سایت تحلیلی خبری الوقت | Alwaght Website

الوقت_ از ميان تمام كشورهايي كه در بحران سوريه درگير شده‌اند، روسيه بيش از همه از تبعات آن در امان بوده است. با اين حال به نظر مي رسد كه تبعات اين بحران براي روسيه در حال نمايان شدن است. در اوايل دسامبر شبه نظاميان نزديك به جريان هاي افراطي تروريستي با نيروهاي روسي درگير شدند و 20 نفر را كشتند. اين اتفاق نگراني‌ها از گسترش خشونت‌هاي الهام  گرفته از داعش در قفقاز شمالي را افزايش داد. قيمت نفت نيز تا 65 دلار كاهش يافت. بخشي از اين كاهش به دليل رويكرد عربستان سعودي بود كه مي‌خواست ايران و روسيه را در جبهه سوريه به عقب براند. اين مبلغ 35 درصد كمتر از مبلغي است كه كرملين براي قيمت نفت در بودجه خود در نظر گرفته بود. اين اتفاق به همراه تحريم‌هاي غرب به دليل مسئله اكراين و همچنين كاهش ارزش روبل آسيب هاي جدي را به اقتصاد سوريه وارد كرده است. با اين حال، علي‌رغم برخي ادعاها، بعيد به نظر مي‌رسد رئيس‌جمهور پوتين تغيير عمده‌اي در رويكردش نسبت به سوريه ايجاد كند.
در آغاز بحران سوريه، تحليل‌گران غربي به اشتباه تصور مي كردند حمايت پوتين از بشار اسد به دليل حفظ منافع روسيه بويژه در پايگاه كوچك دريايي در طرطوس است. اما در واقع اين منافع مادي مساله حاشيه‌اي هستند. در اصل روسيه، سوريه را از منظر ژئواستراتژيكي نگاه مي‌كند. در اين ميان هر چند قطر، عربستان سعودي و تركيه همگي نقش مهمي در كمپين ضد اسد بر عهده داشتند، اما مقامات روسي، غرب و خصوصاً امريكا را عامل اصلي چنين مساله اي مي دانند. همچنان كه روسيه در موضوع صدور قطعنامه حقوق بشري عليه ليبي در سال 2011 نيز چنين احساسي را در قبال غرب داشت. در حاليكه روسيه در اين قطعنامه رأي ممتنع داده بود ناتو از اين قطعنامه استفاده كرد و قذافي را سرنگون كرد. روسيه گمان مي‌كرد آمريكا همين هدف را در سوريه نيز دنبال كرده است. از همين رو نيز روسيه با توجه به تحقيري كه در مسئله ليبي احساس مي‌كرد، تلاش كرد تا با ترسيم خطوطي از تغيير رژيم‌هايي كه توسط غرب انجام مي‌گرفت جلوگيري كند. اصل دفاع از تماميت حكومت‌ها در ميان تحليل‌گران روسي طرفداران زيادي يافت. اين اصل براي حفظ خود روسيه نيز مهم است. بسياري نگران‌اند كه مسكو هدف نهايي اين تغيير رژيم‌ها باشد. بويژه آنكه تحريم‌هاي اخير اين كشور به دليل بحران اكراين اين ذهنيت را تقويت كرده است .
درحالي‌كه عوامل ژئو استراتژيكي در سياست روسيه در قبال سوريه تأثير مهمي داشته است بايد اذعان كرد عوامل منطقه‌اي و داخلي نيز تأثيرگذار بوده‌اند. پوتين با وتوهاي متعدد در سازمان ملل و تأمين مداوم اسلحه براي بشار اسد، خشم كشورهاي حاشيه خليج‌فارس و تركيه را برانگيخت و حتي باعث شد سفير روسيه در قطر در سال 2012 مورد حمله نيز قرار بگيرد، حال آنكه به گفته يك ديپلمات بريتانيايي، مسكو به دليل ثباتش احترام زيادي در بين دولت‌هاي خليج‌فارس دارد، اين درحالي است كه آن‌ها احساس بي‌اعتمادي شديدي نسبت به غرب دارند. همچنين روسيه مراقب بوده است كه علي‌رغم وجود اختلافات با مخالفان اسد، تجارت روبه رشد خود با تركيه را حفظ كند .
در اين ميان نبايستي فراموش كرد كه نگراني كليساي با نفوذ ارتدوكس از سرانجام مسيحيان سوريه و همچنين رشد جريان هاي افراط گرايي در مناطق مشكل‌زايي مانند شمال قفقاز در حمايت روسيه از نظام اسد بي تاثير نبوده است.
با توجه به اين شرايط به نظر مي‌رسد پيشروي‌هاي داعش به نزديك تر شدن غرب به موضع روسيه كمك كند. موضعي كه براساس آن مسكو به راه‌حلي تمايل داشته است كه در آن حكومت قانوني سوريه نقش اصلي را ايفا نمايد. همچنانكه به پيشنهاد نماينده پوتين ميخائل بوگدانف اخيراً كنفرانسي درمسكو برگزار شد كه در آن نمايندگان حكومت اسد و مخالفان شركت كردند. اين كنفرانس مي‌توان اولين قدم در راه احياي گفتگوهاي ژنو 2 باشد كه ماه فوريه بي‌سرانجام باقي ماند .
بنبراين مي توان گفت كه چهار سال سياست‌هاي روسيه در قبال سوريه هزينه‌هاي چنداني براي مسكو نداشته است و مسكو موفق شده است با همراهي محور مقاومت بويژه ايران از تغيير رژيم در دمشق توسط غرب جلوگيري كند بدون اينكه به اعتبار منطقه‌اي خود صدمه‌اي بزند.
هرچند كه ضعف اقتصادي روسيه  و تهديدات داعش در داخل روسيه ابزارهاي مسكو را در سال 2015 محدودتر خواهد كرد اما بعيد است سياست‌هاي كلي مسكو را در قبال سوريه تغيير بدهد. اين به اين معناست كه تحولات اخير سرانجام باعث مي‌شود كه روسيه به خيل كشورهاي درگير در بحران سوريه بپيوندد. يعني يك سياست هزينه‌بر را دنبال خواهد كرد اما كوتاه نخواهد آمد .