الوقت- پس از گذشت دو سال از قدرت گیری طالبان در افغانستان، سازمان ملل در اقدامی دیرهنگام قصد دارد نشست بین‌المللی برای بررسی تحولات افغانستان برگزار کند. نشستی که با حضور 20 کشور روزهای دوشنبه و سه‌شنبه پشت درهای بسته در دوحه، پایتخت قطر برگزار خواهد شد.
استفان دوجاریک سخنگوی سازمان ملل گفت که هدف اجلاس دوحه با موضوع افغانستان بررسی یک راه و رویکرد مشترک در خصوص افغانستان به خصوص مساله زنان و دختران و مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر و شناسایی پارامترهای خلاق انعطاف‌پذیر، اصولی و تعامل سازنده در افغانستان است. این مقام سازمان ملل تاکید کرد که نشست دوحه شامل یافتن زمینه‌های مشترک در مورد چشم‌انداز بلندمدت برای کشور و ارسال یک پیام واحد به مقامات دولت موقت در مورد الزامی است که زنان جایگاه واقعی خود را در جامعه افغانستان دارند.
واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل نیز گفت که این نشست به منظور بررسی به رسمیت شناختن دولت موقت طالبان نیست، بلکه به دنبال این است تا راه حلی برای خروج افغانستان از این وضعیت پیدا کند.
این نشست پس از آن برگزار می‌شود که شورای امنیت سازمان ملل روز پنجشنبه به اتفاق آرا ممنوعیت دولت طالبان برای زنان افغانی که برای سازمان ملل در افغانستان کار می‌کنند را محکوم کرد و از رهبران طالبان خواست تا سرکوب حقوق زنان و دختران را به سرعت معکوس کنند. اما طالبان گفته که مطابق با تفسیر دقیق خود از قوانین اسلامی، به حقوق زنان احترام می‌گذارد و تصمیم گیری در مورد امدادگران زن یک مسئله داخلی است.
در ماههای گذشته جامعه جهانی نسبت به قوانین سفت و سختی که طالبان علیه زنان در این کشور اعملال کرده است، واکنش تندی نشان داده است و حتی سازمان ملل تهدید کرده بود که این اقدام می‌تواند در روند ارسال تداوم کمکهای بشردوستانه به افغانستان خلل ایجاد کند اما با وجود این، رهبران طالبان حاضر به عقب‌نشینی از برنامه‌های خود نیستند و این مسئله به چالشی جدی بین کابل و جامعه بین‌الملل تبدیل شده است.
نشست دوحه که اولین نشست بین‌اللمی درباره موضع افغانستان است، در شرایطی برگزار می‌شود که توماس وست، نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان در ماههای گذشته با مقامات طالبان و مخالفان این گروه دیدارهایی را در کشورهای پاکستان، ترکیه، تاجیکستان، سوئیس و آلمان برگزار کرده است و گفته می‌شود که نشست دوحه نتیجه اقدامات توماس وست بود تا شاید راهکاری برای برون رفت از بحرانهای افغانستان پیدا کنند. به گفته برخی منابع، آمریکا که رهبری این نشست را برعهده دارد، تلاش می‌کند مسئله تروریسم و تشکیل دولتی فراگیر و تدوین قانون اساسی در افغانستان را در محور این نشست قرار دهد تا نگرانیهای غرب را در این باره رفع کند.
غیبت طالبان و تداوم دور باطل
نشست دوحه درحالی برای افغانستان تصمیم‌گیری خواهد کرد که این بار هم نماینده طالبان در آن حضور ندارد. در نشستهای منطقه‌ای هم که پیش از این در روسیه و ازبکستان برگزار شده بود، نماینده طالبان دعوت نشده بود. سخنگوی طالبان از حاضران در نشست دوحه خواسته تا در این گونه نشست‌ها از نماینده افغانستان نیز دعوت شود. عبدالسلام حنفی، معاون اداری نخست وزیر حکومت طالبان در دیدار با معاون سیاسی نماینده ویژه سازمان ملل در امور افغانستان خواستار درنظرگرفتن دستاوردهای طالبان در تصمیم‌گیری‌ها نشست دوحه شد. حنفی در دیدار با معاون سیاسی نماینده ویژه سازمان ملل در افغانستان گفته است که شرکت کنندگان نشست دوحه باید با توجه به دستاوردهای این گروه در کشور تصمیم بگیرند.
مقامات طالبان بر این باورند که نشست‌هایی که دستورکار آن درباره افغانستان باشد، ضروری است که دیدگاه و نظر حکومت این کشور را بشنوند. اما به رسمت شناخته نشدن حکومت طالبان از سوی کشورهای جهان باعث شده تا در حال حاضر تمام نشستهای منطقه‌ای و بین‌المللی با موضوع افغانستان بدون حضور نماینده طالبان برگزار شود. هر چند کشورهای دیگر حاضر نیستند دولت موقت طالبان را به نشستهای پیرامون افغانستان دعوت کنند اما امینه محمد، معاون دبیرکل سازمان ملل گفته که به رسمیت شناختن طالبان به مسئولیت‌پذیری حکومت فعلی افغانستان کمک می‌کند.
کشورها درحالی می‌خواهند وضعیت افغانستان را بهبود دهند که حاضر نیستند نماینده دولت کابل را به نشستهای خود راه دهند. با اینکه دولت موقت طالبان از سوی جامعه بین‌الملل به رسمیت شناخته نشده است اما به لحاظ سیاسی قدرت سیاسی افغانستان را به طور کامل در دست خود دارد که این چالش را بوجود آورده که در صورت عدم همکری طالبان چگونه امکان اجرایی کردن تصمیمات سیاسی، امینتی و اقتصادی در داخل افغانستان وجود دارد؟
کشورها تشکیل دولت فراگیر را شرط به رسمیت شناخته دولت موقت طالبان اعلام کرده‌اند، اما مقامات این گروه مدعی هستند که دولت کنونی برآمده از همه قومیت‌های حاضر در افغانستان است اما ساختار تشکیلاتی دولت موقت نشان می‌دهد که همه مقامات ارشد ترکیبی از گروه‌هایی است در بیست سال گذشته در کنار طالبان با اشغالگران و دولت محلی مبارزه می‌کردند. به همین خاطر، جامعه جهانی حاضر نیست فعلا اقدامی برای به رسمیت شناختن دولت موقت انجام دهد.
شمشیر تحریمی آمریکا روی سر افغانها
غربیها درحالی خود را دلسوز افغانها نشان می‌دهند که باعث و بانی این وضعیت خودشان هستند. افغانستان اکنون از بحران اقتصادی رنج می‌برد و بر اساس گزارش سازمان ملل و برنامه جهانی غذا، 90 درصد مردم این کشور زیر خط فقر قرار دارند. سازمان ملل گفته که برای عبور افغانستان از وضعیت کنونی، بیش از 4 میلیارد دلار لازم است ولی اقدامی از سوی غربیها در این زمینه انجام نشده است. با اینکه سازمان ملل مدتی بود ماهانه 40 میلیون دلار به افغانستان تحویل می‌دهد اما این رقم در برابر بحران فراگیر اقتصادی ناچیز است و دردی از افغانها دوا نمی‌کند، هر چند برخی منابع گفته‌اند که در هفته‌های اخیر این مبلغ ناچیز هم قطع شده است.
سازمان ملل هم نشان داده که در مسائل جهانی، سیاستهای دیکته شده واشنگتن را پیاده می‌کند و در مورد افغانستان هم این مسئله به خوبی آشکار است اما قطع کمکهای انساندوستانه به بهانه تحت فشار قرار دادن طالبان، رنج بیشتری را بر مردم افغانستان تحمیل خواهد کرد و رسیدن به هر گونه راه حل را دشوارتر خواهد شد. بنابراین، حل مشکلات افغانستان گشایش‌های مالی بزرگی را می‌طلبد که شاه کلید آن در دست دولتمردان کاخ سفید است.
بر اساس آمارها، بیش از 7 میلیارد دلار از داراییهای افغانستان در بانکهای آمریکا و اروپایی بلوکه شده است و مقامات واشنگتن اجازه بازگشت این منابع ارزی را نمی‌دهند. در صورتی که این داراییها به افغانستان سرازیر شود، بخش اعظم مشکلات اقتصادی این کشور حل خواهد شد اما آمریکا به خاطر منافع سیاسی خود و به بهانه نبود دولت فراگیر، اجازه نمی‌دهد تا افغانها از داراییهای خود بهره‌مند شوند. هر چند مصایبی که افغانها اکنون به آن دچار هستند، ماحصل بیست سال اشغالگری آمریکا و متحدانش است که تمام زیرساختهای این کشور را نابود کرده و ثروت آنرا به تاراج بردند و اکنون در قبال جنایت‌ها و بحرانهایی که ایجاد کرده‌اند پاسخگو نیستند.
بنابراین، تا زمانی که تحریمهای غرب بر سر افغانستان سایه انداخته است، هر گونه نشست منطقه‌ای و جهانی برای پایان دادن به بحرانهای این کشور کاری عبث خواهد بود. تداوم تحریم‌ها نه تنها باری از روی دوش افغانها برنخواهد داشت، بلکه به دلیل شرایط بد اقتصادی می‌تواند به موج جدید مهاجرات از افغانستان به سایر کشورهای منطقه منجر شود که آثار آن دامن غربیها را هم خواهد گرفت.
عدم دعوت از کشورهای منطقه از جمله ایران، پاکستان، چین و هند به نشست دوحه که می‌توانند در حل مشکلات افغانستان کمک زیادی کنند، بیانگر این است که غرب اراده‌ای برای غلبه بر چالشهای این کشور ندارد و این برنامه‌ها فقط شوی نمایشی برای بهبود وجهه واشنگتن است. آمریکا سعی دارد با برگزاری نشست دوحه به جهانیان نشان دهد که خواهان صلح و ثبات در افغانستان است تا خود را از زیر بار فشارها خلاص کند اما به گروگان گرفتن میلیاردها دلار از ثروت افغانها، ادامه همان اشغالگری به روشی دیگر است که افغانستان را همچنان ناامن و بی‌ثبات نگه خواهد داشت.
