همزمان كه نيروهاي عراقي به آخرين مراحل ازادسازي موصل نزديك ميشوند، سياستمداران عراقي بايد خود را براي حل چالشهاي آماده كنند كه ميتوانند براي اين كشور مشكل جدي ايجاد كنند.
علاوه بر ساز استقلال طلبي كردها، تلاش بعضي جريانها براي تضعيف حاكميت مركزي، حضور نظامي تركيه در شمال عراق و وضعيت سرزمينهاي مناقشه برانگيز همانند كركوك چالشهاي هستند كه عراقيها بايد براي حل آنها اقدام كنند. اين چالشها در طول سه سال گذشته به دليل وجود دشمن مشترك به نام داعش مسكوت مانده بودند.
استقلال طلبي كردها موضوعي حساس و پيچيده اي است كه بايد به صورت جداگانه به آن پرداخت. اما در رابطه به تلاش بعضي جريانهاي عراقي براي تضعيف حاكميت مركزي ميتوان به فعاليتهاي اسامه النجيفي، معاون رئيس جمهور و از سياستمداران برجسته سني اشاره كرد. وي صريحا خواستار آن است كه استانهاي عراق به مناطق شبه خودمختار همانند كردستان عراق تبديل شوند. النجيفي و متحدانشان با دامن زدن به بحثهاي فرقه گرايي تلاش دارند تا فعاليتها و اقدامات خود را كه در تقابل با حاكميت مركزي عراق قرار دارد را تشديد كنند.
فعاليتهاي گريز از مركز النجيفي با حضور غيرقاوني نظاميان تركيه در شمال عراق گره خورده است. تركيه روابط نزديكي با اقليم كردستان عراق و اسامه نجيفي دارد و مدعي است حضور نظاميانش تنها با هدف آموزش نيروهاي پيشمرگه كردستان و شبه نظاميان تحت فرمان اثيل النجيفي (بردار اسامه) است. تركيه اصرار دارد تا پايان نبرد موصل در عراق حضور داشته باشد هر چند ناظران معقتدند پس از پايان اين نبرد آنكارا نه تنها نيروهاي خود را از عراق بيرون نخواهد كشيد بلكه تلاش خواهد كرد از طريق النجيفي نفوذ خود را در شمال عراق افزايش دهد.
تركيه همچنين نسبت به فعاليتهاي «واحدهاي مقاومت سنجار» نگراني دارد. اين گروه روابط نزديكي با حزب كارگران كر دستان دارد و تركيه ازحدود دو ماه قبل مواضع اين گروهها را هدف قرار داه است. همچنين به نظر مي رسد آنكارا كردهای نزديك به خود در اقليم كردستان عراق را عليه واحدهاي مقاومت سنجار تحريك ميكند. جمال امينكي رئيس ستاد پيشمرگه چند ماه قبل حشد الشعبي را متهم كرد كه واحدهاي مقاومت سنجار را تامين مالي مي كند و اين واحدها به دستور ايران و متحدانش فعاليت ميكنند تا مسيري را به سوريه باز كنند و بدين طريق هلال شييعي از تهران تا بيروت را كامل كنند. اينگونه اتهامات و فعاليتهای تركيه خطر درگيري را در شمال عراق فزايش داده است و مقامات عراقي براي مقابله با اين چالشها بايد اقدامات جدي انجام دهند.
از ديگر مسايلي كه پس از داعش در عراق ميتواند به چالش جدي تبديل شود بحث بر سر مناطقي است كه اقليم كردستان عراق با دولت مركزي اين كشور اختلاف دارند. از مهمترين اين مناطق استان چندقوميتي و سرشار از منابع نفتي كركوك است. در حالي كه اقليم كردستان استان كركوك را بخشي از سرزمين تاريخي خود ميداند و تقريبا نيمي از استان از جمله شهر كركوك را در كنترل دارد، نصف ديگر در كنترل داعش است. اختلاف بر سر این است که چه كسي بايد بر مناطق تحت كنترل داعش در اين استان حاكم شود. علاوه بر كردها، نيروهاي حشدالشعبي موفق شدند با بيرون راندن داعش از جنوب كركوك حضور قدرتمندي در اين مناطق پيدا كنند. بعضي ناظران معقتدند جنگ بعدي در عراق بر سركركوك خواهد بود و اين منطقه به مثابه يك باروت انفنجاري ميماند.
همچنين شهر توزخورماتو كه در نزديكي مرزهاي جنوبي استان كركوك واقع است و اكثريت جمعيت آن تركمن هاي شيعي هستند شاهد درگيري سنگيني بين دو جامعه بوده است. اقليم كردستان عراق اين شهر را بخشي از كركوك در نظر ميگيرد و در نتيجه يك شهر كردي اما ساكنان تركمن _ با پشتيباني حشد الشعبي_ اين شهر را بخشي از استان صلاح الدين ميدانند. اين درگيريها منجر به تقسيم شهر به دو منطقه تركمن و كردي شده است كه توسط حائل هاي بتوني از يكديگر جدا شدهاند.
با از بين رفتن داعش در موصل، احتمال مي رود نگاه عراقيها معطوف به اين اختلافات خواهد شد و اگر نتوانند راه حلهاي مناسبي را در این رابطه پيدا كنند باید گفت این کشور با چالشهای جدیدی مواجه خواهد گشت.