الوقت- روند انتخابات عراق از صبح شنبه، وارد دوره سکوت انتخاباتی شد و طبق برنامه‌ریزی‌ها از روز یکشنبه ابتدا گروه رای‌دهندگان خاص و سپس روز سه شنبه رای‌گیری عمومی در سراسر کشور برگزار خواهد شد.
کمیسیون عالی مستقل انتخابات در بیانیه‌ای اعلام کرد: «دوره سکوت انتخاباتی از ساعت ۷ صبح شنبه آغاز می‌شود و تا پایان روند رأی‌گیری عمومی ادامه خواهد داشت.» در این بیانیه تأکید شده است که «هرگونه فعالیت تبلیغاتی توسط نامزدها یا فهرست‌های انتخاباتی در این دوره، نقض آشکار مقررات است و علیه متخلفان اقدام قانونی انجام خواهد شد.
کمیسیون عالی انتخابات تأکید کرد که «هدف از سکوت انتخاباتی ایجاد فضایی آرام و متعادل است که به رأی‌دهندگان اجازه می‌دهد آزادانه فکر کنند و نمایندگان خود را بدون اعمال نفوذ یا تبلیغات لحظه آخری انتخاب کنند.»
این کمیسیون از نهادهای سیاسی و رسانه‌ها خواست تا «به طور کامل به مقررات دوره سکوت انتخاباتی پایبند باشند و از هرگونه فعالیت رسانه‌ای یا میدانی با هدف تبلیغات انتخاباتی خودداری کنند و تأکید کرد که «پایبندی به قانون برای موفقیت روند انتخابات اساسی است و سلامت و شفافیت آن را تضمین می‌کند».
کمیسیون عالی مستقل انتخابات اخیراً اعلام کرد که نقض دوره سکوت تبلیغات انتخاباتی منجر به رد صلاحیت نامزد خواهد شد، حتی اگر نامزد در انتخابات پیروز شود، زیرا آرای او باطل خواهد شد.
جمانه الغلاعی سخنگوی این کمیسیون توضیح داد که «دوره سکوت انتخاباتی شامل خودداری از انتشار مطالب از طریق رسانه‌ها و پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی، عدم برگزاری کنفرانس‌ها و سمینارهای انتخاباتی، عدم ارسال پیامک و هر چیز دیگری که مربوط به روش‌های انتشار باشد، می‌شود.»
تعداد رأی‌دهندگان واجد شرایط و اطلاعات به‌روز شده:
کمیسیون اعلام کرد که تعداد رأی‌دهندگان واجد شرایط برای انتخابات آینده از ۲۹ میلیون نفر فراتر رفته است.
این کمیسیون همچنین گزارش داد که تعداد رأی‌دهندگان ثبت‌نام‌شده، پس از به‌روزرسانی داده‌های بیومتریک، تقریباً به ۲۱,۲۲۳,۳۱۹ نفر رسیده است.
گفتنی است یک روز پیش از آغاز تبلیغات انتخاباتی، کمیسیون عالی مستقل انتخابات، اسامی ۷۷۶۸ نامزد را که برای ۳۲۹ کرسی مجلس نمایندگان عراق رقابت می‌کنند، تأیید کرد.
رأی‌گیری ویژه ... بیش از ۱.۳ میلیون پرسنل نظامی و ۲۶۰۰۰ آواره
اگرچه بخش اصلی انتخابات سراسری عراق در روز سه شنبه برگزار می‌شود اما از صبح روز یکشنبه فرآیند رای‌گیری با گرفتن آراء طیف‌هایی از مشاغل خاص و آوارگان به طور رسمی آغاز می‌شود.
در این رابطه جمانه الغلائی، سخنگوی کمیسیون عالی مستقل انتخابات، اعلام کرد که روند رأی‌گیری ویژه فردا، یکشنبه، در سراسر عراق، از ساعت هفت صبح آغاز می‌شود و شامل نیروهای امنیتی، پرسنل نظامی و آوارگان ثبت‌نام‌شده خواهد بود.
به گفته الغلاعی تعداد رأی‌دهندگان نظامی که در رأی‌گیری ویژه شرکت خواهند کرد ۱,۳۱۳,۹۸۰ نفر است که در ۸۰۹ مرکز رأی‌گیری شامل ۴۵۰۱ شعبه رأی‌گیری در استان‌های مختلف توزیع شده‌اند.
وی در مورد آوارگان نیز تأکید کرد که تعداد آنها ۲۶۵۳۸ رأی‌دهنده است که در ۲۷ مرکز رأی‌گیری شامل ۹۷ شعبه رأی‌گیری رأی خواهند داد و به دلیل شرایط استثنایی آنها، اقدامات ویژه‌ای برای تسهیل مشارکت آنها در انتخابات انجام شده است.
او همچنین خاطرنشان کرد که کمیسیون تمام مقدمات لجستیکی و فنی را برای اطمینان از اجرای روان فرآیند انتخابات تکمیل کرده است و تیم‌های فنی برای نظارت بر هرگونه وضعیت اضطراری که ممکن است در طول رأی‌گیری رخ دهد، در دسترس هستند.
در عراق، «رای‌گیری ویژه» روزی جداگانه برای رأی‌گیری است که به گروه‌هایی اختصاص دارد که به دلیل ماهیت شغل یا شرایط زندگی‌شان نمی‌توانند در روز رأی‌گیری عمومی به پای صندوق رأی بروند. این گروهها شامل نیروهای امنیتی و نظامی، برخی کارکنان بخش‌های حساس، نازحان ساکن کمپ‌ها و گاهی زندانیانی هستند که امکان حضور در مراکز عمومی رأی‌گیری را ندارند. هدف از این سازوکار آن است که شرایط کاری یا محیطی این افراد مانع مشارکت آنها در فرآیند انتخاباتی نشود.
فهرست مشمولان رای‌گیری ویژه در هر دوره انتخاباتی ممکن است اندکی تغییر کند، اما معمولاً ارتش، پلیس، نیروهای ضدتروریسم، کارکنان امنیتی اقلیم کردستان، نیروهای حشد شعبی (در برخی دوره‌ها)، کارکنان گذرگاه‌های مرزی و فرودگاه‌ها، و برخی از نهادهای قضایی و اصلاح و تربیت را دربرمی‌گیرد.
آوارگانی که دور از مراکز شهری سکونت دارند و همچنین برخی زندانیان نیز در صورت هماهنگی وزارت دادگستری و کمیسیون انتخابات، مشمول این رأی‌گیری می‌شوند.
رای‌گیری ویژه معمولاً یک روز پیش از رأی‌گیری عمومی برگزار می‌شود تا از تداخل وظایف نیروهای امنیتی با روند انتخابات جلوگیری شود و در عین حال ازدحام روز رأی‌گیری کاهش یابد.
مراکز این نوع رأی‌گیری معمولاً در پایگاه‌های نظامی یا محل‌های خدمت نیروهای امنیتی ایجاد می‌شود و برای آوارگان مراکز ویژه در کمپ‌ها در نظر گرفته می‌شود.
پیش از روز انتخابات، فهرست نیروها از سوی دستگاه‌های مربوطه به کمیسیون ارائه و نهایی می‌شود، و روند تأیید هویت با کارت‌های بایومتریک انجام می‌گیرد. پس از پایان رأی‌گیری، صندوق‌ها پلمپ شده و تحت نظارت به مراکز شمارش منتقل می‌شوند. حمل سلاح هنگام رأی‌دادن ممنوع است و ناظران داخلی و خارجی نیز معمولاً بر روند رأی‌گیری نظارت می‌کنند.
برای افزایش شفافیت، کمیسیون انتخابات از ناظران داخلی و بین‌المللی دعوت کرده و دوره‌های آموزشی برای کارکنان برگزار می‌کند و با سازمان ملل نیز هماهنگی‌هایی دارد.
همچنین هیئت اتحادیه عرب روز شنبه برای مشارکت در نظارت بر انتخابات پارلمانی وارد بغداد شد. در همین حال، هشت شبکه و سازمان نظارت بر انتخابات موافقت خود را برای نظارت بر روند انتخابات در روزهای رأی‌گیری ویژه و عمومی اعلام کردند.
گفته می‌شود که بیش از 66 درصد از حوزه‌های رأی‌گیری از طریق 6300 ناظر پوشش داده خواهند شد.
با وجود این تلاش‌ها، رای‌گیری ویژه همواره با چالش‌هایی روبه‌رو بوده است؛ از جمله احتمال تأثیرپذیری نیروهای امنیتی از فرماندهان، مشکلات ثبت‌نام و نقص اطلاعات بایومتریک آوارگان، و تأثیر سیاسی قابل‌توجه این آرا که در برخی استان‌ها می‌تواند نتایج رقابت‌های نزدیک را تغییر دهد.
تعداد رأی‌دهندگان رای‌گیری ویژه متغیر است و بسته به گروه‌های مشمول در هر دوره گاه به صدها هزار نفر می‌رسد؛ در دوره‌هایی که نیروهای حشد شعبی و یگان‌های اقلیم کردستان نیز مشمول بوده‌اند، این رقم بیشتر شده است.
نقش این آرا در تعیین نتایج انتخابات بسیار مهم است، زیرا می‌تواند کفه ترازو را در حوزه‌های رقابتی به سود یک نامزد یا حزب تغییر دهد. به همین دلیل، احزاب سیاسی تلاش زیادی برای جلب حمایت نیروهای امنیتی و کارکنان بخش‌های حساس انجام می‌دهند.
گفتمان‌های اصلی انتخاباتی
در این دوره از رقابت‌های انتخاباتی برای ورود به پارلمان، صحنه عراق شاهد یکی از سخت‌ترین رویارویی‌های احزاب و جریان‌ها برای جلب نظر افکار عمومی بود. در این دوره مسائل اقتصادی و معیشتی در راس توجه نامزدها و احزاب سیاسی در تبلیغات‌های انتخاباتی قرار داشت. عمده‌ترین گفتمان‌های انتخاباتی بر موارد زیر متمرکز بوده است:
مبارزه با فساد: هر بلوک، دیگری را به فساد متهم می‌کرد و به رأی‌دهندگان وعده اصلاحات می‌دهد،
بهبود خدمات: وضعیت دشوار خدمات و اقتصادی بزرگترین سلاح در مبارزات انتخاباتی امسال در عراق بوده است
حاکمیت ملی و خروج نیروهای خارجی: این یک موضوع محبوب در افکار عمومی است که به ویژه در میان جناح‌های شیعه در صدر دستور کار قرار دارد.
طرح امنیتی ویژه برای انتخابات
وزارت کشور عراق روز شنبه جزئیات طرح امنیتی برای تأمین امنیت و حفاظت از انتخابات را اعلام کرد.
سرتیپ مقداد میری، مدیر روابط عمومی و رسانه‌ای وزارت کشور، در یک نشست خبری اعلام کرد: «تمام مراحل لازم برای تأمین امنیت روند انتخابات تکمیل شده و این وزارتخانه مسئولیت حفاظت از ۷۰۴۷ مرکز رأی‌گیری عمومی و حدود ۵۹۸ مرکز رأی‌گیری ویژه را بر عهده دارد».
او توضیح داد که «در مجموع ۹۹۳۲ افسر مأمور تأمین امنیت مراکز رأی‌گیری هستند و ۱۸۵۱۶۲ نفر از نیروهای وزارت کشور در کل روند تأمین امنیت انتخابات مشارکت دارند.» وی افزود که «طرح امنیتی همچنین شامل همکاری نیروهای دیگر، از جمله یگان‌هایی از ارتش، نیروهای حشد شعبی و دستگاه‌های اطلاعاتی است».
میری در ادامه گفت که طرح حفاظت انتخاباتی «استقرار نیروهای وزارت کشور در سطح هشدار (C)» را در بر می‌گیرد و تأکید کرد: «تا این لحظه هیچ تخلفی که روند انتخابات را مختل کند ثبت نشده است.» او همچنین اعلام کرد که «وزارت کشور ۵۲۶ مورد شایعه را که قصد تأثیرگذاری بر انتخابات داشتند، رصد کرده که ۲۱۴ مورد آن در فضای آنلاین بوده و همگی رسیدگی شده‌اند».
سخنگوی وزارت کشور همچنین بیان کرد که «به‌زودی استفاده از دوربین‌های هوشمند در چهارراه‌های بغداد آغاز می‌شود.» او افزود: «وزارتخانه موفق شده است شبکه‌های قاچاق مواد مخدر را به‌طور کامل منهدم کند و پس از تأمین امنیت مرزها، عملیات قاچاق نیز متوقف شده است».
میری تأکید کرد: «مرزهای عراق اکنون در امن‌ترین وضعیت خود در طول تاریخ کشور قرار دارند. همچنین وزارت کشور تاکنون ۴۲۰۰۰ قبضه سلاح را از نهادهای غیرنظامی جمع‌آوری کرده و هر هفته حدود ۶۰۰۰ خانواده سلاح‌های خود را ثبت می‌کنند».
با توجه به تمهیدات صورت گرفته همه‌چیز مهیای لحظه‌ای است که صدای صندوق‌ها جایگزین فریادهای تبلیغاتی می‌شود. عراق در سکوتی حساب‌شده نفس می‌کشد تا شاهد تصمیمی باشد که می‌تواند فصل تازه‌ای در سیاست این کشور باز کند.
