تحولات موصل که این روزها روند پرشتابی را به خود گرفته، کم کم می‌رود تا به روزهای حساس و سرنوشت‌ساز آزادی خود نزدیک شود. در همین ارتباط حیدرالعبادی نخست وزیر عراق که روز گذشته در خط مقدم عملیات آزادسازی موصل حضور پیدا کرده بود اعلام کرده است که این شهر به زودی از کنترل شبه‌نظامیان داعش در خواهد آمد.
در همین ارتباط "موصل به زودی آزاد می‌شود" عنوان بسیاری از خبرگزاری‌های غربی به نقل از حیدرالعبادی، نخست وزیر عراق بود که آزادسازی موصل را بسیار زودتر از پیش بینی‌ها ارزیابی کرده بود.
موصل که برای حدود دو سال در اشغال داعش بود و به پایتخت این گروه تروریستی در خاک عراق بدل شده بود، در هفته‌های اخیر با حمله سنگین نیروهای دولتی و داوطلبان مردمی موسوم به حشدالشعبی همراه با نیروهای پیشمرگه کرد روبرو شده است.
در حال حاضر شرق موصل به کنترل نیروهای عراقی درآمده و این نیروها توانسته‌اند شهر حمام العلیل در ۱۵ کیلومتری جنوب موصل و در جوار رود دجله را از کنترل نیروهای داعش درآورند. فرمانده ارتش عراق این شهر را آخرین مانع برای رسیدن به موصل از جبهه جنوبی دانسته و گفته بود تصرف این شهر برای عراق بسیار مهم است.
از طرف دیگر فرماندهان عملیات بازپس‌گیری موصل تمرکز خود را بر پیشروی از سمت شرق در مناطقی همچون الزهرا همزمان با غرب و جنوب این شهر قرار داده‌اند، تا حلقه محاصره گروه‌های تروریست هر روز در موصل تنگ‌تر شود.
همزمان گزارش می‌رسد که نیروهای عراقی به نزدیکی فرودگاه موصل رسیده‌اند. سپهبد «رائد شاکر جودت» یکی از فرماندهان ارشد نیروهای امنیتی عراق در همین ارتباط اعلام کرد که نیروهای ویژه [ارتش] در چهار کلیومتری فرودگاه موصل هستند. فرودگاه موصل جنوبی‌ترین نقطه شهر موصل می‌باشد و در صورت آزادسازی و کنترل آن همراه با پیشروی نیروهای عراقی در شرق موصل، این شهر عملا از دو طرف جنوب و شرق بطور کامل تحت کنترل نیروهای عراقی درخواهد آمد و آزادسازی کامل شهر با پیشروی نیروهای داوطلب مردمی و حشدالشعبی از غرب موصل، تقریبا بسیار زودتر از زمان انتظار پایان خواهد پذیرفت.
در هنگام آغاز عملیات موصل، برخی کارشناسان چندان خوش‌بین نبودند که عملیات نظامی عراق در موصل بتواند به زودی به نتیجه برسد. با وجود اعلام برخی مقامات عراقی مبنی بر احتمال به نتیجه رساندن آزادسازی موصل در کوتاه مدت، اما برخی تحلیلگران با توجه به تجربه دو عملیات پیشین نیروهای عراقی در فلوجه و الرمادی، احتمال طولانی شدن فرایند آزادسازی موصل را حتی بسیار طولانی‌تر از دو عملیات پیشین ارزیابی می‌کردند. هم از نظر وسعت و هم جمعیت، موصل چند برابر بزرگتر از دو شهر الرمادی و فلوجه می‌باشد که پیش از این عراق توانسته بود آنها را از اشغال داعش آزاد کند، اما حال به نظر می‌رسد با وجود حجم و گستره بزرگتر عملیات موصل، اما پیشروی نیروهای عراقی با سرعت بیشتری انجام می‌شود.
اینکه چرا با وجود وسعت میدانی بیشتر و اهمیت استراتژیک موصل برای تروریست‌ها که آنها را به مقاومت بیشتر برای حفظ مواضع خود در موصل وادار می‌کند، اما پیشروی نیروهای عراقی در مقایسه با دیگر عملیات‌های نظامی پیشین در الرمادی و فلوجه که نزدیک به دو ماه به طول انجامید، سریع‌تر از زمان انتظار به پیش می‌رود، نمی‌تواند بی‌تاثیر از شرایط حال حاضر تحولات منطقه‌ای و داخلی عراق باشد.
از نظر شرایط منطقه‌ای اجماع قابل توجهی برای عملیات نظامی نیروهای عراقی در موصل علیه داعش وجود دارد و تقریبا همه بازیگران خارجی حاضر در تحولات عراق درباره از سرگیری هرچه زودتر عملیات نظامی علیه داعش در موصل اتفاق نظر دارند. به استثنا ترکیه، که بدلیل مخالفت عراق با مداخله نظامی آنکارا در موصل، دولت حیدرالعبادی را در طول عملیات نظامی هدف شدیدترین حملات لفظی و جنگ روانی قرار داد، حمایت بین‌المللی کامل از طرف متحدان منطقه‌ای از جمله ایران و حتی ائتلاف غربی ضدداعش از عملیات موصل دیده می شود.
از طرف دیگر شرایط دولت اوباما در امریکا نیز با توجه به نزدیک شدن به پایان یافتن دوره ریاست جمهوری‌اش به گونه‌ای است که مجبور به پایان دادن به کار داعش در عراق به منظور استفاده تبلیغاتی دموکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری پیش‌رو می‌باشد. همچنین وضعیت سوریه و طولانی شدن بحران تروریستی در سوریه، اجماع بین المللی را برای استقرار ثبات امنیتی در عراق با هدف تمرکز بر داعش در سوریه دوچندان می‌سازد.
دولت العبادی در داخل عراق نیز موفق به کسب اجماع کافی میان گروهها و جریان‌های عمده داخلی شد و مهمترین مسائل مورد اختلاف دولت مرکزی با کردها و دولت محلی بارزانی درباره موصل را به نتیجه رساند. این اجماع در د اخل هم به همراهی و هماهنگی بیشتر نیروها و جریانات داخلی عراق با دولت مرکزی درعملیات آزادسازی موصل منجر شد و هم بغداد با بدست گرفتن نقش رهبری هماهنگ کننده عملیات نظامی میان نیروهای مختلف، در عمل نوعی اقتدار مرکزی خود را بازیافت. اقتداری که پس از حملات داعش و تضعیف بغداد، به شدت مورد نیاز دولت مرکزی بود و عملیات موصل این فرصت را برای دولت العبادی فراهم آورد.
با این شرایط دور از انتظار نیست، وقتی که پیشروی نیروهای نظامی عراقی و داوطلبان مردمی در آزادسازی موصل در مقایسه با گذشته با سرعت بیشتری صورت می‌گیرد. پیشروی‌های موفقیت‌آمیزی که امکان آزادسازی و کنترل کامل موصل را در روزهای پیش رو بسیار محتمل می‌سازد.
