوقت در گفتگو با «سعدالله زارعی» کارشناس ارشد مسائل بین‌المللی و جهان اسلام، به بررسی ابعاد و جنبه‌های مختلف این موضوع پرداخته است که به شرح زیر می‌باشد.
در آغاز بفرمایید چرا ترامپ علی‌رغم مخالفت‌های گسترده‌ای که علیه طرح مسئله انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس مطرح شد، تصمیم به عملی کردن این انتقال گرفت و هدف او از این اقدام چه بوده است؟
اقدام دونالد ترامپ می‌تواند معانی مختلفی داشته باشد. معنای نخست به داخل آمریکا بازمی‌گردد. ترامپ در داخل آمریکا تحت فشار سنگینی است، تا جایی که برخی از جناح‌های داخل آمریکا طرح استیضاح ترامپ را مطرح نموده و تهدید کرده‌اند که اجازه نخواهند داد دوره ریاست جمهوری ترامپ به چهار سال برسد؛ این مسئله نیاز ترامپ را به حمایت جناح‌های تندرو افزایش داده و درواقع ترامپ را وادار کرد با یک اقدامی- که بارها در جامعه آمریکا و در دورهای مختلف ریاست جمهوری موردبحث قرارگرفته بود، حتی در دوره اوباما نیز مسئله انتقال سفارت آمریکا به قدس مطرح‌شده بود اما هیچگاه به امضا نرسید و همواره به آینده موکول می‌شد - خواست به لابی صهیونیستی آیپک (AIPAC) در آمریکا امتیاز بدهد و عملاً حمایت آنها را برای مقابله با طرح استیضاح و اعمال محدودیت علیه خود به دست آورد.
نکته دیگر به اسرائیل بازمی‌گردد. در سال‌های اخیر شاهد بودیم که تعداد کثیری از کشورهای اروپایی، مسئله تشکیل دو دولت، یا در واقع تشکیل کشور مستقل فلسطینی در سرزمین‌های 1967، که قلب آن بیت‌المقدس هست را دنبال کرده‌اند. در این راستا برخی از پارلمان‌های اروپایی این مسئله را به تصویب رساندند و از طرف دیگر جوی ضد صهیونیستی در جوامع اروپایی شکل‌گرفته بود که آینده روابط رژیم صهیونیستی و اروپا را در هاله‌ای از ابهام قراردادِه بود. آمریکا برای اینکه این روند را متوقف کرده و مسئله فلسطین را وارد فاز جدیدی نماید و همچنین امید تشکیل دولت مستقل فلسطینی با مرکزیت قدس را به یأس تبدیل کند، این طرح را روی میز قرارداد. هدف ترامپ، پرهیز دادن اروپاییان از تصمیم یک‌طرفه و همچنین وادار کردن آنها به گفتگوی بیشتر با آمریکا در خصوص این مسئله می‌باشد. مسلماً آمریکایی‌ها در نظر دارند در جریان گفتگوهای دو و چندجانبه با اروپا، بتوانند روند ضد صهیونیستی حاکم بر جو اروپا را مهار کنند.
مسئله دیگر، به شرایط منطقه اسلامی- عربی بازمی‌گردد. منطقه غرب آسیا طی ماه‌های گذشته شاهد پیروزی‌های جبهه مقاومت علیه جریان تروریستی-تکفیری بوده است؛ جریانی که تحت حمایت آشکار آمریکا، برخی از کشورهای اروپایی و برخی از کشورهای منطقه بود. شکست این جریان به دست جبهه مقاومت رژیم صهیونیستی را در تنگنای شدیدی قرارداد چراکه اساس شکل‌گیری جبهه مقاومت آزادسازی فلسطین است. لذا وقتی که این جبهه موفق به حذف یک جریان پرقدرت تروریستی می‌شود برای مواجهه با رژیم صهیونیستی روحیه بهتری پیدا می‌کند و امید به رهایی فلسطین به‌شدت افزایش می‌یابد. درواقع آمریکا با این اقدام می‌خواهد کشورهایی که به‌این‌علت در شرایط انفعالی قرار داشتند، همچون عربستان، اردن و مصر که عملاً در چهارچوب سیاست‌های آمریکایی عمل می‌کردند و اکنون در شرایط ضعف قرار گرفته‌اند و از طرف دیگر اعتماد این کشورها به برنامه‌های آمریکا کاهش پیداکرده بود را در شرایط انتخاب میان آمریکا و دیگران قرار بدهد و عملاً میخ آنها را در جناح آمریکا محکم‌تر کند به نظر من دولت آمریکا فکر کرده که باید جبهه ای حول محور حمایت از اسرائیل شکل بگیرد. اما این مهم درعین‌حال یک محاسبه پر خطا محسوب می‌شود چون کشورهای تحت حمایت آمریکا را دچار ضعف بیشتر می‌کند، به این دلیل که اگر آنها اقدامات آمریکا را تأیید کنند در مقابل ملت‌های خود قرار می‌گیرند و این پایه‌های داخلی حکومتشان را سست می‌کند.
به مسئله واکنش کشورهای عربی و تبعات چنین تصمیماتی برای این کشورها اشاره نمودید. با توجه به اینکه وزیر اطلاعات رژیم صهیونیستی روز گذشته اعلام داشت ترامپ قبل از مطرح کردن این مسئله هماهنگی‌های لازم را با سران کشورهای عربی منطقه انجام داده است تا از سطح واکنش‌های منفی بکاهد، به عقیده شما تصمیم ترامپ چه تأثیری بر آینده روابط آمریکا و کشورهای عربی خواهد گذارد؟
من فکر می‌کنم اظهار این مقام اسرائیلی در این چهارچوب صورت می‌گیرد که به کشورهای عربی نزدیک به آمریکا گوشزد کند که شما باید انتخاب کنید، البته انتخاب دشواری است و آنها را در شرایط انتخاب بد قرار می‌دهد. من نمی‌گویم که هماهنگی صورت نگرفته است اما به‌هرحال کشورهای عربی نمی‌توانند بدون هزینه سنگین پذیرای این مسئله باشند. حتماً وضعیت کشورهای عربی نزدیک به آمریکا دشوارتر می‌شود و در مقابل آن جبهه مقاومت تقویت می‌گردد.
آمریکا چندین دهه است در مذاکرات به‌اصطلاح صلح خاورمیانه میان رژیم صهیونیستی و فلسطین خود را به‌عنوان میانجی بی‌طرف نشان می‌دهد، با این تصمیم چه سرنوشتی را برای این مذاکرات پیش‌بینی می‌کنید؟
البته ادعای بی‌طرفی آمریکا عمدتاً از جناح طرفداران و نزدیکان آمریکا مطرح می‌شود. ازجمله دیشب در اظهارات مقامات سعودی آمده بود که این اقدام بی‌طرفی آمریکا را مخدوش می‌کند. درحالی‌که آمریکا هیچگاه بی‌طرف نبوده و مهم‌ترین نقش را در ادامه حیات رژیم صهیونیستی داشته است. طبیعتاً این مسئله دیگر ندای صلح و میانجی‌گری از سوی آمریکا را به طنز مبدل می‌کند و عملاً موقعیت آمریکایی‌ها را در منازعات منطقه‌ای تضعیف می‌کند.
بنابراین اساساً می‌توان گفت مذاکرات صلحی وجود ندارد که درباره آن سخن بگوییم، مذاکرات صلح حداقل ده سال است که به بایگانی سپرده‌شده است و مذاکرات مؤثری را در این سال‌ها شاهد نبودیم. اقدام ترامپ نیز هرگونه گرایش و امید به صلح را از میان برد. البته هیچ‌وقت هم آن چیزی که اروپاییان و کشورهای عربی نام آن را صلح می‌گذارند صلح نبوده و نام دقیق آن غصب سرزمین و تثبیت تجاوز است.
با توجه به نوع برخورد گروه‌های فلسطینی که به‌شدت با این تصمیم مخالفت کردند و همچنین با توجه به روند اتحادی اخیر که میان حماس و فتح شاهد بوده‌ایم، به نظر شما این اقدام ترامپ چه تأثیری بر آینده روابط گروهای فلسطینی خواهد داشت؟
به نظر من تأثیر مثبتی بر نزدیکی روابط گروهای فلسطینی دارد و باعث کاهش اختلافات می‌گردد و آهنگ مشترک را در میان آنها تقویت می‌کند. اما باید توجه داشت آِیا اراده راسخ برای خنثی‌سازی این اقدام آمریکا در میان گروه‌های فلسطینی وجود دارد یا خیر؟ آیا گروه‌هایی که قبلاً محور سازش بودند حاضرند روند خود را تغییر دهند یا خیر؟
با توجه به تداوم شهرک‌سازی‌های غیرقانونی توسط رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های فلسطینی علی‌رغم قطعنامه‌های سازمان ملل و هشدارهای بین‌المللی و روند یهودی‌سازی قدس توسط اسرائیل طی سال‌های اخیر، به نظر شما با این اقدام آمریکا، رژیم صهیونیستی چه رویه‌ای را در مورد بیت‌المقدس پی می‌گیرد؟
این مسئله دارای دو جنبه است. یکی اینکه اگر طرح ترامپ موفق گردد، شهرک‌سازی ها تشدید خواهد شد. اما اگر واکنش‌های منطقه‌ای و جهانی، گسترده یابد منجر به ایجاد وقفه جدید و کاهش روند شهرک‌سازی‌ها می گردد.
