الوقت- جنگ ۱۲روزه میان ایران و اسرائیل، صرفاً یک رویارویی نظامی محدود نبود، بلکه نمودی از برخورد چندلایه و پیچیده میان جمهوری اسلامی ایران و ائتلافی جهانی از قدرت‌های اطلاعاتی و امنیتی غربی، صهیونیستی و منطقه‌ای بود.
وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی در بیانیه‌ای کم‌سابقه، از این جنگ با عنوان «ترکیبی» یاد کرده و آن را متشکل از ابعاد نظامی، اطلاعاتی، شناختی، رسانه‌ای، تروریستی و سایبری دانسته است. این جنگ که در سایه همکاری تنگاتنگ سرویس‌های اطلاعاتی غرب و متحدان منطقه‌ای آنها با اسرائیل شکل گرفت، اکنون به عنوان نمونه‌ای شاخص از «ناتوی اطلاعاتی علیه ایران» قابل تحلیل است.
مفهوم «ناتوی اطلاعاتی»: هم‌پیمانی امنیتی علیه ایران
نسبت به قدمت بیش از 70 ساله ناتو به عنوان یک پیمان نظامی، تشکیل بخش اطلاعاتی این پیمان اقدامی جدید محسوب می‌شود.
نیروی اطلاعات، نظارت و شناسایی ناتو (NISRF) ابتدا در سال ۲۰۱۵ به عنوان نیروی نظارت زمینی اتحاد ناتو تأسیس شد که به انجام و پشتیبانی عملیات یکپارچه نظارت و شناسایی با هماهنگی فرماندهی هوایی آن می‌پردازد. تأسیسات نیروهای اطلاعاتی، نظارتی و شناسایی ناتو در پایگاه عملیاتی سیگونلا در در ایتالیا استقرار یافته است.
درک ساختار و کارویژه‌های ناتوی اطلاعاتی، برای کشورهایی مانند ایران که در معرض جنگ‌های هیبریدی و ترکیبی قرار دارند، اهمیت راهبردی دارد. این شناخت می‌تواند مانع غافل‌گیری اطلاعاتی شود، امکان پیش‌دستی در حملات سایبری و شناختی را فراهم آورد و به طراحی راهبردهای پدافند غیرعامل کمک کند.
برخلاف سازمان‌های اطلاعاتی ملی مانند CIA یا MI6، درباره ناتوی اطلاعاتی کمتر نوشته شده است که عمدتاً به دلیل سابقه کوتاه تأسیس این نهاد، پیچیدگی ساختار چندملیتی و تصمیم‌گیری جمعی ناتو، طبقه‌بندی بالای اطلاعات عملیات‌های مشترک و تمرکز مطالعات دانشگاهی بر نهادهای ملی به جای پیمان‌های اطلاعاتی بین‌المللی بوده است.
ناتو از بدو تأسیس در دوران جنگ سرد، ساختاری برای هم‌پیمانی نظامی کشورهای غربی در برابر شوروی بود. در مقابل، آنچه امروز در مواجهه با ایران می‌بینیم، هم‌افزایی نهادهای اطلاعاتی غربی با رژیم صهیونیستی، ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، آلمان و حتی برخی کشورهای عربی خلیج فارس است که از حیث ساختار، عملکرد و اهداف، شباهت زیادی به ناتو دارد.
سازمان‌هایی چون موساد (اسرائیل)، سیا (آمریکا)، ام آی 6 (انگلیس)، DGSE(فرانسه) و BND (آلمان)، شبکه‌ای از همکاری‌های اطلاعاتی تشکیل داده‌اند که با هماهنگی عملیاتی به حمایت از طرح‌های ضدایرانی می‌پردازند. این هماهنگی از سطح تبادل اطلاعات گرفته تا عملیات‌های مشترک، جاسوسی، خرابکاری، ترور، جنگ روانی و مدیریت اغتشاشات شهری را شامل می‌شود.
اهداف ائتلاف اطلاعاتی ضدایرانی در جنگ ۱۲روزه
بیانیه مهم وزارت اطلاعات که از پشت صحنه جنگ شدید اطلاعاتی در اثنای جنگ نظامی 12 روزه پرده‌برداری کرد طرح‌ها و شیوه‌های عملیاتی و اهداف همکاری مشترک ناتوی اطلاعاتی با موساد را اینگونه طبقه‌بندی نمود:
1. طرح چندمرحله‌ای براندازی
وزارت اطلاعات ایران تصریح کرده که این جنگ، بخشی از یک پروژه کلان برای براندازی جمهوری اسلامی، تجزیه کشور، و تسلیم‌سازی حاکمیت در برابر غرب بوده است. این طرح بر پایه عناصر زیر طراحی شده بود:
- تهاجم نظامی محدود اما پرسر و صدا از سوی اسرائیل
- پوشش رسانه‌ای جهانی برای تقویت جنگ شناختی
- اغتشاشات شهری همزمان با حملات نظامی
- شبکه‌سازی با مخالفان و گروهک‌های تجزیه‌طلب
- ترورهای هدفمند مسئولان و دانشمندان ایرانی
- جنگ سایبری و اختلال در سیستم‌های ارتباطی و کنترل نظامی
۲. استفاده از ابزارهای نوین
طبق بیانیه وزارت اطلاعات دشمن در این جنگ از فناوری‌های پیشرفته‌ای بهره گرفت:
- هوش مصنوعی و الگوریتم‌های تحلیل داده برای عملیات روانی و شناختی
- ابزارهای شنود سیگنالی (SIGINT) و ارتباطی
- فناوری کوانتومی برای شکستن رمزگذاری‌ها
- ماهواره‌های تصویربردار برای رصد تحرکات نظامی ایران
موفقیت‌های وزارت اطلاعات ایران: شکست ناتوی اطلاعاتی در میدان ایران
بیانیه وزارت اطلاعات نشان می‌دهد که همراستا با موفقیت‌های بزرگ میدانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی بویژه در حوزه پدافند و هوافضا، در جنگ اطلاعاتی نیز سربازان گمنام امام زمان با هوشیاری و کار شبانه روزی دشمن را در رسیدن به اهداف خود ناکام گذاشتند. برخی از این موفقیت‌ها عبارتند از:
1. نفوذ امنیتی و ضدجاسوسی
وزارت اطلاعات موفق شد ضمن نفوذ در ساختارهای امنیتی اسرائیل، به اطلاعات حساس دشمن دست پیدا کند. نمونه‌های موفقیت‌آمیز آن:
- کشف و خنثی‌سازی ۱۳ طرح ترور علیه مسئولان ایرانی
- دستگیری ۲۰ جاسوس موساد در استان‌های مختلف
- شناسایی و رصد پایگاه‌های جاسوسی دشمن در مرزها
2. مقابله با تروریسم و تجزیه‌طلبی
در این زمینه اقدامات صورت‌گرفته شامل:
- دستگیری ۵۰ تروریست تکفیری و ۳ فرمانده داعش
- کشف انبارهای سلاح و مهمات در نقاط مرزی
- خنثی‌سازی طرح‌های ایجاد اغتشاش در مناطق غرب و جنوب شرق کشور
۳. جلوگیری از پروژه دولت در تبعید
از دیگر اقدامات موفق وزارت اطلاعات:
- کشف تلاش‌های آمریکا و اسرائیل برای تشکیل یک دولت دست‌نشانده سلطنت‌طلب در خارج
- دستگیری ۱۲۲ مزدور آموزش‌دیده برای ایجاد اغتشاش در تهران
- مقابله با تبلیغات مذهبی صهیونیستی در فضای مجازی
4. امنیت سایبری و فضای مجازی
- شناسایی کمپین‌های فعال ضدامنیتی در شبکه‌های اجتماعی
- ردیابی نفوذی‌ها در شبکه‌های سایبری کشور
- جلوگیری از نفوذ نرم در دانشگاه‌ها و مراکز علمی
روابط اسرائیل با ناتو؛ بدون عضویت اما با نفوذ
رژیم صهیونیستی از دهه ۱۹۵۰ به دنبال روابط راهبردی با ناتو بوده و پس از توافق ۱۹۹۴ به عنوان شریک رسمی این سازمان در پروژه‌های اطلاعاتی، نظامی، سایبری و امنیتی مشارکت می‌کند. از سال ۱۳۹۵ (2016)، با لغو حق وتوی ترکیه، اسرائیل به بالاترین سطح دسترسی عملیاتی به ناتو دست یافت، بدون آنکه عضویت رسمی داشته باشد.
اگرچه حفظ امنیت و منافع رژیم در منطقه، از جمله برتری نظامی آن همواره در بطن راهبردهای متحدین غربی تل‌آویو بوده و با درک همین موضوع می‌توان سابقه و عمق پشتیبانی‌ها و همکاری‌های اطلاعاتی با موساد را درک کرد اما شراکت با ناتو منجر به تقویت نقش و همکاری‌های تل‌آویو در پروژه‌های امنیتی ناتو و همکاری اطلاعاتی با نیروی اطلاعات، نظارت و شناسایی ناتو (NISRF) شده است از جمله ارائه اطلاعات درباره پهپادهای ایرانی (همانند شاهد-۱۳۶) به ناتو و اوکراین.
سال گذشته روزنامه هاآرتص فاش کرد که اسرائیل داده‌های اطلاعاتی درباره پهپادهای ایرانی را به اوکراین از طریق ناتو منتقل کرده است. این اطلاعات شامل: پایگاه داده‌ای از مشخصات فنی پهپادهای ایرانی، الگوریتم‌های رهگیری و مقابله با آنها و اطلاعات طبقه‌بندی‌شده از منابع امنیتی موساد و اطلاعات نظامی اسرائیل بوده است.
نتیجه‌گیری: جنگ آینده، جنگ اطلاعات است
جنگ ۱۲روزه نشان داد که نبردهای آینده، بیش از آنکه صرفاً نظامی باشند، اطلاعات‌محور، سایبری، شناختی و روانی‌اند. جمهوری اسلامی ایران با ساختار پیچیده‌ای از تهدیدات اطلاعاتی روبه‌روست که توسط «ناتوی اطلاعاتی» هدایت می‌شود. وزارت اطلاعات ایران با اقدامات پیش‌دستانه، بخشی از این نقشه را خنثی کرد، اما استمرار تهدیدات نشان می‌دهد که نبرد در میدان اطلاعات، تازه آغاز شده است.
شناخت دقیق از ساختار دشمن، توان فنی و تحلیلی بالا و سرمایه‌گذاری بر آموزش نخبگان اطلاعاتی و پدافند سایبری، نیاز حیاتی ایران برای عبور از میدان مینِ اطلاعاتی پیش‌رو خواهد بود.
