الوقت- یک ماه از تهاجم زمینی رژیم صهیونیستی به خاک لبنان میگذرد و در این مدت تحرکات دیپلماتیک چندانی از سوی جامعه بین المللی برای رسیدگی به وضعیت لبنان و توقف جنگ صورت نگرفته است.
اما در یکی از معدود ابتکارات دیپلماتیک، هفته گذشته کنفرانس بین المللی کمک به لبنان در روز پنجشنبه سوم آبان (24 اکتبر) برگزار شد که به گفته مقامات فرانسوی در این کنفرانس نمایندگانی از افزون بر 70 کشور و سازمان بینالمللی شرکت کردند.
هدف از این کنفرانس جمعآوری کمکهای مالی، حفاظت و امداد اضطراری و شناسایی راههای حمایت از نهادهای لبنانی بهویژه نیروهای مسلح لبنان بود که به اذعان ژان نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه در مجموع یک میلیارد دلار (930 میلیون یورو) شامل 740 میلیون یورو کمک بشردوستانه و 185 میلیون یورو برای نیروهای امنیتی لبنان جمعآوری شد.
مکرون در سخنرانی افتتاحیه خود گفت: «در آینده، کمکهای گسترده به مردم لبنان، هم برای صدها هزار نفری که در اثر جنگ آواره شدهاند و هم برای جوامعی که میزبان آنها هستند، مورد نیاز است».
مکرون متعهد شد که فرانسه بسته 92.5 میلیون یورویی خود را ارائه خواهد کرد. ایتالیا 10 میلیون یورو کمک مالی را اعلام کرد و آلمان نیز متعهد شد 60 میلیون یورو دیگر کمک کند.
مکرون گفت: «آنچه لازم است پناه دادن به خانوادهها، تغذیه کودکان، مراقبت از مجروحان و ادامه تحصیل برای دانشآموزان است».
اوایل این ماه، سازمان ملل تخمین زد که لبنان حداقل به 426 میلیون دلار (394 میلیون یورو) برای حمایت از 4 میلیون نفر از ساکنان نیازمند کمک های بشردوستانه نیاز دارد.
بر اساس گزارش سازمان ملل، از زمان تشدید درگیری ها در یک سال پیش، بیش از 2500 نفر در لبنان کشته و نزدیک به 12000 زخمی شده اند.
نجیب میقاتی، نخستوزیر موقت لبنان که در این نشست حضور داشت نیز به نوبه خود گفت که دولت او تصمیم گرفته است که نیروهای بیشتری را استخدام کند و میتواند 8000 سرباز را به عنوان بخشی از طرح اجرای آتشبس و قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد، که خواستار استقرار ارتش در جنوب لبنان است، مستقر کند.
وی افزود که لبنان برای تجهیز و آموزش ارتش به حمایت مالی بین المللی نیاز دارد.
در همین راستا جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به خبرنگاران گفت که این اتحادیه 20 میلیون یورو (21.59 میلیون دلار) در سال جاری و 40 میلیون یورو (43.18 میلیون دلار) در سال آینده به ارتش لبنان خواهد داد. مکرون نیز وعده داد که به آموزش 6000 نیروی رسمی لبنانی کمک کند.
اما تأکید این نشست بر تجهیز ارتش لبنان در شرایطی است که به گزارش عمران خان، خبرنگار شبکه الجزیره مستقر در حسبیه در جنوب لبنان، نیروهای ارتش با تجاوز نظامیان اسرائیل نمی جنگند و کاری که آنها انجام می دهند ارائه خدمات پشتیبانی برای دفاع غیرنظامی یا خدمات اضطراری است.
در واقع آنچه تحت عنوان کمک به ارتش لبنان عنوان میشود عملاً هیچ تأثیری بر توان دفاعی و رزمی لبنان در برابر تجاوز رژیم صهیونیستی را ندارد. این در حالی است که رژیم صهیونیستی حتی به مأموریتهای غیرنظامی نیروهای ارتش لبنان نیز بارها حمله کرده است.
تأکید نهادهای بینالمللی: اولویت آتشبس و توقف حمایت نظامی از ماشین جنگ اسرائیل است
در نشست پاریس علاوه بر نمایندگان دولتها، برخی از سازمانهای بین المللی مطرح در امر امدادرسانی به غیرنظامیان در جنگ نیز حضور داشتند که نمایندگان آنها مواضع خود را به تشریح وضعیت بغرنج غیرنظامیان در حملات رژیم صیونیستی و شرایط سخت امدادرسانی و در اولویت قرار داشتن اجرای آتشبس و توقف ماشین کشتار رژیم در راس تلاشهای دیپلماتیک بینالمللی اختصاص دادند.
سازمانهایی همانند: سازمان جهانی اقدام علیه گرسنگی، عفو بینالملل فرانسه، سازمان خیریهCARE فرانسه، سازمان معلولان بینالمللی، دیدهبان حقوق بشر، پزشکان دوموند ( Médecins du Monde)، پزشکان بدون مرز، آکسفام فرانسه و سازمان فوریت بینالمللی (PUI).
ژان فرانسوا کورتی، رئیس سازمان پزشکان دوموند گفت که «ما نمیتوانیم در زیر بمباران کار کنیم و علاوه بر تأمین بودجه، آتش بس، دسترسی ایمن و بدون مانع به کمک بشردوستانه، مبارزه با معافیت از مجازات، و فراموش نکردن وضعیت اسفبار غزه ضروری است».
السا سافتیک، معاون مدیر عملیات سازمان فوریت بینالمللی نیز گفت: «تأثیر جنگ در لبنان بر غیرنظامیان غیرقابل قبول است. زیرساخت های بهداشتی به طور مرتب مورد هدف قرار می گیرند که نشان دهنده یک تهدید واقعی برای سلامت عمومی است؛ دسترسی به کمک های بشردوستانه منع شده است و فعالان بشردوستانه دیگر نمی توانند وظایف خود را انجام دهند. ما خواستار احترام به قوانین بین المللی بشردوستانه و حمایت از غیرنظامیان هستیم.
آن ساوینل باراس، رئیس عفو بین الملل فرانسه هم با اشاره به گذشت یک سال مرگ و ویرانی در غزه گفت: عفو بینالملل نگران است که لبنان با همان وضعیت دراماتیک نوار غزه مواجه شود. با توجه به شدت حملات، ما فوراً خواستار احترام به قوانین بین المللی بشردوستانه هستیم که حمله به غیرنظامیان و زیرساختهای غیرنظامی را ممنوع می کند. ما بر توقف فوری حملات به کاروانهای کمکهای بشردوستانه، کارکنان مراقبتهای بهداشتی و تأسیسات پزشکی اصرار داریم. کمک های بشردوستانه باید به تمام مناطق نیازمند لبنان، از جمله مناطقی که در معرض دستور تخلیه هستند، مانند جنوب لبنان برسد. ما از متحدان اسرائیل از جمله ایالات متحده و فرانسه میخواهیم که انتقال تسلیحات، مواد جنگی و هرگونه کمک نظامی به اسرائیل را متوقف کنند. ما همچنین خواستار تعلیق کلیه انتقال تسلیحات به حزب الله و سایر گروه های مسلح در لبنان هستیم. در نهایت، ما از فرانسه میخواهیم که از تشکیل جلسه ویژه شورای حقوق بشر درباره وضعیت لبنان و تصویب قطعنامهای برای ایجاد یک هیئت حقیقت یاب حمایت کند».
ایزابل دفورنی، رئیس سازمان پزشکان بدون مرز فرانسه (MSF) دیگر سخنرانی بود که از رژیم صهیونیستی خواست تا بمباران بی رویه خود علیه غیرنظامیان یا کارکنان پزشکی و بشردوستانه در لبنان و غزه را متوقف کند. او گفت: «ما به ویژه از وضعیت شمال غزه وحشت داریم. در ژانویه 2024، دادگاه بین المللی دادگستری از اسرائیل خواست تا در مواجهه با خطر محتمل نسل کشی اقدام کند. ده ماه بعد، نیروهای اسرائیلی به کشتار صدها نفر و مانع تراشی عمدی در ارسال کمک های بشردوستانه ادامه می دهند.
ژروم برتراند، مدیر اورژانس معلول بین المللی (HI) نیز از دشواری دسترسی به مناطق آسیب دیده سخن گفت و گزارش داد که جاده های اصلی اغلب صعب العبور یا خطرناک هستند، و زیرساخت های غیرنظامی حیاتی مانند بیمارستان ها تحت فشار هستند و تعطیلی کارخانه ها در جنوب به دلیل بمباران بر کل زنجیره تأمین کشور تأثیر میگذارد.
بندیکت ژانرود، مدیر دیده بان حقوق بشر فرانسه دیگر سخنرانی بود که از فرانسه و اتحادیه اروپا خواستار تحریم تسلیحاتی اسرائیل شد تا مانع از جنایتهای بیشتر این رژیم در لبنان، غزه و جاهای دیگر شود.
لویی نیکلاس ژاندو، مدیر امور بشردوستانه آکسفام فرانسه نیز گفت: «حصول اطمینان از رسیدن کمکهای بشردوستانه کافی به لبنان ضروری است [اما] در هیچ شرایطی نباید جامعه بین المللی را از نیاز فوری برای دستیابی به یک آتش بس فوری و دائمی منحرف کند».
مواضع نمایندگان سازمانهای بین المللی امور بشردوستانه کاملاً موید عدم کفایت تمرکز جامعه جهانی بر کمکرسانی برای جلوگیری از بحران انسانی در لبنان است.
در همین ارتباط عبدالله العریان، دانشیار تاریخ در دانشگاه جورج تاون قطر در گفتگو با الجزیره گفت که تمرکز مجدد گفتگو بر روی کمک، خطر کاهش توجه از مقیاس درگیری های جاری را به همراه دارد.
العریان گفت: «آنچه باید تمرکز جامعه بینالملل باشد، نه اعطای مبالغ هنگفت پول، بلکه پایان دادن به درگیری است» و «باید تلاشی هماهنگ از طریق نهادهایی مانند شورای امنیت برای حداقل قطع ارسال تسلیحات [به اسرائیل] انجام شود».
سایه تنشها بر کنفرانس پاریس
کنفرانس پاریس در حالی برگزار شد که دو عامل اصلی بحرانآفرینی در لبنان در این نشست حضور نداشتند، رژیم صهیونیستی و آمریکا. موضوعی که اختلافات پاریس با واشنگتن و تلآویو بر سر وضعیت لبنان را نمایان کرد.
مکرون در سخنان خود در این کنفرانس بار دیگر بر ضرورت آتش بس فوری تاکید کرد و از اسرائیل به دلیل ادامه عملیات نظامی خود در لبنان انتقاد کرد.
مکرون با انتشار پستی در شبکه اجتماعی X گفت که وجود و امنیت اسرائیل برای فرانسه قابل مذاکره نیست، اما خاطرنشان کرد که جنگافروزی نه برای اسرائیل و نه برای هیچکس در منطقه صلح و امنیت به ارمغان نمیآورد.
وی در سخنانی خطاب به نخست وزیر رژیم صهیونیستی گفت: «در روزهای اخیر درباره جنگ تمدنها یا تمدنهایی که باید از آنها دفاع کرد، صحبت میکنیم. من مطمئن نیستم که خودمان با کاشت بربریت از یک تمدن دفاع کنیم».
این اظهارات مکرون در کنایه به سخنان روز چهارشنبه نتانیاهو در رادیو اروپا 1 برداشت شد، جایی که او گفته بود «این جنگ تمدنها علیه بربریت است. ما در خط مقدم این جنگ هستیم و فرانسه باید از اسرائیل حمایت کند».
گفتنی است در هفتههای اخیر در پی اظهارات مکرون درباره اعمال برخی تحریمهای تسلیحاتی رژیم صهیونیستی، تنش لفظی میان مقامات دو طرف بالا گرفته بود.
اما در کنار سخنان کنایهآمیز و انتقادات مکرون از نتانیاهو، موضوع حائز اهمیت دیگر عدم مشارکت آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، در این کنفرانس بود.
مکرون در نشانه ای از تنش دیپلماتیک با ایالات متحده، یادآور شد که او و جو بایدن در 25 سپتامبر توافقی را برای توقف 21 روزه جنگ انجام دادند اما باعث متاسف است که این اتفاق هنوز رخ نداده است.
از طرف دیگر در حالی که فرانسه از بقا و اجرای قطعنامه 1701 شورای امنیت درباره لبنان حمایت میکند، در سفر اخیر آموس هوخشتاین، فرستاده ایالات متحده به بیروت، این مقام آمریکایی خواستار مذاکرات جدید و اضافه کردن یک الحاقیه به محورهای قطعنامه 1701 شد. درخواستی که با پاسخ منفی قاطعانه لبنانیها مواجه شد زیرا کاملاً به نفع رژیم صهیونیستی طرحریزی شده است.
در این الحاقیه اسرائیل خواستار حق حفظ دسترسی به حریم هوایی لبنان شده است، چیزی که احتمالاً هیچ دولتی در بیروت نمیپذیرد.