الوقت- سرانجام پس از 15 ماه و 18 روز مقاومت جانانه در برابر جنگ و کشتار و جنایت، نتانیاهو و دولت افراطی او در برابر خواستههای بحق و مشروع مقاومت فلسطین تسلیم شد تا چهارشنبهشب توافق آتشبس بین رژیم صهیونیستی و حماس اعلام شود.
دشواریهای دستیابی به این توافق به اندازه اهمیت نتیجه این جنگ بزرگ برای طرفین بود. از همان شروع اولین پرده این درگیری بیبدیل در تاریخ نزاعهای ملت فلسطین با اشغالگران، آشکار بود که سرنوشت طوفان الاقصی صحنه تأثیرات راهبردی است.
اکنون که پرده آخر این نمایش با توافق آتشبس رقم خورده، باز هم همانند گذشته مقاومت قهرمانانه غزه صحنه پیروزی خون بر شمشیر و ارادههای پولادین بر هیمنه نظامی دشمن بود و این را میتوان از بازخوردهای متفاوت توافق در دو سوی ماجرا مشاهده کرد.
فریاد پیروزی در غزه
در داخل فلسطین، با وجود جراحات عمیقی که جنگ بر جای گذاشته بود و با شهادت 46 هزار نفر و بیش از 110 هزار زخمی، اما واکنش به این توافق با شادی در خیابانهای غزه که متحمل ویرانی و محاصره خفهکننده شده است تجسم یافت و ساکنان آن ابراز امیدواری کردند که این آتشبس فرصتی برای رساندن کمکهای اولیه بشردوستانه به بخش آسیبدیده فراهم کند و تاکید کردند که زندگی در شرایط بدون بمباران و خونریزی گامی مثبت است، حتی اگر موقتی باشد.
به دنبال اعلام رسمی توافق آتشبس و پیروزی مقاومت در برابر رژیم اشغالگر، مردم در سراسر غزه و دیگر مناطق و شهرهای فلسطینی از جمله در کرانه باختری، آوارگان فلسطینی در لبنان و همچنین حامیان مردم مظلوم فلسطین در یمن و اردن به جشن و شادی پرداختند، تا اندکی زخمهایشان به دنبال این پیروزی متقدرانه، التیام یابد. با وجود همه مصیبتها، فلسطینیان این توافق را پیروزی بزرگی برای خود اعلام کردند که توانستند با اراده پولادین خود دشمن اشغالگر تا بن دندان مسلح را به زانو درآورند.
همه خانوادههای غزه با اینکه در دوره جنگ حداقل یک نفر از اعضای خانواده خود را از دست دادهاند و در بدترین شرایط زندگی میکردند اما هیچ وقت از حمایت مقاومت دست برنداشتند و هر خونی که ریخته میشد اراده آنها برای مبارزه با دشمن اشغالگر مصممتر میشد و رهبران مقاومت نیز این پیروزی را مرهون حمایتهای مردم اعلام کردند که در این مدت همواره پشتیبان رزمندگان فلسطینی بودند.
حماس در بیانیهای در این باره اعلام کرد:«توافق آتشبس نتیجه مقاومت افسانهای مردم فلسطین و مقاومت قهرمان ما در غزه طی بیش از ۱۵ ماه گذشته است. توافق آتشبس و توقف جنگ در غزه دستاوردی برای مردم ما، مقاومت، امت اسلامی و آزادیخواهان جهان و نقطه عطفی در مسیر مبارزه با دشمن برای تحقق اهداف ملت در مسیر رسیدن به آزادی و بازگشت به وطن است». جهاد اسلامی نیز در بیانیهای تأکید کرد:«مقاومت و ایستادگی مردم فلسطین مانع از دستیابی اشغالگران به اهداف خود شد. مقاومت فلسطین اشغالگران را مجبور کرد آنچه را که پیش از این رد کرده بودند بپذیردند».
اگرچه فلسطینان درد و رنج زیادی را کشیدند اما با این توافق از نظر سیاسی، پیروز میدان شدند. مسئله دیگر این است که پیروزی مقاومت فلسطینی در شرایطی به دست آمد که حتی دولتهای عربی نیز در این مدت از فلسطینیان حمایت نکرد و حتی برخی سازشکاران عرب به رژیم صهیونیستی کمک میکردند تا حماس را نابود کند.
پیروزی که حماس در برابر اسرائیل به دست آورد در تاریخ درگیریهای اعراب و رژیم صهیونیستی نیز بیبدیل است. بنابراین، این پیروزی پس از 467 روز ایستادگی و مقاومت مردم فلسطین، این اصل را تثبیت کرد که تنها مقاومت مردمی قادر به تحمیل شرایط بر رژیم صهیونیستی و حامیان آن است و نه سازشگری و دلخوش کردن به قطعنامههای به اصطلاح بینالمللی، زیرا ناکارآمدی سازمان ملل و جامعه بینالمللی در عرض یکسال و چند ماه برهمگان آشکار شد که با وجود برگزاری جلسات متعدد اما نتوانستند ماشین کشتار اسرائیل در غزه را متوقف کنند.
بحران در کابینه نتانیاهو؛ اعتراف صهیونیستها به شکست
با وجود استقبال گسترده فلسطینیان از آتشبس و دستاورد خواندن آن برای مقاومت، اما شرایط در سرزمینهای اشغالی به گونه دیگری رقم خورد. غیر از خانوادههای اسرا که آتشبس را مسیری برای بازگشت فرزندان خود اعلام کردند اما دیگر صهیونیستها آتشبس را به منزله شکست و حقارت برای خود توصیف کردند که هیچ دستاوردی برای آنها نداشته است.
در میان سیاستمداران فعال در کابینه نتانیاهو، هیچ شخصیتی به اندازه ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی و بتسالل اسموتریچ، وزیر دارایی از اعلام نهایی شدن آتشبس ناراحت و عصبانی نبودند. بن گویر با انتشار ویدئویی مخالفت خود را با توافق اخیر اعلام کرد و از قصد خود برای خروج از کابینه خبر داد.
اسموتریچ نیز این توافق را خطرناک و بد برای امنیت داخلی اسرائیل توصیف کرد و گفت:«این معامله دستاوردهای بزرگی که در جنگ حاصل کردیم و بهترین قهرمانان و نظامیان ما برای آن قربانی شدند را از ما میگیرد و به قیمت خون ما تمام میشود و ما به شدت با آن مخالفیم».
اریئیل کهانا خبرنگار روزنامه یسرائیل هیوم گفت که نتانیاهو پس از یکسال و چهار ماه جنگ، موفق به شکست حماس نشد. عوزی رفی، پژوهشگر ارشد صهیونیست در مرکز مطالعات خاورمیانه «دیّان» اعلام کرد اسرائیل با امضای توافق آتشبس در غزه وارد سراشیبی خطرناکی شد. رفی افزود بازگشت به جنگ پس از مرحله اول توافق که ۶ هفته است بسیار مشکل خواهد بود، حماس استراتژی سازمان یافتهای مبنی بر توقف جنگ دارد و هنوز روی پای خود ایستاده است.
آدم گولد، صهیونیست فعال سیاسی راستگرا هم گفت:«تنها احمقها و کسانی که چشمان خود را به روی حقیقت میبندند، سعی میکنند اتفاقات را زیبا جلوه دهند». یک فعال صهیونیست اطرافی معروف در شبکههای اجتماعی با نام مستعار «الظل» نیز گفت:«ما فکر میکردیم ترامپ قصد دارد حماس را به آتش بکشد، اما با فشارهایی که بر گردنمان وارد شد و توافق شرمآوری که دستاوردهای ما را تضعیف کرد، بیدار شدیم».
خشم و عصبانیت صهیونیستها از توافق آتشبس درحالی است که تلآویو به هیچ یک از اهداف اعلانی خود دست پیدا نکرد. اسرائیل با تمام قدرت نظامی و به پشتوانه غربیها سعی کرد تا حماس را نابود کرده و امنیت شهرکنشینان را تضمین کند اما به اعتراف صهیونیستها در این هدف نیز شکست خورد.
ارتش صهیونیستی با وجود بسیج 300 هزار نفری و مجهز بودن به سیستمهای اطلاعاتی پیشرفته و کمکهای همهجانبه غرب، حتی در آزادی اسرا و کشف مخفیگاه آنها در غزه نیز ناکام بود و این شکست بزرگی برای دولت نتانیاهو بود که در روزهای اول جنگ مدعی بود که در مدت کوتاهی اسرا را آزاد کرده و حماس را نابود خواهد کرد.
برخلاف گروههای مقاومت که از حمایتهای مردمی در برابر دشمن برخوردار بودند اما دولت نتانیاهو از زمان شروع جنگ در غزه، هر روز با اعتراضات گسترده ضد دولتی دست به گریبان بود و شهروندان اسرائیلی به ویژه خانوادههای اسرا همیشه در مقابل دفتر نخست وزیری و اقامتگاه نتانیاهو تحصن کرده و خواستار توقف جنگ بودند که این مسئله کابینه اسرائیل را در تنگنای بزرگی قرار داده بود.
یکی از انتقادات جدی به کابینه تلآویو آن است که میتوانست چند ماه پیش با همین شرایط آتشبس را امضا کند و علاوه بر حفظ جان بخشی از اسرای کشته شده مانع از افزایش تلفات نظامی و هزینههای اقتصادی تداوم جنگ شود اما تندروها تصور میکردند که با تداوم جنگ و اجرای طرح ژنرالها، میتوانند به اهداف اعلانی خود برای اشغال شمال غزه و کنترل محورهای فیلادلفی، نتزاریم و رفح دست پیدا کنند. با این حال هر چه زمان به جلو رفت، شکستهای بیشتری را متحمل شدند.
تحلیلگران و شهروندان صهیونیستی اکنون این سوال را از خود میپرسند که در این جنگ چه به دست آوردند و چرا آتشبسی را که در ماه می میتوانستند به راحتی امضا کنند نپذیرفتند و اکنون همان توافق را با دادن تلفات و هزینههای بیشتر مجبور شدند امضا کنند. این همان چیزی است که رونن برگمن، تحلیلگر امور اطلاعاتی در روزنامه یدیعوت آحارونوت گفت:«ما مجبور نبودیم این بهای خون را بپردازیم، زیرا هدف کنترل محورهای نتزاریم و فیلادلفی که دولت نتانیاهو به خاطر آن توافق ماه می را امضا نکرد اکنون طبق توافقات باید از این مناطق خارج شود».
احساس نارضایتی در سرزمینهای اشغالی همچنین از این واقعیت ناشی میشود که حماس علیرغم ویرانی گسترده و از دست دادن فرماندهان ارشد خود، اما همچنان به عنوان قدرت اصلی در غزه باقی میماند. قبل از جنگ غزه، حماس حدود 30 هزار نیرو داشت اما با توجه به جنایتهای گسترده صهیونیستها، اکنون دهها هزار نفر دیگر هم داوطلبانه خواستار عضویت در این جنبش هستند که نشان میدهد مقاومت نه تنها ضعیف نشده است، بلکه اسرائیل در آینده با جبهه مقاومت قویتر و با افراد بیشتر مواجه خواهد بود.
از سوی دیگر، صهیونیستها از این عصبانی هستند که در ازای آزادی کمتر از 100 اسیر خود، باید معادل بیش از 10 برابر آن اسرای فلسطینی را آزاد کنند که از دید آنها این دستاورد بزرگی برای حماس به شمار میرود. لازم به ذکر است که وزرای تندرو صهیونیست معتقد بودند اسرای فلسطینی محکوم به حبس ابد را هیچگاه آزاد نخواهند کرد اما در برابر خواست فلسطینیان تسلیم شده و مجبور شدند دهها نفر از این افراد را آزاد کنند اما حماس حاضر نشد به درخواست سران تلآویو درباره آزادی برخی نظامیان در مرحله اول تبادل اسرا تن دهد و در این رقابت نیز فلسطینیان پیروز شدند.
نکته دیگر این است که غزه به زودی بازسازی خواهد شد و مردم آن به زندگی عادی گذشته باز میگردند اما وضعیت امنیتی برای شهرکهای صهیونیستنشین اطراف غزه مثل گذشته نخواهد بود، همانگونه که ساکنان مناطق شمالی پس از آتشبس در لبنان، به خانههای خود بازنگشتند در اطراف غزه نیز چنین شرایطی حکمفرما خواهد بود. از اینرو، دولت نتانیاهو حتی اگر بر سر کار هم بماند، با بحرانهای اجتماعی و امنیتی ناشی از جنگ در غزه و لبنان مواجه خواهد شد.
بیاعتباری اسرائیل در عرصه بینالمللی
دولت نتانیاهو در مدت 15 ماه با ارتکاب انواع جنایتها علیه فلسطینیان چنان در بین جهانیان منفور شد و اکنون همه مردم جهان از فلسطینیان حمایت میکنند و آتشبس را نیز پیروزی بزرگی برای گروههای مقاومت اعلام کردند.
با وجودی که فلسطینیها بهای سنگینی پرداختند، اما باتوجه به جنایتهایی که رژیم صهیونیستی در غزه مرتکب شد اکنون چهره و جایگاه این رژیم در جهان به شدت آسیب دیده و سقوط کرده است. اینکه شهروندان کشورهای اروپایی و آمریکا بلافاصله پس از آتشبس با حضور در خیابانها بار دیگر از مردم فلسطین حمایت کردند، نشان میدهد که نگاه ملتها به مناقشه فلسطین عوض شده است و افکارعمومی دیگر روایت ساختگی سران صهیونیست درباره تاریخ فلسطین را باور نخواهند کرد.
سابقه نداشته در کشورهای غربی و ایالات متحده علیه اسرائیل تظاهرات انجام شود اما چنین اتفاقهایی رخ داد و نشان داد که مظلومیت نمایی صهیونیستها در هشت دهه گذشته ادعایی بیش نبود.
الآن برای بسیاری از کشورها، این درگیری نقطه عطفی برای اولویت بندی مجدد یا اعلام حمایت خود از کشور مستقل فلسطین است و بعد از این در مجامع بینالمللی فشارها برای اجرای راهکار دو دولتی افزایش خواهد یافت. اما در نقطه مقابل، جنگ غزه بزرگترین ضایعه برای صهیونیتسها و حتی یهودیان سراسر جهان است که به دلیل نسلکشی در غزه، اکنون با موجی از یهودستیزی در کشورهای غربی مواجه شدهاند.