پایگاه تحلیلی الوقت - کمتر از 5 ماه پس از تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران، به تازگی «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا در اظهاراتی مسئولیت حملات علیه ایران را برعهده گرفته و به صراحت اعتراف کرده است که مسؤول و در راس حمله ۲۳ خرداد اسرائیل به ایران بوده است. او در جریان ضیافت شامی که با حضور رهبران کشورهای آسیای مرکزی در کاخ سفید برگزار شد، به خبرنگاران گفت هنگام حمله اسرائیل به ایران، «کنترل کامل» را در دست داشت. او حمله اسرائیل را «بسیار قدرتمند» توصیف و ادعا کرد خسارتی که در حمله اول وارد شد، «بیش از تمام حملات بعدی» بود.
این مواضع در حالی است که گفتههای تازه ترامپ با موضعگیری قبلی او درباره نقش واشنگتن در جنگ ۱۲ روزه متفاوت است. ترامپ فردای تجاوز اسرائیل در گفتوگو با رسانههای آمریکایی از نقشآفرینی کشورش در این حمله طفره رفت و فقط گفت از حمله اسرائیل مطلع بوده است.
اقدام حقوقی ایران
با اعتراف ترامپ درباره نقش داشتن در تجاوز به ایران، اکنون دولت جمهوری اسلامی ایران میتواند از نظر حقوقی دولت ترامپ را تحت پیگرد قضایی بدلیل تجاوز غیرمشروع قرار دهد.
در همین ارتباط نیز، یک روز پس از اعترافات ترامپ درباره تجاوز به ایران، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل با اشاره به اعتراف رئیس جمهور آمریکا درباره نقش خود در تجاوز اسرائیل به ایران، در نامهای به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت گفت که این اعتراف جنایتکارانه از سوی عالی ترین مقام ایالات متحده دلیلی روشن، دارای آثار حقوقی بینالمللی و انکارناپذیر در اثبات مسئولیت و تقصیر بینالمللی آمریکا نسبت به این اعمال تجاوزکارانه بهشمار میرود.
امیرسعید ایروانی سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان ملل در نامهای به دبیرکل سازمان ملل و رئیس دوره ای شورای امنیت، افزود: نظر به اینکه این اعتراف جنایتکارانه از سوی عالیترین مقام ایالات متحده، دلیلی روشن، دارای آثار حقوقی بینالمللی و انکارناپذیر در اثبات مسئولیت و تقصیر بینالمللی آمریکا نسبت به این اعمال تجاوزکارانه به شمار میرود، ایالات متحده و رژیم صهیونیستی به طور کامل و مشترک مسئول تجاوزات خود و پیامدهای ناشی از آن از جمله کشتار انسانهای بیگناه، تخریب گسترده اموال و زیرساختهای غیرنظامی و هدف قرار دادن عامدانه تاسیسات هستهای صلحآمیز و تحت پادمان ایران هستند.
دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل اضافه کرد: این امر همچنین حق ذاتی و حاکمیتی جمهوری اسلامی ایران را در پیگیری تمامی مجاری حقوقی بینالمللی موجود برای تضمین پاسخگویی کامل آمریکا و مقامات آن و مطالبه جبران کامل خسارات از جمله پرداخت غرامت طبق موازین حقوق بینالملل در قبال جانباختگان، مجروحان و کلیه خسارات و زیانهای وارده به جمهوری اسلامی ایران و مردم آن، بار دیگر مورد تاکید قرار میدهد.
حق مشروع ایران برای پاسخ
با اعتراف ترامپ به مسئولیت داشتن در تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران، اکنون برای تهران حق پاسخ مشروع به تجاوز آمریکا وجود دارد. براساس حق دفاع مشروع در حقوق بین الملل، حق دفاع مشروع به وضعیتی گفته میشود که بر اساس آن کشوری که مورد حمله مسلحانه قرار گرفته است مجاز به دفاع از خود طبق مقررات حقوق بینالملل است. این دفاع ممکن است جنبۀ فردی و یا دسته جمعی داشته باشد. دفاع مشروع فردی، بدین صورت است که کشور حمله شونده تنها و با بهکارگیری نیروهای مسلح خودش به دفاع از خود میپردازد و این حق اکنون برای ایران جهت پاسخ به تجاوز آمریکا و صهیونیستها وجود دارد.
در عین حال باید توجه داشت که تحقق حق دفاع مشروع همراه با شرایطی است:
اول: وقوع تجاوز مسلحانه باید محرز گردد که درباره حمله . تجاوز علیه ایران این تجاوز محرز است.
دوم: دفاع مشروع ضرورت داشته باشد یعنی امکان توسل به راهحلهای مسالمتآمیز دیگری وجود نداشته باشد. این مورد نیز در صورتی که آمریکا از راههای مسالمت آمیز پرداخت خسارت به ایران را مورد پذیرش قرار دهد، میتواند قابل بررسی باشد، اما با وجود درخواست ایران، مقامات واشنگتن هیچ نشانه و قصدی برای پرداخت خسارت حمله به ایران از خود نشان ندادهاند، لذا راه حل مسالمت آمیز در پاسخ مشروع ایران در برابر آمریکا چندان چشم اندازی ندارد
سوم: بایستی میان عمل دفاعی و اقدام تجاوزکارانه تناسب برقرار باشد. به این صورت که اگر کشوری مورد تجاوز مسلحانه توسط سلاحهای کلاسیک قرار گرفت مجاز نیست که در مقام دفاع از خود از سلاح کشتار دستهجمعی مانند سلاح های شیمیایی، میکروبی و هستهای استفاده کند. این مسئله نیز از سوی ایران محرز است که پاسخ ایران هم سطح و متناسب با تجاوز مقامات آمریکایی و صهیونیستی خواهد بود.
تناقضات ادعاهای ترامپ
این را نیز باید در نظر داشت که اظهارات و ادعاهای ترامپ درباره حمله موفقیت آمیز به ایران با گزارشها و بسیاری دیگر از اظهارات کارشناسان درباره این نتایج این حملات متفاوت است و بسیاری گفتهاند که آمریکا در حمله به ایران به اهداف خود نرسیده است:
ارزیابی کارشناسان امنیتی در آمریکا: حداقل ۸ نهاد و کارشناس امنیتی ایالات متحده در ارزیابیهای خود تایید کردند که برنامه هستهای ایران نابود نشده و در بهترین حالت، برای چند ماه به عقب افتاده است و ایران همچنان توانایی غنیسازی و ساخت سلاح اتمی را دارد. شبکه «ان.بی.سی» نیوز هم در گزارشی اختصاصی نوشت: «ارزیابی جدید ایالاتمتحده نشان میدهد حملات هوائی آمریکا، فقط یکی از سه سایت هستهای را تخریب کرده است. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، طرح نظامی برای حملات جامع به برنامه هسته ایران که میتوانست چند هفته طول بکشد را، رد کرد.»
اعتراف مشاور امنیت ملی سابق آمریکا: «جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در دولت بایدن بود. او در آخرین سخنان خود اشاره کرد که حمله آمریکا به تأسیسات هستهای ایران، نتیجهبخش نبود. سالیوان معتقد است یک ایران ضعیف که توان هستهای آن بهوسیله توافق برای دههها قفل شود، مطلوب است. اما این حمله توان هستهای ایران را برای مدتی محدود به عقب انداخته است.
گزارش آژانس اطلاعات دفاعی ایالاتمتحده (DIA): پس از حمله به تأسیسات هستهای، «آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا» یکی از اولین نهادهایی بود که ارزیابی خود در این زمینه را ارائه داد. این آژانس در واکنش به ادعای نابودی کامل هستای ایران، اعلام کرد: «تنها 3 تا 6 ماه به عقبافتاده است».
تاکید بلینکن بر عدم نابودی برنامه هستهای ایران: آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه دولت بایدن در مصاحبه اخیر خود گفت: «ایران تصمیم نداشت برنامه هستهای خود را تسلیحاتی کند. اما اکنون(بعد از حمله به تاسیسات هستهای) این خطر وجود دارد که ممکن است ایران، این تصمیم را بگیرد. برنامه هستهای خود را در اعماق زمین ببرد و تصمیم به تسلیحاتی کردن آن بگیرد». این موضوع نشان میدهد که نهتنها هستهای ایران نابود نشده، بلکه حتی توان ساخت بمب اتم در کوتاهمدت را هم دارد.
ارزیابی سنتکام: فرماندهی مرکزی نیروهای آمریکا در منطقه (سنتکام) در ارزیابی اولیه خود گفته بود که حملات هوائی آمریکا، سایتهای هستهای ایران را نابود نکرده است. بر اساس این گزارش، اجزای اصلی برنامه هستهای نابود نشده و فقط برای چند ماه به تأخیر افتاد.
نیویورکتایمز و یافتههای طبقهبندیشده: نشریه آمریکایی نیویورکتایمز در گزارشی تاکید کرد: «یافتههای طبقهبندیشده نشان میدهد که حمله آمریکا، ورودیهای تأسیسات را مسدود کرده؛ اما ساختمانهای زیرزمینی آنها را فرونریخته است».
گزارش واشنگتنپست: واشنگتنپست نیز در این زمینه گزارش داد: «اطلاعات مربوط به خسارات ایران نشان میدهد که دو سایت هستهای نابود نشدهاند. مقامات آمریکایی که در جریان ارزیابی اطلاعاتی از عملیات «چکش نیمهشب» قرار گرفتهاند، هشدار میدهند که ادعای تخریب کامل، ممکن است اغراقآمیز باشد».
