پایگاه تحلیلی الوقت - 21 سال پس از سقوط صدام، دیکتاتور سابق عراق، هنوز پرونده خروج نظامیان آمریکایی از عراق روی میز «شیاع السودانی»، نخست وزیر فعلی در بغداد است. شیاع السودانی اگرچه طی دو روز گذشته در واشنگتن به سر برده است، اما السودانی پیش از سفر به آمریکا با انتشار مقاله‌ای در مجله «فارن افیرز» از توافق برای خروج نیروهای آمریکایی از عراق خبر داده بود.
نخست‌وزیر عراق در این مقاله نوشته بود که کمیته عالی نظامی مشترک آمریکا و عراق با پایان دادن به ماموریت ائتلاف بین‌المللی بر اساس جدول زمانی موافقت کرده است. به گفته وی اواخر ماه ژانویه(بهمن) کمیته نظامی عالی متشکل از مقامات ارشد نظامی عراق و آمریکا تشکیل و به توافقی درخصوص پایان دادن تدریجی به فعالیت ائتلاف بین‌المللی بر مبنای یک جدول زمانی مورد توافق ختم شد. وی در این مقاله تاکید کرده که «کاهش همه‌جانبه تشدید تنش در خاورمیانه مستلزم پایان فوری جنگ در نوار غزه است.»
اعلام سودانی مبنی بر تعیین زمان‌بندی برای خروج نیروهای آمریکایی در عراق در حالی است که احزاب و گروه‌های سیاسی این کشور بر خروج فوری و بدون قید و شرط نیروهای آمریکایی از عراق تاکید دارند، اما این خروج هنوز محقق نشده است.
چرا آمریکا هنوز در عراق است؟
آن بهانه‌ای که آمریکا برای حضور خود در عراق تراشیده، بر مبنای مبارزه با تروریست و داعش است، اما به نظر نمی‌رسد که حضور آمریکا در عراق تا کنون تاثیر شگرفی در فعالیت داعش داشته است. روزنامه نیویورک تایمز پیشتر در گزارشی تحلیلی نوشته بود که حضور نیروهای آمریکایی نمی‌تواند مانع وقوع حملات تروریستی شود و چندان مفید و کارآمد نیست. مرگ بیهوده سربازان آمریکایی محتمل است، زیرا درست مانند افغانستان، این وظیفه غیرممکن به آنها محول شده است که به عنوان یک انگشت شست سست و شکننده، ترازوی سیاست یک کشور خارجی را متعادل نگاه دارند، اما این هدف بدست نمی آید.
در ادامه گزارش نیویورک تایمز آمده است که تجارب آمریکا در افغانستان و عراق به طرز دردناکی نشان داد که هیچ تعداد جادویی از نیروهای آمریکایی نمی‌تواند تروریسم را ریشه‌کن کند، این ۲۵۰۰ سرباز فعلی آمریکا در عراق هم نمی‌توانند، پس در این شرایط نهاد سیاست خارجی نگران خطرات خروج از عراق است، حال آنکه باید هزینه‌های ماندن را بررسی کند.
پشت پرده اشغال عراق
برخی گروهها و لابی‌های فعال آمریکایی استدلال می‌کنند که جمع‌آوری اطلاعات درباره گروه‌های تروریستی مانند داعش و القاعده و جلوگیری از پر کردن خلا ناشی از خروج آمریکا توسط دشمن آمریکا در عراق بسیار مهم است؛ استدلال‌هایی که مشابه آن در مورد افغانستان نیز مطرح می‌شد. اما حقیقت این است که حضور آمریکا به تشدید شورش‌ها در عراق کمک کرده است. القاعده و بعداً داعش توانستند از دستاوردهای خود علیه دولت و هرج و مرج ناشی از آن استفاده کنند و اکنون دولت عراق با تکیه بر توان بومی و داخلی خود توانسته نظم و امنیت دوباره و نسبی را به این کشور بازگرداند. لذا به نظر می‌رسد بیش از مبارزه با تروریسم، آمریکایی‌ها نگران آن هستند که پس از خروج، جای آن ها در عراق دیگر کشورهای مخالف آمریکا را پر کند. از این رو واشنگتن با وجود هزینه‌های سنگین، اما همچنان بر ماندن در عراق اصرار دارد.
هزینه های ماندن در عراق برای آمریکا
حملات هوایی آمریکا در عراق نقش مهمی در تشدید تنش‌ها در رابطه بغداد و آمریکا داشته است؛ این در حالی است که حشدالشعبی می‌تواند در تلافی حملات مذکور، حملات گسترده‌ای به پایگاه‌های آمریکا در منطقه داشته باشد. بنابراین به نظر می‌رسد در صورت اصرار آمریکا به ماندن در عراق، تنش میان واشنگتن و بغداد نیز روند افزایشی به خود بگیرد. این تنش‌های سیاسی گران ترین هزینه سیاسی ادامه حضور آمریکا در عراق است.
از همین رو نیز ارزیابی شده که عمده مذاکرات نخست‌وزیر عراق در سفر فعلی به واشینگتن حول آینده حضور و یا خروج نیروهای آمریکایی در این کشور باشد. این اولین دیدار سودانی از آمریکا در ۱۹ ماهی است که او به نخست‌وزیری عراق رسیده است و به نظر می‌رسد که السودانی مصمم است تا حضور آمریکایی در عراق را تعیین تکلیف کند.
نخست وزیر عراق از یک طرف تحت فشار متحدان خارجی خود مانند ایران قرار دارد و تهران بارها بر خروج نیروهای آمریکایی از عراق به منظور بومی کردن امنیت منطقه و حفظ استقلال عراق تاکید کرده است. از این رو، نخست وزیر عراق تلاش دارد تا در برابر اصرار ایران، بر آمریکا برای خروج از عراق فشار وارد کند.
از سوی دیگر، در داخل عراق نیز مخالفت‌های زیادی با حضور نیروهای آمریکایی وجود دارد و تداوم فعالیت نظامی آمریکا در عراق باعث نوعی هرج و مرج و بی ثباتی در عراق شده است. گروه‌های مقاومت عراق از جمله حشدالشعبی که به عنوان بخشی از ساختار ارتش این کشور در حال فعالیت هستند، از ادامه حملات خود علیه نیروهای آمریکایی تاکید کرد ه‌اند. حملاتی که نخست وزیر عراق را دچار نگرانی کرده و اکنون السودانی برای پایان دادن به این حملات تلاش دارد تا بر آمریکا برای خروج دائمی از عراق فشار وارد کند.
