الوفت_ در جريان برگزاري روند مذاكرات گروههاي كاري تاجيكستان و قرقيزستان، هيئتهاي نمايندگي دو كشور در رابطه با تعيين و علامتگذاري مرزها،14 اسفند در دوشنبه پايتخت تاجيكستان با يكديگر ديدار كردند.
تاجيكستان و قرقيزستان داراي 911 كيلومتر مرز مشترك هستند كه در حال حاضر تنها 590 كيلومتر آن كه عمدتاً از ميان كوهها و درهها ميگذرد، علامتگذاري شده است و كماكان در مناطق پرجمعيت، كه شامل 70 ناحيه مي‌باشد، اختلافاتي وجود دارد كه مرتباً درگيري ايجاد مي‌كند؛ چرا كه در برخي نواحي، مرز درست از ميان مناطق مسكوني ميگذرد كه ممكن است كساني كه دريك كيشلك(روستاي آسيايميانه) زندگي مي‌كنند، را در دو سمت مختلف آن قرار دهد.
اختلافات مرزي ميان جمهوريهاي آسيايمركزي به سالهاي قبل از فروپاشي شوروي بازميگردد. زماني كه هيچ تصوري از آينده استقلال و ايجاد دولت‌هاي نوين در منطقه آسيايمركزي وجود نداشت. در آن زمان مسكو بنا به دلايلي همچون تمركزگرايي، مرز بنديهاي محلي بين مناطق و جمهوريهاي اين منطقه را بنا به مصالح و منافع خويش ترسيم و يا تغيير ميداد. لكن پس از فروپاشي اتحاد شوروي، چالش‌ها و اختلافات مرزي بين كشورهاي اين منطقه در مورد مرزبنديهاي دهههاي آغازين سده 20 ميلادي كه توسط مسكو مشخص شده بود، به شدت بالا گرفت. در اين راستا هر چن شاهد موفقيتها و تلاشهايي براي حل جداگانه اختلافات مرزي قرقيزستان با چين و همچنين كوششها براي حل اختلافات مرزي بين ازبكستان و قزاقستان و اختلافات مرزي و تاريخي چين با جمهوري تاجيكستان، صورت گرفته است لكن عملاً گستره اختلافات سرزميني و مرزي بين دو كشور تاجيكستان و قرقيزستان همچنان پويا و فعال است.
منطقه «واروخ» و اراضي پيرامون آن از مناطق عمده مورد بحث تاجيكستان و قرقيزستان به شمار مي‌رود. مقامات تاجيك مي‌گويند كه بر اساس اسناد مربوط به سالهاي ۱۹۲۴ تا ۱9۲۷ منطقه واروخ هرگز پاره‌اي از خاك محصور تاجيكستان در قلمرو قرقيزستان نبوده و در دهه ۱۹۵۰ اتباع قرقيز زمين‌هاي اطراف آن را تصرف كرده‌اند. به گفته آنها، زميني كه دولت قرقيزستان مي‌خواهد در آن جاده كوكتاش - آقساي را بسازد، نيز سرنوشت مشابهي داشته و براساس اسناد حقوقي تصويب شده در اتحاد شوروي در سالهاي ۱۹۲۴ و ۱۹۲۷ جزئي از خاك تاجيكستان محسوب مي‌شود .
در اين حال آنچه مشخص است اينكه سران دو كشور تاجيكستان و قرقيزستان بايد اختلافات مرزي خود را از طريق گفتگوي سازنده حل كنند و نگذارند همسايگان ديگر به اسناد متعلق به دورۀ اتحاد شوروي اتكا كنند.چرا كه طبق همين اسناد بود كه براي مدتي زمين‌هاي مناسب مراتع به صورت موقتي به يكي از طرفين واگذارشد.
گذشته از اين نوع همكاريها و همگرايي و اختلافها بين دو كشور در موضوعاتي همچون آب، انرژي، اقتصاد، افزايش يا كاهش مسائل امنيتي ملي و يا منطقهاي همچون بنيادگرايي، در رويكرد آينده سياستخارجي مقامات سياسي دو كشور در حل يا تداوم مشكل مرزي تاثيرگذار خواهد بود. حتي اين احتمال وجود دارد كه به جاي حل اختلاف، ادعاي مالكيت بر مناطق مرزي جديد نيز مطرح گردد. در اين بين با نگاه به وضعيت موجود بايد گفت عملاً در شرايط موجود احتمال حل مشكلات مرزي بين تاجيكستان و قرقيزستان در سال جاري 2015 بسيار بيشتر بوده و در مقابل نيز با وجود دخيل بودن ساير متغيرها بايد منتظر تداوم و حتي افزايش اختلافها در بين مرزهاي دو كشور بود.
