الوقت_ در حالي كه 4 سال از انقلاب بحرين مي گذرد به نظر مي رسد كه روند حركت انقلاب اين كشور وارد يك فرايند فرسايشي شده است. با بررسي ابعاد مختلف انقلاب بحرين مي توان گفت كه انقلاب بحرين علي رغم آنكه از مولفه هاي اوليه شكل گيري انقلاب سراسري همچون وجود حداكثري سطح نارضايتي در ميان مردم، مشاركت فراگير در اعتراضات، پيوستگي و استمرار اعتراضات و البته برخورداري از يك رهبري هوشمند همچون شيخ عيسي قاسم و علي سلمان برخوردار مي باشد عدم به سرانجام رسيدن آن مي تواند دلايل مختلفي داشته باشد. اين دلايل را مي توان در دو حوزه ساختاري و كارگزاري مورد توجه قرار داد. به نحوي كه علاوه بر موانع ساختاري داخلي يعني حاكميت آل خليفه و ابزارهاي مورد استفاده آنها از جمله فرقهاي سازي و انحصار رسانهاي، چالشهاي ناشي از كارگزاري يعني اختلافات ميان انقلابيون نيز مشكلاتي را ايجاد كرده است. يعني در شرايطي كه آل خليفه به ويژه نخست وزير با درپيش گرفتن رويكرد سركوب انقلاب راه هرگونه مشاركت شيعيان در ساختار قدرت از طريق مذاكره و گفت و گو را بسته است اختلاف نظرهاي ميان جريان هاي انقلابي نيز مزيد بر علت شده است تا آل خليفه از اين شكاف براي ايجاد تفرقه بيشتر ميان شيعيان و سني ها در درجه اول و خود جريان هاي شيعي در درجه دوم بهره بردار ي نمايد .
علاوه براين چالشهاي ساختاري بيروني در سطح منطقهاي و بينالمللي نيز از جمله دلايل اصلي در كاهش توان انقلابيون بوده است. چراكه موضوع بحرين موضوعي در پيوند با متغيرهاي منطقه اي و بين المللي است كه مي بايست از اين منظر مورد توجه قرار گيرد. چراكه دولت بحرين دولتي ضعيف است كه رقابت ميان بازيگران برون مرزي مشخص كننده سرانجام اين خيزشها خواهد بود. بازيگران مختلف منطقهاي و فرامنطقهاي از جمله آمريكا، عربستان و ايران در اين امر دخيل هستند.
در واقع ملاحظات ژئوپليتيكي بين المللي اين كشور سبب پشتيباني كشورهاي غربي و عربي از نظام پادشاهي اين كشور و عدم توجه به خواسته هاي به حق معترضان شده است. در سطح بين المللي، آمريكا واقف است كه در صورت سرنگوني نظام فعلي، ديگر اين كشور ميزبان ناوگان دريايي و متحدي راهبردي نخواهد بود. همچنين با توجه به بافت جمعيتي اين كشور، حكومتي شيعه نشين و نزديك به ايران بر اين كشور حكمراني خواهد كرد و به زعم آنان ضمن تكميل هلال شيعي، وضعيت محور ژئوپليتيكي مقاومت بهبود خواهد يافت .
در سطح منطقه عربستان سعودي نگران سرايت ناآرامي به مناطق شيعه نشين خود است؛ امري كه بر اساس منطق "انتشار پديده هاي جغرافيايي" شرايط لازم براي آن مهيا ميباشد. همساني فرهنگي و مذهبي، پيوستگي و مجاورت سرزميني و بي عدالتي منطقه اي و مذهبي از جمله اين شرايط است كه زمينه را براي ناآرامي در مناطق شرقي عربستان فراهم ساخته است. عربستان همچنين نگران روي كار آمدن يك دولت شيعه و متحد ايران در همسايگي خود است. اين امر مي تواند سبب ارتقا موقعيت ايران در منطقه شود و عربستان بيش از پيش خود را در محاصره حكومت هاي نزديك به ايران ببيند. همچنين جايگاه عربستان به عنوان متحد غرب ايجاب مي كند كه اين كشور از ايجاد هر تحولي كه سبب افزايش قدرت ايران در منطقه مي شود، جلوگيري نمايد .
ساير همسايگان عرب بحرين نيز مخالف روي كار آمدن رژيمي مردم سالار در بحرين هستند. اين كشورها به خوبي واقفند كه هر گونه تغيير در همسايه كوچك خود، شهروندان اين كشورها را براي انجام تغييراتي مشابه تحت تأثير قرار خواهد داد و پايه هاي رژيم هاي پادشاهي و خودكامه اين كشورها را متزلزل خواهد كرد. از سوي ديگر آن ها هيچ گونه رغبتي به داشتن يك همسايه نزديك به ايران نخواهند داشت، چرا كه آگاهند وجود دولتي شيعي و نزديك به ايران سبب انشقاق در ميان كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس به نفع ايران خواهد شد .
به طور كلي با توجه به اينكه برآيند عوامل ثابت و متغير ژئوپليتيكي در حال حاضر بي رغبتي براي تحقق مردم سالاري در بحرين را به كشورهاي غربي ديكته مي كند، لازم است تا انقلابيون بحريني ضمن حفظ وحدت و تبعيت از رهبري شيخ عيسي قاسم ، از مولفه سازمان هاي مدني براي جلب توجه افكارعمومي جهاني و همچنين سازمان هاي حقوق بشري به منظور تغيير رويكرد كشورهاي غربي نسبت به انقلاب اين كشور نيز بهره برند.