الوقت- کارشناسان نظامی سه کشور کره جنوبی، ژاپن و آمریکا پس از تحلیل مسیر حرکت موشک بالستیک کره شمالی به این نتیجه رسیدند که این موشک پس از پرتاب از پایگاهی در «موپیونگنی» واقع در نزدیکی مرز کره شمالی با چین، حدود 45 دقیقه پرواز کرد، 3700 کیلومتر به هوا رفت و پس از طی مسافت هزار کیلومتر در منطقه ویژه اقتصادی دریای ژاپن در نزدیکی هوکایدو فرود آمد. گفته می‌شود اگر این موشک بر اساس مسیر پروازی استانداردتری و با زاویه‌ای کمتر پرتاب می‌شد می‌توانست مسافت بسیار بیشتری را طی کند و حتی به شهرهای بزرگ آمریکا ازجمله شیکاگو و دِنور نیز برسد.
دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در دوران رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بارها بر حل یک‌جانبه مسئله کره شمالی بدون نیاز به همکاری با چین تأکید کرد و با حملات لفظی شدید به کره شمالی خواستار کنار گذاشتن برنامه موشکی و هسته‌ای از سوی پیونگیانگ شد. ترامپ پس از انتخاب به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا همچنان به تهدید کره شمالی ادامه داد و مطمئن بود این کشور در برابر تهدیدهای او کنار خواهد کشید و تسلیم فشارها خواهد شد. اما باوجود این اقدامات، کره شمالی به آزمایش‌های موشکی خود ادامه داد و ترامپ نیز به این نتیجه رسید که نمی‌تواند یک‌تنه مسئله کره شمالی را حل کند. به همین دلیل او پس از آزمایش موشکی اخیر پیونگیانگ به دلیل آنچه وی آن را تحت‌فشار قرار ندادن کیم جونگ اون برای کنار گذاشتن برنامه موشکی از سوی پکن عنوان کرد، به‌شدت از چین انتقاد کرد.
به نظر می‌رسد آمریکا بدون توجه و ملاحظه نگرانی‌های کره شمالی تنها به دنبال افزایش فشارها بر این کشور است و انتظار دارد پیونگیانگ باوجود مشاهده تجربه تاریخی کشورهایی مانند لیبی و عراق دست از برنامه موشکی خود بردارد؛ غافل از آنکه پیونگیانگ به‌هیچ‌عنوان به دنبال شروع جنگ نه‌تنها علیه آمریکا بلکه علیه هیچ‌یک از همسایگان خود نیست و به‌خوبی می‌داند نمی‌تواند یک‌تنه با زرادخانه‌های عظیم هسته‌ای و متعارف آمریکا و متحدان منطقه‌ای آن روبرو شود. در حقیقت اصلی‌ترین انگیزه کره شمالی از توسعه توان موشکی و هسته‌ای خود حفظ امنیت و بقای خود (در سایه تهدیدهای همیشگی و حضور چندین دهه‌ای آمریکا در مرزهای این کشور) است و اقدامات تحریک آمیز در شبه جزیره کره از سوی واشنگتن بوده اند. چین نیز تنها یک روز پس از آزمایش موشکی کره شمالی با صدور بیانیه‌ای این اقدام را محکوم کرد و از پیونگیانگ خواست از هر اقدامی که سبب افزایش تنش‌ها در شبه‌جزیره کره می‌شود اجتناب کند.
به‌طورکلی واشنگتن هیچگاه اراده‌ای واقعی جهت حل بحران کره از خود نشان نداده است و اقدامات آن همواره بر دامنه تنش‌ها در شبه‌جزیره کره افزوده است و به نظر می‌رسد گزینه مطلوب برای آمریکا نیز تداوم وضع کنونی و معرفی کره شمالی به‌عنوان یک تهدید دائمی به جامعه جهانی است. بدین ترتیب آمریکا می‌تواند در منطقه‌ای که اقتصاد و تجارت اولویت اصلی کشورهای آن است، از همگرایی اقتصادی بسیار بالایی برخوردار است، به باور کارشناسان موتور محرکه اقتصاد جهان است و مدت‌های طولانی است که مسائل امنیتی و درگیری‌های نظامی جای خود را به ارتباطات تجاری و سرمایه‌گذاری‌های عظیم داده‌اند، بهانهای برای حضور همیشگی داشته باشد. از سوی دیگر تغییرات مکرر در مواضع واشنگتن در قبال کره نشان دهنده سردرگمی آمریکا در مقابل کره شمالی است و آمریکا در حال حاضر از اراده و توانایی کافی برای رویارویی سخت و انتخاب گزینه نظامی علیه پیونگ یانگ برخوردا نیست و هرچه که زمان بگذرد رویارویی مستقیم با کره شمالی برای آمریکا و متحدانش دشوارتر و پرهزینه تر خواهد شد.
خیزش عظیم چین ظرف سه دهه گذشته در زمینه‌های مختلف اقتصادی، نظامی، تجاری و فناوری نگرانی‌های فراوانی برای آمریکا ایجاد کرده است به‌نحوی‌که این کشور در راهبرد کلان خود تغییراتی ایجاد کرد و طرحی موسوم به طرح «محور آسیا» را به‌منظور تقویت حضور خود در منطقه آسیا – پاسیفیک به اجرا گذاشت که شامل سه بعد تقویت حضور نظامی در پایگاه‌های منطقه‌ای خود در منطقه پاسیفیک و افزایش همکاری‌های نظامی با کشورهای ریزودرشت شرق و جنوب شرق آسیا مانند فیلیپین، ویتنام و تایلند؛ تقویت همکاری‌های اقتصادی با کشورهای منطقه و افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در آنها و ارتقای همکاری‌های دیپلماتیک و شرکت در اجلاس‌های منطقه‌ای شرق آسیا به‌منظور مقابله با حضور چین در هر یک از این سه زمینه است.
به‌طورکلی برآورد اقدامات آمریکا نشان می‌دهد هدف اصلی تحرکات منطقه‌ای این کشور در شرق و جنوب شرق آسیا به‌هیچ‌عنوان کره شمالی نیست (که در غیر این صورت حاضر به پذیرش نگرانی‌های کره شمالی و حل بحران کره می‌شد) و واشنگتن به دنبال افول هژمونی جهانی و منطقه ای خود در پی مهار پکن به عنوان یکی از جدی ترین رقبای آمریکا در عرصه بین المللی و جهانی است. حضور گسترده سربازان آمریکا در ژاپن، کره جنوبی، گوام و دیگر پایگاه‌ها در اقیانوس آرام، برگزاری تمرینات مکرر نظامی با کشورهای منطقه، اقدامات تحریک‌آمیز در دریای جنوب چین در نزدیکی جزایر مورد اختلاف چین با همسایگانش و استقرار سامانه موشکی تاد در کره جنوبی که با توجه به برد رادارهای آن می‌تواند تمام آسمان چین را هم تحت پوشش قرار دهد به‌خوبی مؤید این موضوع است.
در شرایط کنونی که کره شمالی از توانایی موشکی کافی برای تهدید سرزمین اصلی آمریکا برخوردار است و تهدیدهای ترامپ نیز موفقیتی برای وی به دنبال نداشته است و تنها اراده کره شمالی را برای توسعه توان موشکی خود افزایش داده است، گزینه نظامی (که از قبل نیز غیرمحتمل بود) تا حد بسیار زیادی از ذهن تصمیم گیران آمریکا دور خواهد شد. چراکه اگر قبلاً تنها پایگاه‌های آمریکا در ژاپن و کره در تیررس موشکهای کره شمالی بود، اکنون شهرهای اصلی و پر جمیعت آمریکا نیز می‌توانند از سوی پیونگیانگ هدف قرار بگیرند. در صورت بروز هر نوع درگیری نظامی حجم آسیب‌ها و خسارات وارده بسیار فاجعه‌بار و عظیم خواهد بود و تلفات انسانی و اقتصادی ناشی از هرگونه رویارویی نظامی تا سالها تمام منطقه شرق و جنوب شرق آسیا را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
درنتیجه به نظر می‌رسد با توجه به مطلوب بودن شرایط کنونی برای آمریکا و عدم وجود اراده‌ای واقعی از سوی این کشور برای حل بحران، در سال‌های آتی نیز کماکان شاهد تهدیدها و اقدامات تحریک‌آمیز بیشتر از سوی آمریکا و آزمایش‌های و پیشرفت‌های موشکی و هسته‌ای بیشتر از سوی کره شمالی باشیم. در بلندمدت، تنها راه‌حل واقعی بحران شبه‌جزیره کره، احترام به حق حاکمیت ملی کره شمالی، درک نگرانی‌های امنیتی آن و مذاکره بر سر مسائل امنیتی مشترک بدون زیاده‌خواهی و پیش‌شرط است.
نورالدین ییلاقی، کارشناس مسائل شرق آسیا
