الوقت- درحالی که برخی کارشناسان میگویند که اگر جنگ یمن پایان یابد بسیاری از مصایب مردم این کشور هم به زودی تمام خواهد شد اما ظواهر امر نشان میدهد که تقدیم صدها هزار کشته و ابتلا به بیماریهای مزمن و سوء تغذیه میلیونها نفر دیگر، پایان آلام یمنیها نیست بلکه متجاوزان، سنگ بنای بحرانهایی را گذاشتهاند که از بین بردن آثار آن دههها و شاید سدهها زمان خواهد برد.
در همین رابطه، انصارالله یمن روز جمعه نسبت به اینکه عربستان زبالههای اتمی خود را در مناطق بیابانی و دریایی یمن دفن میکند، هشدار داد. وزارت شیلات دولت نجات ملی یمن گفت که این اقدام هشدار وقوع یک فاجعه زیست محیطی بزرگ در نتیجه تأثیرات زبالههای هستهای عربستان خواهد بود. به گفته این وزارتخانه، تشعشعات بررسی شده در دریای سرخ و دریای عرب باعث مرگ هزاران آبزی، تخریب صخرههای مرجانی و زیست محیطی دریایی در سواحل استانهای عدن، ابین، المهره و حضرموت شده است.
وزارت شیلات یمن اعلام کرد که عربستان، یمن را به میدان آزمایش انواع سلاحهای ممنوعه بینالمللی تبدیل کرده است که از آن جمله میتوان به بمبهای خوشهای اشاره کرد که با کشورهای متحد در حمله به یمن و با پشتیبانی آمریکا، اسرائیل و غرب به کار گرفته است. این وزارتخانه هشدار داد که تلاشها برای تبدیل یمن به زبالههای سمی جنایت علیه بشریت است و جامعه بینالملل باید برای توقف آن اقدام فوری انجام دهد و بر لزوم اتخاذ تدابیر فوری برای حفاظت از محیط زیست و مردم در برابر آن تاکید کرد.
این درحالی است که هیئت وزیران عربستان هفته گذشت به ریاست محمد بن سلمان ولیعهد این کشور رئیس شورای مدیریت سازمان هستهای عربستان را برای گفتگو با دولت مستعفی یمن مکلف کرد که طرح یادداشت تفاهم امنیت هستهای و محافظت در برابر تشعشعات میان این سازمان و کمیته ملی انرژی اتمی یمن را بررسی کند. دفن زبالههای اتمی عربستان در خاک یمن، این مسئله را اثبات میکند که هدف متجاوزان برخلاف ادعایشان، نه تنها نجات مردم یمن نیست بلکه نابودی تدریجی آنها است.
یمنیها از نه سال پیش به دلیل محاصره شدید اقتصادی و کمبود سوخت، مجبور شدند از درختان برای گرم کردن خانهها و پخت و پز استفاده کنند و بر اساس آمارها بسیاری از پوشش گیاهی این کشور بر اثر اقدامات ضدانسانی ائتلاف متجاوز از بین رفته است که سازمانهای جهانی نسبت به خطرات زیست محیطی آن هشدار دادهاند. بنابراین، عربستان و امارات بخش اعظم پوشش گیاهی یمن را از بین بردهاند، و این مسئله برای کشور خشک و نیمه خشکی مانند یمن بحران بزرگی به شمار میرود و در اکوسیستم و تغییرات آب و هوایی آن نیز تاثیر منفی برجای خواهد گذاشت. این معظل در کنار دفن زبالههای اتمی عربستان، آثار مخربی بر حیات انسانها و حیوانات خواهد داشت و آثار این جنگ خانمان سوز برای سالیان دراز در یمن باقی خواهد ماند.
آبزیان یمن هم از دست متجاوزان در امان نیستند
ائتلاف سعودی نه تنها برای منافه جاهطلبانه خود، میلیونها یمنی را به سلاخی میکشد، به آبزیان این کشور فقیر هم رحم نمیکند. انصارالله در این باره گفت که کشتیهای متجاوز به صید و لایروبی ناعادلانه ماهیها و حمله به ماهیگیران یمنی و جلوگیری از ماهیگیری آنها در آبهای یمن در خلیج عدن ادامه میدهند. وزارت شیلات یمن روز جمعه از مردم استانهای جنوبی خواست تا برای بیرون راندن نیروهای اشغالگر و حفاظت از آبهای سرزمینی در برابر مداخلات آشکار و حملاتی که به ماهیگیران و ماهیگیران آسیب میرساند، بایستند. در این بیانیه از سازمان ملل و جامعه جهانی خواسته شده تا برای توقف این تجاوز به ثروت ماهی و آبزیان مداخله کنند و عاملان این جنایات را بازخواست کنند و به ماهیگیران و خانوادههای آسیب دیده غرامت بپردازند. در بیانیه این وزارتخانه آمده که مردم یمن از حقوق و ثروت خود دست نخواهند کشید و با وجود تجاوزات و محاصره مستمر از آنها دفاع خواهند کرد.
مردم یمن به دلیل محاصره اقتصادی با کمبود مواد غذایی مواجه هستند و حتی متجاوزان اجازه نمیدهند که کمکهای بشردوستانه وارد این کشور شود و عده معدودی هم که از ماهیگیری امرار معاش و ارتزاق میکنند به آنها رحم نمیکنند. اقدامات عربستان سعودی و امارات در یمن نشان میدهد که آنها قصدی برای خروج از خاک این کشور ندارند و این تحرکات غیرانسانی هم جان مردم و هم جان هزاران آبزی را تهدید میکند.
عواقب بحرانهای زیست محیطی
زبالههای هستهای به محصولات جانبی راکتورهای هستهای اطلاق میشود و نحوه مدیریت این سوخت مصرف شده پس از تولید برق بزرگترین چالش یک نیروگاه است. سوخت هستهای مصرف شده به طور خطرناکی رادیواکتیو است و پتانسیل انتشار یک عنصر شیمیایی سمی به نام پلوتونیوم را در محیط دارد. در واقع، قرار گرفتن در معرض زبالههای رادیواکتیو میتواند باعث رشد سرطانی در انسان و آسیب ژنتیکی یا جهش در حیوانات و گیاهان شود و بنابراین، این تغییرات میتواند از تولید مثل پایدار جلوگیری کند. علاوه بر این، زبالههای رادیواکتیو میتواند برای صدها هزار سال فعال باقی بماند و بدون مدیریت صحیح و کارآمد پسماند، زبالههای هستهای تهدیدی ویرانگر برای زیستگاههای انسانی، جانوری و گیاهی خواهند بود. از اینرو، دفن زبالههای اتمی عربستان در یمن هم به نوعی جنایت جنگی است که به تدریج و به طور خاموش، میلیونها یمنی را به کام مرگ خواهد کشاند.
هنگامی که مردم با کمبود منابع طبیعی و معیشت مواجه میشوند، اغلب مجبور به جابجایی میشوند و ممکن است تنش بین آوارگان و جوامع میزبان ایجاد شود و منجر به اختلافات و درگیریهای محلی شود. چنین سناریویی را امارات در جزیره بکر «سقطری» در منتهی الیه جنوب یمن بکار گرفته است و مردم محلی را به زور اسلحه و با پرداخت مبلغ ناچیز، فراری داده است تا این منطقه را به طور کامل تحت اشغال خود درآورد. اما انصارالله با اینکه در حال حاضر با اشغالگران مماشات میکند، بارها به صراحت هشدار داده که اگر متجاوزان خاک یمن را ترک نکنند، برای بیرون راندن آنها به زور متوسل خواهد شد و توان این را دارد که حقوق ملت یمن را از دشمنان بگیرد. با وجود این هشدارها، اما عربستان و امارات به اشغالگری خود ادامه میدهند و این مسئله میتواند به شروع دور جدید درگیریها منجر شود.
ائتلاف سعودی منابع نفتی یمن را به سرقت میبرد و به گفته مقامات صنعا، قریب به 15 میلیارد دلار از عواید فروش نفت یمن نصیب اشغالگران شده است و در کنار غارت منابع زیرزمینی، جاذبههای زیست محیطی را هم از مردم یمن گرفتهاند. زبالههای اتمی خطرات زیانباری برای زندگی مردم دارند و عربستان با دفن این زبالهها در خاک یمن، سعی دارد امنیت و سلامتی شهروندان خود را به بهای به خطر انداختن جان یمنیها تامین کند. زنان، کودکان و افراد آواره بیشتر در برابر تغییرات آب و هوایی، کمبود منابع و خطرات زیست محیطی مرتبط آسیب پذیر هستند و انتقال زبالههای اتمی به مناطق جنوبی یمن، آب شرب مردم را هم با بحران جدی مواجه خواهد کرد و یمنیها در صورت پایان جنگ، در آینده با طوفانی از مصیبتهای زیست محیطی درگیر خواهند شد که از متجاوزان به یادگار مانده است.
از طرفی مدفون شدن زبالههای هستهای، حاصلخیزی زمینهای کشاورزی یمن را هم از بین خواهد برد و مردمی که پس از پایان جنگ، امیدوارند برای تامین معاش زندگی خود روی این زمینها کار کنند، عملا نمیتوانند محصولی از این زمینها به بار آورند و متعاقب آن، مواد غذایی و غلات در یمن نایاب خواهد شد. بنابراین، با از بین رفتن فرصتهای شغلی و توقف توسعه، بسیاری از مردم به فکر مهاجرت از سرزمین مادری خواهند افتاد.
انصارالله با اینکه آمادگی خود راب رای توافقات آتشبس و صلح پایدار اعلام کرده است اما متجاوزان نشان دادهاند که تمایلی برای پایان جنگ ندارند و غارت منابع نفتی و تبدیل یمن به گورستان زبالههای هستهای عربستان و لنگر انداختن اماراتیها در جزایر بکر و ثروتمند یمنیها، میتواند آتش جنگ را دوباره شعلهور کند که دود آن بیش از همه به چشم اشغالگران خواهد رفت که قدر عافیت یمنیها را ندانستند و از فرصت مماشات انصارالله برای برون رفت از گرداب خودساخته، استفاده نکردند.