الوقت- در کنار بسیج توانمندیهای نظامی در جبهههای جنگ، محور مقاومت در میدان سیاست نیز با تکان دادن مهرههای شطرنج در برابر تحرکات سیاسی دشمن، گام به گام برای پیشبرد اهداف راهبردی نبرد و تحمیل شرایط آتشبس بر دشمن به جلو حرکت میکند.
در این رابطه در روزهای گذشته ابتدا علی لاریجانی مشاور عالی رهبر انقلاب اسلامی در سفری با پیام مهم و مقتدرانه پشتیبانی تهران از متحدانش به سوریه و لبنان رفت و پس از آن نیز وزیر دفاع جمهوری اسلامی راهی دمشق شد و بار دیگر همان مواضع مشاور رهبری را مورد تأکید قرار داد.
در این میان طبیعتاً سفر هیئت نظامی بلندپایه ایران به دمشق در وانفسای جنگ لبنان معنای ویژهای از جنبه نظامی و امنیتی دارد و باید هدف و برنامه خاصی را دنبال کرده باشد که مستقیماً با اوضاع میدانی مرتبط است.
سرتیپ نصیرزاده در بخشی از اظهارات رسانهای خود گفت که «سوریه حامی اصلی محور مقاومت محسوب می شود و ما بنابر توصیههای مقام معظم رهبری آماده ارائه کلیه امکانات به کشورهای دوست هستیم.»
این موضعگیری را میتوان به عنوان نشانهای از شروع نقطه عطف دیگری در مراودات و همکاریهای نظامی تهران - دمشق، پس از دوره درخشان همکاری در بحران داخلی سوریه، با هدف تقویت عقبه پشتیبانی و لجستیکی حزبالله در مقابله با رژیم صهیونیستی در نظر گرفت.
این رویکرد جدید در همکاریهای نظامی دو کشور پیشتر با امضا توافقنامه همهجانبه همکاریهای نظامی و امنیتی در تیرماه 1399 و در جریان سفر سرلشگر باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به دمشق، جنبه رسمی و کاربردی به خود گرفته بود و افزایش دامنه جنگطلبی رژیم صهیونیستی بویژه اقدام تجاوزکارانه این رژیم علیه تمامیت سرزمینی ایران بر اهمیت آن در این برهه میافزاید.
یکی از مهمترین بندهای این توافقنامه بر تقویت سامانههای دفاع موشکی سوریه توسط جمهوری اسلامی ایران تأکید دارد. تهران در این توافقنامه اعلام کرده است که سوریه را به پدافند هوایی پیشرفته مجهز خواهد کرد تا در برابر حملات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی امنیت بیشتری داشته باشد. اما اکنون وضعیت جنگی لبنان و تهدیدات رژیم صهیونیستی علیه تمامیت ارضی سوریه از یک طرف و تغییر در معادلات بازدارندگی میان ایران و اسرائیل از طرف دیگر، میتواند حدوحدود تبادلات نظامی در این توافقنامه را تا سطح نهایی آن و در کمترین زمان ممکن به مرحله اجرا درآورد.
در واقع تا پیش از این بازسازی توان پدافندی سوریه برای مقابله با حملات گاه و بیگاه هوایی رژیم صهیونیستی در کانون توجه مقامات سیاسی و نظامی دو کشور بود اما تحولات جدید ماهیت دفاعی این همکاری را به سوی تجهیز ارتش سوریه به ادوات تهاجمی و راهبردی سوق داده است.
در وهله اول احیا و توسعه توان پدافندی سوریه بسیار حائز اهمیت است. در نتیجه جنگ ظالمانه علیه ملت سوریه بخش قابل توجهی از توانمندی نظامی ارتش این کشور مستهلک شد یا از دست رفت. برخی گزارشها حاکی از آن است که طی سالهای اخیر اقداماتی برای بازسازی این توان از طریق تجهیز ارتش سوریه به انواع سامانههای SAMساخت روسیه مانند SA-2، SA-3، SA-5، SA-6، -8 SA و باتریهایSA-17 و SA-22صورت گرفته است.
در بهمن ماه 1401 پس از سفر «محمود علی عباس» وزیر دفاع سوریه به تهران، «مهند الحاج علی» عضو پارلمان سوریه در گفت وگو با العهد گفت: «اکنون ایران در توسعه ارتش سوریه و ترمیم و احیای زیرساخت و توانمندیهای آن به جدیدترین سامانه های موشکی، موشک های (زمین به زمین) و سامانه های دفاع هوایی ایرانی سهیم است».
با این حال کمبود این سامانهها و ناکافی بودن تکنولوژی قدیمی آنها برای دفع کامل حملات موشکی هواپیماهای پیشرفته در خدمت ارتش صهیونیستی، همچنان نتوانسته بازدارندگی کامل را برای سوریه ایجاد کند و صهیونیستها نیز در اجرای اقدام تجاوزکارانه اخیر خود علیه تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ابتدا پدافند هوایی سوریه را مورد هدف قرار داد و به بخشی از این توان ضربه زد.
نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران با محوریت قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء در ساخت انواع سامانههای پدافندی به خودکفایی رسیده و توانایی ساخت زنجیره کامل دفاع هوایی را از رادارهای پیشرفته چندمنظوره تا موشکهای رهگیر در لبههای تکنولوژی روز جهان به دست آورده است. سامانههای 3 خرداد، مرصاد، تلاش، 15 خرداد، مجید و دزفول و باور 373 تنها بخشی از این دفاع هوایی قوی و چند لایه را تشکیل میدهد. سامانههایی که اکنون کارآمدی خود را در میدان رزم نیز به اثبات رساندهاند، چنانکه سامانه سوم خرداد توانست پهباد جاسوسی فوق پیشرفته گلوبال هاوک آمریکایی (RQ-4n) را با موشک صیاد -2 سرنگون کرده و در تجاوز اخیر رژیم صهیونیستی نیز مقابله موثری با حمله گسترده هوایی این رژیم صورت بگیرد.
صهیونیستها در سالهای اخیر عمده همّ و غم خود را درباره تحولات سوریه به مقابله با حضور نظامی ایران در جوار مرزهای خود و انتقال سلاح از مسیر سوریه به لبنان متمرکز کردهاند اما در رفع هیچکدام از این دغدغهها موفقیت راهبردی به دست نیاوردهاند. دانیل هاگاری، سخنگوی نیروهای ارتش اشغالگر 14 نوامبر(25 آبان) گفت که نیروهای صهیونیستی متوجه استفاده حزبالله از تسلیحات ساخت سوریه در حملات به اسرائیل شدهاند.
مطمئناً این روند همچنان به قوت خود خواهی ماند و مضاف بر آن، ارتقا و سرعت گرفتن همکاریهای نظامی ایران و سوریه موجب واداشتن رژیم به عبور از این نگرانیهای سنتی درباره تهدیدات امنیتی دمشق به سمت تشدید این نگرانی میشود.
«یوسی کوهن» رئیس پیشین موساد شده قبلاً گفته بود ارتش سوریه تنها ارتش منظمی است که به طور مستقیم در مرزهای سرزمینهای اشغالی قرار دارد و از تیپهای زرهی و موشکی و نیروهای ویژه برخوردار است و تهدید مستقیمی برای امنیت این رژیم به شمار می رود. پررنگ کردن این تهدید همان حرکت جدید مهره مقاومت در شطرج معادلات سیاسی و نظامی جنگ است.