الوقت- ادعای مقامات امریکایی و سپس مقامات امنیتی افغانستان مبنی بر کشته شدن ملا اختر منصور، با وجود تکذیب پاکستان و طالبان، توسط یکی از فرماندهان ارشد شبه نظامیان طالب تایید شد. البته گروه طالبان واکنش خاصی نشان نداده و مولوی مجاهد سخنگوی طالبان، خبر کشته شدن ملا اختر را رد می کند، اما به نظر می رسد کشته شدن سرکرده طالبان افغان نزدیک به واقعیت باشد؛ به ویژه که شبکه های اجتماعی روز یکشنبه تصویری از جسد رهبر طالبان را منتشر کردند و وزارت دفاع آمریکا با انتشار بیانیه ای اعلام کرد اختر منصور در ساعات پایانی شامگاه جمعه گذشته در یک حمله هواپیماهای بدون سرنشین نظامیان این کشور در منطقه ای دور افتاده نزدیک مرز پاکستان و افغانستان کشته شده، است. «عبدالله عبدالله رئیس اجرائی دولت افغانستان نیز مدعی است که ملا اختر منصور در خاک پاکستان هدف حمله قرار گرفته است.
مرگ رهبر طالبان در صورت تایید، پیامدهایی بر طالبان و افغانستان خواهد داشت و این احتمال وجود دارد که با کشته شدن ملا اختر منصور جریان طالبان تضعیف و تقسیم شده و گروه تروریستی داعش جایگزین طالبان گردد.
پیامدهای مرگ ملا اختر منصور
- - افزايش اختلافات بر سر رهبري طالبان: بعد از اعلام رسمی مرگ ملا اختر، دوباره اختلاف بر سر رهبری طالبان و افزایش درگیری های درون گروهی افزایش خواهد یافت. با اعلام مرگ ملا منصور، ادعای رهبری از سوی ملارسول، ملایعقوب و عبدالمنان از یک سو و شبکه حقانی و ... از سوی دیگر تشدید خواهد شد. «هیبت الله آخوندزاده» و «سراج الدین حقانی» که از معاونان ملامنصور بودند و بعد از افشای خبر مرگ ملا محمد عمر رهبر پیشین طالبان به این سمت منصوب شدند و از مدعیان رهبری طالبان خواهند بود. ملا «محمد یعقوب» فرزند ارشد ملا عمر است که از وی به عنوان یکی از جانشینان احتمالی پدرش نام برده می شد و در این وضعیت دوباره به دنبال رهبری طالبان خواهد بود. البته «ملامحمد عبدالرسول» رهبر شاخه انشعابی طالبان نیز یکی دیگر از گزینه‌های جانشینی گروه طالبان خواهد بود که به گفته منابع افغان چند ماه قبل در راه عزیمت به کویته پاکستان ربوده شد و تاکنون از سرنوشت وی خبری در دست نیست.
- - چنددستگی و انشعاب مجدد در گروه طالبان: با کشته شدن ملا منصور احتمال انشعاب دوباره در درون طالبان قابل پیش بینی است، به ویژه که طرفداران ملا رسول، ملااختر را عامل آی.اس.آی (سرویس جاسوسی پاکستان)، دانسته و رهبری وی را قبول نداشتند. با انشقاق و دودستگی طالبان، زمینه برای فعالیت گروه های رقیب همچون داعش که به تازگی وارد افغانستان شده اند، فراهم خواهد شد.
- - تعليق مذاکرات صلح با طالبان و تداوم بحران ناامني در افغانستان: همزمان با نهایی شدن توافق نامه صلح بین دولت کابل و حزب اسلامی حکمتیار، اعلام کشته شدن ملااختر منصور بار دیگر روند مذاکرات با طالبان را با دشواری و پیچیدگی روبرو می سازد. طولانی شدن یا تعلیق مذاکرات صلح با طالبان نیز، تامین امنیت و ثبات را پیچیده تر خواهد کرد.
- - تقویت و قدرت‌گيري داعش در افغانستان: درگیری طالبان با طالبان و همچنین طالبان با داعش طي ماه‌هاي گذشته، موجب تضعيف طالبان افغان شده است و با اعلام کشته شدن ملا منصور، زمینه تقویت و قدرت‌يابي داعش افزايش خواهد يافت و این احتمال که داعش از بدنه طالبان شاخه ملااختر منصور يارگيري کند، بسیار زیاد است، به ويژه كه چند دستگي در طالبان محتمل مي‌باشد.
- - افزايش تنش‌ها بين اسلام‌آباد و كابل: دولتمردان افغانستان همواره پاکستان را متهم به همکاری با گروه‌های تروریستی تلقي کرده و تأکید دارند که در عقبه تمامی وقایع و حملات انتحاری، انفجاری و گروهی طالبان، پاكستان قرار دارد. این اظهارنظرها سبب تنش در روابط کابل و اسلام‌آباد شده و معاون وزارت دفاع افغانستان معتقد است که از این به بعد شاهد تنش‌های بیشتری در روابط این 2 همسایه خواهیم بود.
البته در كنار پيامدهاي فوق، بايد باید به تبعات كشته شدن و تضعيف طالبان توجه كرد كه عبارتند از:
- -کمک به تقویت و گسترش داعش در منطقه شرق ایران، با توجه به توافق ايران با كشورهاي 1+5 و اجراي برجام، عربستان، و غرب به دنبال ضربه زدن به ايران هستند.
- . تقویت نیروی انسانی تروریست های تکفیری در منطقه،
- - تصاعد بحران امنیتی در یمن، سوریه، عراق و سپس ایران،
- - ایجاد توازن از طریق انتقال بحران به محیط امنیتی روسیه و آسياي مركزي.
در پايان بايد گفت كه به نظر می‌رسد كشته شده ملا منصور، در راستای جذب و بکارگیری بدنه طالبان برای گسترش و تشدید جنگ نیابتی از طريق داعش باشد و امریکا برای ادامه اشغال افغانستان، به گروه های تروریستی از جمله داعش نیازمند است و با اعلام مرگ ملا اختر منصور، امريكا مدعي حذف طالبان خواهد شد. همچنان كه پس از عمليات عليه بن‌لادن در ابيت آباد پاكستان، مدعي حذف القاعده از افغانستان شده بود. آن چه مسلم است اين كه انعقاد قرارداد امنیتی کابل _ واشنگتن، نه تنها به ثبات و امنیت افغانستان کمک نکرده است، بلکه سیاست های مبهم و چندگانه غربی ها در افغانستان همچنان تداوم داشته و به نظر می رسد کشورهای غربی و برخی کشورهای منطقه، برای رسيدن به مقاصد شوم خود، به دنبال تقويت افراط گرایان تکفیری بوده و بیش از گذشته مي‌خواهند گروههاي تروريستي را حمايت و تقويت كنند.
اسماعيل باقری
