الوقت- با پیروزی ملت سوریه در یک دهه نبرد با تروریسم و به شکست کشاندن مداخله خارجی گسترده برای سرنگون کردن نظام قانونی و تجزیه کردن این کشور، اکنون دولت و ملت سوریه وارد عرصه بازسازی در تمامی عرصهها شدهاند که یک نمونه موفق آن خروج از انزوای سیاسی تحمیلی با اقبال بین المللی روزافزون به برقراری روابط با دمشق میباشد. اما یکی از مولفههای مهم بازسازی و بازیابی قدرت ملی در عرصه توان دفاعی و مقابله با تجاوزات خارجی به تمامیت ارضی سوریه میباشد که کانون توجه دولتمردان دمشق قرار گرفته است. به همین منظور، نیروهای مختلف زمینی و هوایی ارتش سوریه اخیراً در سالروز جنگ ۱۹۷۳ رزمایشی گسترده و چند روزه با سلاح جنگی برگزار کردند. در این رزمایش، ماهیت نبرد واقعی شبیهسازی و حمله به سایتهای دشمن و استحکامات آن نیز انجام شد. الکساندر چایکوف، فرمانده نیروهای روسی مستقر در سوریه و تعدادی از افسران ارتش سوریه نظارهگر این رزمایش بودند.
جنگ اکتبر ۱۹۷۳ یا جنگ رمضان یا کیپور، از ششم تا بیست و پنجم اکتبر ۱۹۷۳ میان کشورهای مصر و سوریه با رژیم صهیونیستی رخ داد. جنگ اکتبر نبردى استثنایى بود و کشورهای عربی پس از تحمل چندین شکست از اسرائیل، تصمیم به جبران شکستهای قبلی گرفتند و در یک عملیات غافلگیرانه در اکتبر ۱۹۷۳ اقدام به حمله به استحکامات خط بارلو واقع در جنوب کانال سوئز و ارتفاعات جولان کرده و موفق شدند بخشهای قابل توجهی از مناطق ۱۹۶۷ را پس بگیرند. بر اساس قراردادهای منعقده پس از این جنگ، شهر قنیطره در سوریه و بخشی از سرزمینهای جولان و بخشهایی از صحرای سینا از دست صهیونیستها آزاد شدند. این جنگ که آخرین نبرد از سلسله جنگهای چهارگانه بین اعراب و رژیم صهیونیستی بود، برای اولین بار کشورهای عربی توانستند موفقیتهایی را در آن کسب کنند. به همین خاطر بود که پس از آن رژیم صهیونیستی دیگر حاضر نشد با اعراب وارد درگیری مجدد شود و به مناطقی که در جنگهای قبلی اشغال کرده بود بسنده کرد، زیرا ادامه جنگ را به صلاح خود نمیدید و از این واهمه داشت که مبادا سرزمینهای اشغال شده را از دست بدهد.
تلفات صهیونیستها در جنگ اکتبر گسترده بود و با گذشت پنج دهه به این مسئله اعتراف کردهاند. وزارت خارجه رژیم صهیونیستی با صدور بیانیهای در سالروز جنگ اکتبر، به خسارات سنگین این رژیم در جنگ مذکور اعتراف و گفت که جنگ ۱۹۷۳ غافلگیرانه بوده و اسرائیل بهای سنگینی برای آن داد؛ تلآویو زمان کافی برای آماده کردن نیروهای ذخیره خود نداشت و به همین خاطر 2688 نظامی و 150 تانک را از دست داد. همچنین، روزنامه صهیونیستی هاآرتص، نیز از اسناد دفتر رئیس ستاد مشترک ارتش این رژیم طی جنگ ۱۹۷۳ پرده برداشت، اسنادی که حالت ناامیدی نیروهای اسرائیلی طی جنگ را نشان میدهد. بنابراین برگزاری رزمایش گسترده ارتش سوریه در سالگرد این نبرد تاریخی حاوی پیامهای زیادی برای دشمنان است.
نوک پیمان رزمایش علیه رژیم صهیونیستی
اگرچه ارتش سوریه در سالهای اخیر با همکاری روسیه و نیروهای محور مقاومت چندین رزمایش آمادهسازی نیروها را انجام داده است اما رزمایش اخیر که تنها نیروهای سوری در آن حضور دارند و در ابعاد گستردهای انجام میشود، نکات بسیار مهمی را در بردارد. باتوجه به اینکه این رزمایش در سالگرد نبرد اعراب با رژیم صهیونیستی برگزار میشود و این رژیم در سالهای اخیر صدها بار حملاتی را به مناطق مختلف سوریه انجام داده است، لذا این رزمایش هشدار جدی برای صهیونیستها است که سوریه مثل ده سال پیش کشوری بحران زده نیست که به دلیل درگیر شدن در جنگ داخلی نتواند پاسخ جنایات صهیونیستها را بدهد. هر چند ارتش سوریه در سالهای اخیر توانسته با استفاده از پدافند هوایی خود بسیاری از موشکهای اسرائیلی را رهگیری و منهدم کند اما بنابه ملاحظاتی وارد درگیری مستقیم با این رژیم نشد. اما اکنون که دمشق از بحرانی که غرب و همپیمانان آن به راه انداخته بودند تا حد زیادی رهایی یافته است، قدرت نظامی خود را تقویت کرده و از لاک دفاعی خارج و به مرحله تهاجم در مقابل دشمنان رسیده است.
بنابراین، برگزاری این رزمایش در شرایط کنونی که فضای بینالمللی به دلیل رویارویی روسیه و غرب در خاک اوکراین، بسیار متشنج است، بشار اسد، رئیس جمهور سوریه و ارتش این کشور تلاش میکنند به صهیونیستها این پیام را بدهند که اگر دست از پا خطا کنند، درس بزرگ و فراموش نشدنی را به آنها خواهند داد. با توجه به اینکه روسیه نیز در ماههای اخیر به موضع گیری مقامات اسرائیلی در جنگ اوکراین، با این رژیم دچار تنش شده است، سوریه از حمایت قاطع روسها و حتی ایران برخوردار است، میتواند در صورت درگیری مستقیم با صهیونیستها تلفات سنگینی را به آنها تحمیل کند. همچنین منطقه جولان که از سال 1967 در اشغال اسرائیل قرار دارد، نیروهای سوری سعی دارند تا این بخش از سرزمین خود را از دست اشغالگران آزاد کنند و با قدرت روز افزون دولت سوریه این امر دور از دسترس نیست و فقط مسئله زمان است که مشخص خواهد کرد جولان اشغالی کی به خاک اصلی بارگردد.
مقامات تلآویو در زمان بحران سوریه بارها سعی کردند تا در جولان اشغالی همهپرسی برگزار کرده و آنرا برای همیشه به سرزمینهای اشغالی ملحق کنند اما با مخالفت بینالمللی تاکنون در این برنامه موفقیتی کسب نکرده است. لذا دولت سوریه قصد دارد با افزایش توانمندیهای نظامی خود، از حالت پدافندی به حالت آفندی تغییر آرایش دهد. شکستهای مکرر رژیم صهیونیستی در مقابل گروههای فلسطینی که از لحاظ تعداد تجهیزات با اشغالگران قابل قیاس نیستند، ارتش سوریه را به پیروزی در برابر دشمن صهیونیستی امیدوار کرده است. از طرفی، به دلیل تحولات بینالمللی، در صورت بروز درگیری بین دمشق و تلآویو غربیها نیز در وضعیتی نیستند که به کمک صهیونیستها بیایند و همه چیز بر وفق مراد سوریه است.
پیام قاطع به اشغالگریهای ترکیه
رزمایش ارتش سوریه از بعد دیگری نیز قابل بررسی است و با توجه به اینکه نیروهای ترکیه از سالها پیش با استفاده از جنگ داخلی، در شمال سوریه مستقر شدهاند، بنابراین دولت سوریه قصد دارد به این همسایه شمالی نیز گوشزد کند که اکنون از وضعیت بحرانی خلاص شده و میتواند بدون دغدغه اشغالگران را از سرزمین خود بیرون کند. اگرچه در ماههای اخیر مقامات ترکیه در ظاهر روند عادی سازی با دولت سوریه را در پیش گرفتهاند و گامهایی جزئی برای نشان دادن حسن نیت خود به دمشق برداشتهاند اما با این حال حضور نیروهای نظامی ترکیه در مناطقی از سوریه، از دید رهبران این کشور در زمره اشغالگری است و بارها نسبت به این موضوع هشدار دادهاند اما آنکارا به آن اعتنایی نکرده و به ماجراجوییهایش ادامه داده است. از اینرو، رزمایش فعلی علاوه بر اشغالگران صهیونیستی، برای آنکارا نیز هشدار جدی تلقی میشود که هر چه زودتر خاک سوریه را ترک کند. زیرا، نیروهای سوری دست و پا بسته نیستند و میتوانند اشغالگران را از سرزمین خود بیرون کنند.
از آنجا که تحولات جهانی در ماههای اخیر شرایطی را رقم زده است که هر گونه تحرک نظامی از سوی بازیگران منطقهای و قدرتهای جهانی وجود دارد، لذا ممکن است نیروهای سوریه در مقابل اشغالگری آمریکا هم موضع تندی بگیرند. نیروهای آمریکایی به این خاطر در سوریه مستقر شده بودند که از این مسئله اطمینان خاطر داشتند که دمشق به خاطر جنگ داخلی، توجهی به اشغالگریهای آمریکا نخواهد کرد و به راحتی صدها میلیون دلار از غارت منابع نفتی سوریه به دست آوردهاند. اما در صورتی که دولت و ارتشی قدرتمند در دمشق حضور داشته باشد، شرایط متفاوت خواهد شد و ممکن است آمریکاییها در سیاستهای خود بازنگری کنند و همانگونه که از افغانستان فرار کردند، از سوریه نیز به طور وقیحانه فرار کنند. از آنجا که روسیه نیز در دکترین جدید خود مقابله با سیاستهای آمریکا در منطقه را به صراحت اعلام کرده است، لذا مقامات واشنگتن ممکن است برای جلوگیری از تشدید تنشها با مسکو، خاک سوریه را ترک کنند.
به رغم تلاشهای جبهه عبری-عربی-غربی برای سرنگونی دولت سوریه، اکنون بشار اسد و ارتش این کشور در موضع قدرت قرار دارند و با رزمایش گسترده نیز به دشمنان نشان دادند که پس از این هر گونه ماجراجویی در خاک سوریه، تبعات جبران ناپذیری خواهد داشت و قبل از هر گونه اقدامی، همه جوانب آنرا در نظر بگیرند.