الوقت_ پس از آنكه وزراي خارجه عربستان و آمريكا روز پنجشنبه در يك نشست خبري در رياض بر آتشبس 5 روزه در يمن تاكيد كردند، توقف ۵روزه حملات هوايي عربستان سعودي عليه يمن از نيمهشب گذشته اجرا شده است و بدين ترتيب قرار است اين آتشبس اجازه دهد كمكهاي بشردوستانه به مردم يمن برسد .
در همين ارتباط «احمد العسيري» سخنگوي سعودي ائتلاف متجاوز به يمن اعلام كرد آتشبس انساندوستانه در يمن بهمدت 5 روز از ساعت 20 (بهوقت گرينويچ) شروع شده است . اين ژنرال سعودي با اعلام اينكه اين آتشبس قابل تمديد است، هشدار داد در صورت نقض آتشبس، حملات جنگندهها از سر گرفته خواهد شد . عسيري در عين حال افزود: ائتلاف براي جلوگيري از نقض آتشبس احتمالي، همچنان به عمليات «اطلاعاتي، شناسايي و رصد» ادامه خواهد داد .
با توقف 5روزه حملات هوايي عربستان سعودي عليه ملت يمن كه در جريان آن بيش از 1200 تن شهيد و دهها هزار تن ديگر زخمي و آواره شدهاند، آژانس كمكهاي انساندوستانه سازمان ملل از آمادگي خود براي عمليات گسترده بشردوستانه در اين كشور، خبر داد .
لازم به ذكر است ساعاتي پيش از توقف حملات عربستان سعودي به يمن نيز ، «اسماعيل ولد الشيخ» نماينده سازمان ملل در امور يمن وارد صنعا شد . قرار است در جريان اين سفر، آتشبس انساندوستانه و نيز تلاشها براي كشاندن طرفهاي يمني پاي ميز مذاكره با هدف دستيابي به راهحلي سياسي، مورد بحث و رايزني قرار گيرد .
تحليل
در مجموع به نظر مي رسد كه اين آتشبس موقت به دلايل مختلف و با اهداف خاصي صورت پذيرفته است كه در ذيل به آن ها اشاره خواهد شد.
-اين آتش بس تا حد زيادي به آتش بسهاي رژيم صهيونيستي با گروههاي فلسطيني شباهت دارد كه از سر استيصال و درماندگي و با تشديد فشار افكارعمومي داخلي و خارجي صورت ميگيرند. چنين آتش بسهاي كوتاهمدتي با هدف پادرمياني يكي از كشورهاي عربي يا غربي براي حل مناقشه دنبال مي شوند و عمدتا نيز توافقات آنها نقض مي شوند.
-اين آتشبس به دنبال فضاسازي براي ايجاد يك دوره تنفسي به منظور تحقق اهداف پشت پرده عربستان است. به نظر ميرسد عربستان كه در طي 2 ماه گذشته هيچ پيشرفتي براي بازگردان منصور هادي به قدرت نداشته است درصدد است تا در قالب ارائه كمك هاي بشردوستانه به ارسال تسليحات براي متحدان خود در يمن و همچنين تحريك گروههاي قبايلي به ويژه در عدن كه زادگاه منصور هادي است اقدام نمايد. هرچند كه تحقق اين امر به دليل محاصره اين شهر توسط نيروهاي انصارلله بسيار دشوار خواهد بود.
-اين احتمال وجود دارد كه عربستان بخواهد در طي مدت آتش بس بانك هدف گيري حملات هوايي خود را به روز نمايد و اقدام به نقض آتش بس نمايد. همچنانكه ويژگي هاي شخصيتي محمدبن نايف و محمد بن سلمان كه جنگ طلب، غيرمنطقي و كاملا غيرقابل پيش بيني هستند نيز اين احتمال را تشديد مي كند.
-با توجه به مخالفت اوليه محمد بن سلمان وزير دفاع و وليعهد دوم عربستان با هرگونه آتش بس، نقش آمريكا و ايران در مذاكرات پشت صحنه تحقق اين آتش بس بسيار پررنگ بوده است، ضمن آنكه تحركات ديپلماتيك و بعضا نظامي ايران كه با تهديدهايي نيز همراه بوده در اين فرايند دخيل بودهاند. بنابراين اين آتش بس را بيش از آنكه اقدامي نظامي تحليل كرد بايد اقدامي سياسي بر مبناي فشار بازيگران خارجي ارزيابي كرد.
- از سوي ديگر در برقراري آتش بس نبايد از نقش بحران هاي امنيتي اخير در استان هاي مرزي نجران و جيزان نيز به سادگي گذشت. اين مساله كه در پي حملات خمپاره اي هواداران انصارالله و تصرف يك پادگاه نظامي صورت گرفت؛ حاوي پيام آشكاري براي عربستان بود كه نشان مي داد انصارالله قدرت كشاندن درگيري ها به داخل عربستان را دارد. اين مساله در تشديد نگراني هاي عربستان نسبت به ادامه جنگ و اعلان آتش بس موقت تاثير بسزايي داشته است.
-آن چيزي كه محتمل تر به نظر مي رسد اين است كه اگر عربستان به اهداف خود نرسد احتمال ميانجيگري يك كشور خارجي مثل آمريكا و پيگيري گفتگوهاي سياسي ميان جريان هاي يمني مطرح است. آمريكا نيز بيشتر به دنبال رياست جمهوري خالد بحاح است چرا كه وي نه مطلوب عربستان است نه انصارالله! از همين رو نيز احتمال كنارآمدن طرفين و توافق بر سر اين گزينه زياد را محتمل مي داند. در غير اين صورت احتمال تشديد اوضاع امنيتي و پيگيري حملات عربستان به يمن وجود دارد.
در مجموع مي توان گفت عملكرد مقامهاي سعودي طي ماههاي گذشته نشان داده كه نميتوان به گفتههايشان درباره يمن اعتماد كرد. همچنان كه عادل الجبير، وزير امور خارجه عربستان اعلام كرده كه زمان 5روزه اين آتش بس قابل تمديد است اما در عين حال گفته است كه اين آتشبس به شرطي است كه تمام يمن را فرابگيرد. او در مصاحبه با سيانان گفت: آتشبس براي همه يمنيها يا هيچكدام از آنهاست. اين حرف نشان ميدهد كه سعوديها خود را براي نقض سريع آتش بس به هر بهانهاي آماده كردهاند. مضاف برآنكه اين پيشبيني وجود دارد كه با وجود توقف حملات هوايي، گروههاي افراطي وابسته به عربستان به حملات خود در اين كشور ادامه دهند و پس از پاسخ نيروهاي مردمي و ارتش به اين حملات، سعوديها به سرعت حملات خود را بار ديگر از سر بگيرند.