الوقت- با گذشت هشت سال از جنگ یمن ابعاد جدیدی از جنایات عربستان سعودی بر علیه مردم مظلوم یمن برملا می‌شود. جنبش انصارالله یمن در بیانیه‌ای به مناسبت روز جهانی کودک، از درد و رنج‌هایی که کودکان یمنی در طول هشت سال جنگ متحمل شده‌اند، سخن گفت. وزارت خارجه یمن در پیام خود تأکید کرد که کشورهای ائتلاف سعودی در این سال‌ها از هر سلاح ممنوعه‌ای علیه مردم یمن استفاده کردند و به دلیل جنگ و پیامدهای آن وضعیت آموزشی و تحصیل بیش از شش میلیون کودک در شرایط نامناسبی قرار دارد. از سوی دیگر، 51 درصد مراکز بهداشتی و درمانی در این سال‌ها هدف قرار گرفته است که این مسأله عواقب شدیدی برای جامعه و به خصوص کودکان و مادرانشان دارد.
دولت صنعاء به نهادهای بین‌المللی اعلام کرد که محاصره و جنگ موجب شده تا بیش از ۱۲۰۰۰ کودک نتوانند برای مداوا به خارج از یمن منتقل شوند. در این بیانیه از نهادهای بین‌المللی خواسته شده تا جنایات علیه کودکان یمنی را محکوم کرده و برای پایان یافتن آن کشورهای متجاوز را تحت فشار قرار دهند. این وزارتخانه با بیان اینکه سازمان ملل آنچه را که در یمن اتفاق می‌افتد «بدترین فاجعه انسانی در تاریخ معاصر» می‌داند، اما با این وجود هیچ اقدامی نمی‌کند، افزود، مایه تاسف است که سازمان ملل نه تنها به کودکان و مردم یمن پشت کرده است بلکه جلاد را با خارج کردن نامش از لیست ناقضان حقوق کودکان، ارج می‌نهد و پاداشش می‌دهد.
سابقه استفاده از سلاحهای ممنوعه بر علیه یمنی ها
استفاده ائتلاف سعودی- اماراتی از سلاحهای ممنوعه در طول سالهای تجاوز به خاک یمن یکی از ابعاد جنایات سعودی علیه غیرنظامیان یمنی بوده است که بارها از سوی صنعا و نهادهای بین المللی مورد تأیید قرار گرفته است.
در اردیبهشت 1394 یعنی در دومین ماه شروع جنگ یمن، سازمان دیده‌بان حقوق بشر در گزارشی اعلام کرد عربستان در حمله به یمن از بمبها و مهمات خوشه‌ای استفاده کرده است. در آن زمان همچنین، علی صفره، مدیر اجرایی مین‌زدایی در یمن اعلام کرد که ۲۵۰۰ حمله توسط بمبهای خوشه‌ای صورت گرفته و شمار قربانیان این حملات ۳۷۰۹ نفر هستند که ۹۶۲ نفر کشته و 3700 نفر دیگر زخمی شدند و حدود صد تن از شهدا کودکان بودند. بر این اساس، 15 نوع بمب خوشه‌ای در یمن مورد استفاده قرار گرفته بود.
استفاده گسترده ائتلاف سعودی از بمبهای خوشه‌ای در شهرها زیست عادی شهروندان یمنی را مختل کرده و باعث به خظر افتادن جان غیرنظامیان حتی در شرایط آتش بس و دوران پس از جنگ شده است چرا که مناطقی همانند مزارع، چاه‌های آب، جاده‌ها و محله‌های مسکونی اکنون آلوده به بمبهای خوشه‌ای است. این بمبها بیشتر بر علیه غیرنظامیان مورد استفاده قرار می‌گرفت و به همین خاطر قربانیان اصلی آن نیز زنان و کودکان هستند.
با وجود درخواست سازمانهای حقوق بشری برای عدم استفاده از سلاحهای ممنوعه در یمن اما سعودیها گوششان به این هشدارها بدهکار نبود و استفاده از این سلاحها هر از گاهی از سوی ائتلاف متجاوز انجام می‌شد. بر همین اساس روزنامه گاردین در گزارشی که در آذر 1395 منتشر کرد در این خصوص نوشته بود که عربستان از بمبهای خوشه‌ای در یمن استفاده می‌کند. بر اساس این گزارش، مایکل فالون، وزیر دفاع سابق انگلیس تجزیه و تحلیل‌های صورت گرفته توسط منابع دولتی که حاکی از استفاده عربستان و سایر متحدانش از بمبهای خوشه‌ای در جریان درگیری‌ها در یمن است را دیده بود.
با انتشار اخبار استفاده عربستان از بمبهای خوشه‌ای بسیاری از سازمانهای بین‌المللی از آمریکا و انگلیس خواستند تا چنین سلاحهایی را در اختیار سعودیها قرار ندهند. موج انتقادها به استفاده عربستان از بمبهای ممنوعه گسترده بود و آمریکاییها مجبور شدند به آن واکنش نشان دهند. یک مسئول پنتاگون در اردیبهشت 1394 مدعی شد، واشنگتن در صورتی به یک کشور بمبهای خوشه‌ای می‌فروشد که آن کشور به استفاده از آن بمبها فقط علیه اهداف نظامی پایبند باشد و از آنها علیه اهداف غیرنظامی استفاده نکند. این ادعا درحالی بود که با وجود تایید استفاده از این بمبها بر علیه غیرنظامیان یمنی، اما واشنگتن هیچ اقدامی بر علیه سعودیها انجام نداد و حتی به فروش اینگونه سلاحها ادامه داد. روزنامه واشنگتن پست در تیرماه 1395 در گزارشی فاش کرد که کنگره آمریکا با ادامه فروش بمبهای خوشه‌ای به عربستان به شرط اینکه نام سازنده بر روی آن حک نشود موافقت کرده است.
واشنگتن پست همچنین در گزارش دیگری در 1395 اعلام کرد که عربستان از بمبهای ممنوعه فسفر سفید علیه یمنی‌ها استفاده می‌کند. بر این اساس، دولت آمریکا در گذشته فسفر سفید در اختیار سعودیها قرار داده است اما آنها از بیان اینکه چگونه و چه زمانی این بمبها به کشورشان منتقل شده، خودداری کردند.
علی‌رغم افشاگری مقامات یمنی و رسانه‌ها و نهادهای بین المللی ناظر جنگ اما استفاده گسترده ائتلاف سعودی از سلاحهای ممنوعه علیه غیرنظامیان در سالهای بعد نیز همچنان ادامه یافت. سازمان ملل هم در گزارشی در آوریل 2021، اعلام کرد که ۵ کودک یمنی بر اثر انفجار بمب خوشه‌ای کشته و زخمی شدند. در همان زمان، رئیس مرکز اجرایی خنثی سازی مین یمن گفته بود بیش از ۳ میلیون بمب خوشه‌ای طی هفت سال گذشته در ۱۵ استان و ۷۰ شهرستان جمع آوری شده است. همچنین، در اکتبر 2021 هم مرکز اجرایی مین زدایی یمن اعلام کرد که در ماه اکتبر گذشته ۱۸ نفر بر اثر انفجار مین و بمبهای خوشه‌های شهید و ۲۸ نفر دیگر زخمی شدند.
همزمان با بیانیه انصارالله نسبت به جنایات سعودیها، مرکز اجرایی مین‌زدایی یمن هم روز دوشنبه (30 آبان) در گزارشی تایید کرد که از ابتدای سال ۲۰۲۲ تاکنون ۲۰۴ کودک در اثر بمبهای خوشه‌ای و مین‌های به جا مانده از جنگ کشته و مجروح شده‌اند. صدها هزار کودک یمنی همچنان از ابتدایی‌ترین حقوق خود از جمله مراقبت‌های بهداشتی، تحصیل و غذا محروم هستند و ودرد و رنج آنها ناشی از بمبهای خوشه‌ای به جا مانده از جنگ است که توسط هواپیماهای ائتلاف سعودی-اماراتی پرتاب و در مناطق مختلف یمن پخش شده‌اند.
بر اساس گزارش این مرکز، سکوت و شکست عمدی سازمان ملل در راستای محافظت از کودکان در برابر هرگونه حمله ادامه می‌یابد و ۱۴۵ کودک یمنی طی دوره چند ماهه آتش‌بس در سال جاری میلادی و در نتیجه انفجار مین و بمبهای خوشه‌ای به جا مانده از جنگ کشته و مجروح شده‌اند. این مرکز پیشتر نیز گزارش داده بود که از ابتدای سال 2022، ۲۱۹ غیرنظامی یمنی در نتیجه انفجار مین‌ها و بمبهای خوشه‌ای باقی مانده از تجاوز شهید و ۴۲۴ یمنی دیگر مجروح شده‌اند.
بمبهای خوشه‌ای و فسفری که در یمن مورد استفاده قرار گرفته است همگی ساخت آمریکا هستند و با این وجود این کشور به طور غیرمستقیم جنایات بشری علیه یمنی‌ها را هدایت می‌کند. آمریکا در طول جنگ یمن ده‌ها میلیارد دلار به عربستان سعودی و امارات سلاح فروخته است و با نادیده گرفتن جان انسانهای بی‌گناه به خصوص زنان و کودکان تنها به کسب درآمد برای کمپانی‌های تولید سلاح خود پرداخته است.
سکوت جامعه جهانی
استفاده از بمبهای خوشه‌ای بر اساس کنوانسیون مهمات خوشه‌ای مصوب سال 2008 ممنوع بوده و تاکنون 108 کشور جهان این کنوانسیون را امضا کرده‌اند اما عربستان بارها از چنین سلاحهایی در یمن استفاده کرده است اما هیچ گونه واکنشی از سوی جامعه جهانی و سازمان ملل علیه سعودیها انجام نشده است.
سازمان ملل که طبق منشور ملل متحد باید ضامن برقراری صلح و دفاع از ملتهای ضعیف باشد در مقابل جنایات متجاوزان به یمن سکوت کرده و حتی از عربستان نیز حمایت کرده و این جنگ ظالمانه را دفاع مشروع توصیف کرده است. سازمان ملل در سال 1395 تحت فشارهای جهانی ائتلاف سعودی را به لیست ناقضان حقوق کودکان و زنان اضافه کرد اما در عرض چند روز مجبور شد تا نام این کشور از این لیست کذایی حذف کند. بان کی مون، دبیرکل سابق سازمان ملل در سخنانی اعتراف کرد که مقامات ریاض تهدید کردند که اگر نامشان را از لیست نافضان حقوق کودکان خارج نکنند کمک مالی به سازمان ملل را قطع خواهند کرد و به همین خاطر تن به خواسته سعودیها داده است.
سازمان ملل حتی انصارالله را که از سرزمین یمن و مردم مظلوم این کشور در مقابل متجاوزان دفاع می‌کرد، تحت فشار سعودی و ابوظبی تحریم کرد تا نشان دهد که پترودلارهای نفتی شیخ‌نشین‌ها چقدر در بستن زبان مقامات سازمان ملل کارایی دارد. سازمان ملل همچنین برای دفاع از عربستان سعی کرد تا آتش بس طولانی مدت در یمن برقرار کند و در این توافقات هم فقط منافع ریاض را لحاظ می‌کرد اما یمنی‌ها دیگر تسلیم خواسته‌های سازمان ملل نشدند و با ناامیدی از این نهاد بین‌المللی، ترجیح دادند تا از طریق گزینه نظامی و با اتکا به دستاوردهای بومی خود، حقوق ملت یمن را از متجاوزان پس بگیرند.
غربیها هم که شعار دفاع از حقوق بشر را سر می‌دهند نه تنها در برابر جنایات سعودیها سکوت کرده‌اند بلکه با فروش میلیاردها دلار سلاح به ائتلاف سعودی شریک جرم جنایات متجاوزان شده و به خاطر منافع مالی، چشم خود را به روی جنایات سعودی و ابوظبی بسته‌اند. استاندارد دوگانه غربیها را می‌توان در جنگ اوکراین به خوبی مشاهده کرد که مدعی هستند روسیه از سلاحهای ممنوعه برعلیه اوکراینی‌ها استفاده می‌کند اما در مقابل، خودشان سلاحهای مخرب تر از آن در اختیار عربستان قرار می‌دهند و این اقدام را با نام دفاع مشروع سعودیها از خود توجیه می‌کنند.
سکوت جامعه جهانی در مقابل جنایات عربستان در یمن، سبب شده تا سعودیها کماکان به نسل کشی ادامه دهند. اگرچه انصارالله و ارتش یمن در ابتدای جنگ به لحاظ تجهیزات نظامی قابل مقایسه با متجاوزان نبودند و تنها به دفاع از سرزمین خود می‌پرداختند اما اکنون همه چیز تغییر یافته است و انصارالله در موضع برتر قرار دارد. انصارالله در دو سال گذشته به موشکها و پهپادهای پیشرفته‌ای دست پیدا کرده است که چندین نوبت زیرساختهای امارات و عربستان را مورد هدف قرار داده است. رهبران صنعا بارها هشدار داده‌اند که با تداوم جنایات متجاوزان، عملیات موشکی و پهپادی در عمق عربستان و امارات را از سرخواهند گرفت و با افشای استفاده از سلاحهای ممنوعه از سوی ائتلاف سعودی، انصارالله شاید این بار همه ملاحظات را کنار گذاشته و دامنه حملاتش را بر عیله سعودی و امارات تشدید کند.
عربستان با وجود هزینه‌های زیاد و حملات پیاپی به یمن بعد از هشت سال نتوانسته به هیچ یک از اهداف اعلانی خود برسد و اکنون در موضع ضعف قرار گرفته است و توسل جستن به سلاحهای ممنوعه هم نمی‌تواند عربستان را از این باتلاق خودساخته نجات دهد و حملاتی که انصارالله در هفته‌های اخیر به نفتکش‌های ائتلاف متجاوز انجام داده است تنها دستگرمی برای شروع عملیات بزرگتری است که می‌تواند علاوه بر عربستان، غربیها را هم در وضعیت بدی به لحاظ انرژی قرار دهد.
