الوقت_ روز جمعه «عبد ربه منصور هادي» رييسجمهور فراري يمن، پس از پرواز از رياض، پايتخت عربستان سعودي، به شهر ساحلي شرمالشيخ مصر رسيد. وي كه در خارج از مرزهاي يمن امنيت بيشتري را تجربه ميكند، خوشحال به نظر ميرسيد و به مصر سفر كرد تا در گردهمايي اتحاديه عرب شركت كند.
روزنامه «واشنگتن پست» در يادداشتي به قلم «ايشان تارور» به بررسي حوادث اين روزهاي يمن و تاريخچه حضور و مداخله خارجيها در اين كشور ميپردازد و مينويسد در روزهاي آغازين هفتهاي كه گذشت، هادي در حالي از دست نيروهاي انصارالله گريخت كه اين نيروها از سال گذشته، شهر صنعا پايتخت يمن را در دست گرفته و اين روزها به شهر جنوبي عدن مينگرند. ائتلاف حملات هوايي به رهبري عربستان سعودي در يمن، آتش جنگي كه پيش از اين در رده داخلي طبقهبندي ميشد به مرزهاي منطقهاي توسعه داد.
واشنگتن پست مينويسد مصر هماكنون تعدادي از ناوهاي جنگي خود را به عدن گسيل داشته است؛ مقامات رسمي مصر از چشمانداز اعزام نيروي نظامي به يمن خبر ميدهند كه اگر چنين شود، مصر به زميني وارد ميشود كه با آن سابقه آشنايي دارد.
در سالهاي 1960، مصر به باتلاق نبردي طولاني و پرهزينه در يمن وارد شد. «جمال عبدالناصر» رييس جمهور وقت مصر كه قهرمان پان-عربيسم و يك اتوكرات سكولار بود، مداخله نظامي در يمن با پشتيباني از كودتاي جمهوريخواهان را با هدف از ميان برداشتن نظام پادشاهي اين كشور در سال 1962 برگزيد. وي كه به قدرت رسيدنش در يك دهه پيش از آن را به كودتاي افسران و از ميان برداشته شدن نظام كهنه پادشاهي مشروطه در مصر، مديون بود، عزم كرد تا الگوي مصر را در يمن نيز پياده كند.
تارور در ادامه يادداشت مينويسد كه در آن زمان عربستان سعودي در مقابل اين اقدام ايستاد و با تغذيه سلاح و پول به شبهنظاميان طرفدار سلطنت، حاكم يمن را به تخت و تاجش بازگرداند. از قضا، اين پشتيباني، عشاير زيدي مذهب كه اينروزها اسكلت اصلي گروه انصارالله در يمن را تشكيل ميدهند را هم شامل شد. بدين ترتيب، دهها هزار سرباز مصري كه به يمن اعزام شده بودند بناگاه خود را در خط مقدم جنگ داخلي يافتند درحاليكه رهبري دفاع از جمهوريخواهان يمن را برعهده داشتند. آنچه پس از آن پيش آمد، درگيري درازمدتي بود كه نزديك به يك دهه به طول انجاميد.
تارور مينويسد بنا بر آنچه تاريخ گواهي ميدهد، يمن براي مصر در حكم «كندوي عسل» بود كه نتوانستند نيروهاي وفادار و مجهز آنرا شكست دهند. سعوديها، اردنيها و بريتانياييها از نيروهاي وفادار پشتيباني ميكردند. مصر اما از پشتيباني تاكتيكي اتحاد جماهير شوروي برخوردار بود. رسانههاي غربي در آن زمان، مداخله را اشتباه كلاسيك در اوضاع درهم و برهم، سرزميني دور ترسيم كردند.
تارور در ادامه ميافزايد كه پس از جنگ در سال 1970، نظام «جمهوري» در يمن پايدار ماند ولي مصر بهاي بسيار هنگفتي پرداخت: بيش از 10,000 سرباز مصري كشته شدند و بدهي بزرگي روي دست كشور ماند. اين درگيري با عنوان «ويتنام مصر» لقب گرفت و از دلايلي بود كه مصر در سال 1967، در جنگ شش روزه، از اسراييل شكست سنگيني را متحمل شد.
تارور مينويسد كه هماكنون اين داستان ميتواند بيشتر از مصر، براي عربستان سعودي كه در عمليات «توفان قاطع» شركت كرده، قابل تامل باشد. عملياتي كه شركت مصريها در آن به نوشته نيروانا محمود، بلاگر مصري، «مهر تاييدي بر اين امر است كه رهبران قاهره نميتوانند به عربستان سعوي "نه" بگويند». پادشاهي عربستان ميلياردها دلار به دولت «عبدالفتاح السيسي» رييس جمهور مصر، كه پيش از انتخابات افسر ارتش بود، كمك كرد تا كشور را در سال 2013 از دست اسلامگراهاي منتخب مردم، بيرون بياورد.
تارور در پايان يادداشت به نوشتههاي نيروانا محمود اشاره ميكند كه «"توفان قاطع" عملياتي براي ايجاد ثبات در يمن نيست بلكه عملياتي است كه بناست غرور فرسوده شده سعوديها دربرابر سلطه رو به رشد ايران در منطقه را به آنها بازگرداند».
تارور تاكيد ميكند كه «ماجراجويي خارجيها در تاريخ يمن، به ندرت آنطور كه برنامهريزي شده بود، پيش رفته است.»