الوقت- شیخ نشینهای عربی حاشیه خلیج فارس که سالهاست در سر سپردگی به آمریکا از یکدیگر پیشی میگیرند، در ماههای اخیر به دلیل افزایش سطح تنشها در جهان و منطقه، تلاش میکنند تا هر چه بیشتر به آمریکا و رژیم صهیونیستی نزدیکتر شوند. رژیم آل خلیفه که در بین مردم خود مشروعیتی ندارد و تاج و تخت خود را در خطر میبیند برای ابقای سلطنت در خاندان خود تلاش میکند با قردادهای دوجانبه با امریکا بتواند چند صباحی بیشتر در قدرت بماند. در همین راستا، در روزهای اخیر راشد بن عبدالله آل خلیفه، وزیر کشور بحرین به واشنگتن سفر کرده تا با مقامات آمریکایی گفتگو کند. در این دیدارها، دو طرف سه توافقنامه را با هدف تقویت همکاری در زمینه مبارزه با حمایت مالی از تروریسم و امنیت سایبری و سامانه پهپادها امضا کردند.
آل خلیفه در این دیدار بر اهمیت همکاری بینالمللی در زمینه سامانههای پهپادی تأکید کرد و گفت که همکاری بینالمللی یک مسئله حیاتی در زمینه مبارزه با حملات سایبری و ایجاد قدرت امنیت سایبری است. بحرین چند ماه پیش نیز شش توافقنامه را با آمریکا در زمینههای صنعت، خدمات لجستیکی و علوم فضا امضا کرده بود.
در رابطه با توافق اخیر بین دو کشور می توان چند نکته را ذکر کرد. باتوجه به اینکه عملی شدن طرح ائتلاف منطقهای آمریکاT به دلیل مخالفت برخی اعراب برای مشارکت در آن در هالهای از ابهام قرار گرفته است، بنابراین آمریکا سعی دارد با توافقات دوجانبه با رژیمهای عربی حاشیه خلیج فارس، طرحهای ضد ایرانی خود را پیاده کند.
اینکه آمریکا توافق پهپادی با کشوری مثل بحرین امضا میکند که تاکنون از سوی هیچ گروهی در منطقه مورد تهدید پهپادی نشده است، به خوبی نشان میدهد که این برنامه تنها با هدف مقابله با قدرت پهبادی محور مقاومت انجام میشود که بخشی از طرح «پدافند هوایی خاورمیانه» است که قرار بود با موشکها و پهپادهای ایرانی مقابله کند. بحرین با اینکه در جنگ یمن با همه توان در کنار عربستان سعودی و امارات حضور داشت، اما در مدت 8 سال گذشته برخلاف دیگر متجاوزان ائتلاف سعودی، هیچ تهدید موشکی و پهپادی از جانب یمنیها متوجه این کشور نشده است. لذا امضای توافق مقابله با پهپادها با آمریکا، تنها هدفش ایران است تا بتواند با استقرار سامانههای موشکی در بحرین که فاصله اندکی با مرزهای ایران دارد، از نزدیک تحرکات موشکی و پهپادی ایران را رصد کند. باتوجه به اینکه ناوگان پنچم دریایی آمریکا هم در بحرین قرار دارد و هر گونه حمله پهپادی و یا موشکی به ضرر نیروهای آمریکایی است لذا مقامات کاخ سفید با گنجاندن بحث پهپادی در توافق با بحرین بیشتر به دنبال کاهش تهدیدات علیه ناوگان دریایی خود هستند تا امنیت نیروهای خود را بالا ببرند. به عبارتی، تهدیدات پهپادی احتمالی بیش از آنکه برای بحرین خطر آفرین باشد متوجه منافع آمریکا است و تقلای واشنگتن نیز برای امضای چنین توافقی با هدف ارتقای امنیت خود در منطقه است.
نکته دوم در مورد این توافق به حوزه امنیت سایبری مربوط میشود که این روزها بسیاری از کشورها با آن درگیر هستند. بحرین که کشوری ضعیف در عرصه سایبری به شمار میرود برای اینکه از آماج حملات سایبری در امان باشد، به سمت آمریکا متمایل شده است تا در هر گونه حمله سایبری احتمالی به بحرینیها کمک کند. بحرینیها در زمان عادی سازی روابط با اسرائیل برای اینکه نشان دهند نزدیکی به صهیونیستها برای آنها امنیت بیشتری به ارمغان میآورد روی پیشرفتهای این رژیم در عرصههای مختلف به ویژه سایبری مانور میدادند و به گونهای القا میکردند که گویی همه مشکلاتشان حل خواهد شد اما گذشت زمان نشان داد که نمیتوانند روی صهیونیستها حساب باز کنند.
مسئله امنیت سایبری در سالهای اخیر به طور فزایندهای در کانون نگرانیهای امنیتی کشورهای شورای همکاری قرار گرفته است به صورتی که در نشست وزرای خارجه کشورهای عضو این شورا در نوامبر 2021 بر اهمیت افزایش مکانیسمهای همکاری در حوزه امنیت سایبری، توسعه پروژههای مشترک برای مبارزه با جرم و جنایت و ارتقای امنیت جمعی تاکید و توافق شد. حتی در نشست وزرای خارجه آمریکا، اسرائیل، مصر، امارات و عربستان سعودی و بحرین که در نقب و اخیرا در بحرین برگزار گردید، علاوه بر بررسی مسئله سپر دفاعی اعراب برای مقابله با تهدیدات ادعایی از سوی ایران، موضوع مقابله با حملات سایبری نیز در این نشستها مطرح شد.
اعتماد و تکیه شیوخ عربی به دستاوردهای اسرائیل در عرصه سایبری درحالی است که این رژیم در دو سال گذشته بیش از همه درگیر حملات سایبری بوده و در مقابله با این تهدیدات نیز عاجز مانده است. مقامات صهیونیستی اخیرا اعتراف کردهاند که در یکسال گذشته صدها حمله سایبری به مراکز امنیتی و اقتصادی در سرزمینهای اشغالی انجام شده است که نتوانستهاند آنها را خنثی کنند. به همین منظور رژیمی که در مقابله با حملات سایبری به مراکز خود، به شدت آسیب پذیر است، بدون تردید به دیگران نیز نمیتواند کمکی بکند. لذا بحرینیها عطای توافق با تلآویو را به لقایش بخشیدهاند و به جای تلآویو، واشنگتن را برای این کار برگزیدهاند. اینکه بحرین برای مقابله با حملات سایبری به سمت آمریکا گرایش پیدا کرده است، نشان میدهد که رژیم صهیونیستی بر خلاف ادعاهایش نتوانسته به شیخ شنینهای عربی این اطمینان خاطر را بدهد که میتواند در عرصه سایبری به آنها کمک کند.
مسئله دیگری که در توافق اخیر دوحه و واشنگتن میتوان به آن اشاره کرد بحث مقابله با تروریسم است. بحرین جزء معدود کشورهایی در منطقه است که تقریبا اقدامات تروریستی در آن رخ نداده است. هر چند بحرین با نفوذ گروه اخوان المسلمین در منطقه مخالفت است و در ظاهر این گروه را تهدیدی برای امنیت خود میداند، اما موضعگیریهای مقامات منامه علیه اخوان المسلمین تحت تاثیر سیاستهای سعودیها است و عملا گروههای اخوانی چالش داخلی در عرصه حکمرانی برای حکومت آل خلیفه محسوب نمیشوند. با این تفاسیر، گنجاندن مسئله تروریسم در توافقات واشنگتن و منامه بیشتر با هدف مقابله شیعیان این کشور است که در یک دهه گذشته جنبش اعتراضی مسالمتآمیز آنها با خواستههای عدالخواهی و دموکراسیخواهی به شدت از سوی رژیم سرکوب شده است. در این مدت احزاب ریشه دار و پرطرفداری همانند جمعیت الوفاق که به عنوان اپوزوسیون از جایگاه قدرتمندی در پارلمان و عرصه اجتماعی برخوردار بود ممنوع الفعالیت شده و رهبران مخالفان حکومت در دادگاههای نمایشی تحت عناوین اثبات نشده و کلی فعالیتهای تروریستی حبسهای طولانی مدت گفته اند که نمونه آشکار آن محکومیت اعدام و سپس حبس ابد برای شیخ علی سلمان رهبر سیاسی اعتراضات بوده است. با وجود شعارهای حقوق بشری دولت بایدن در دوران مبارزات انتخاباتی سال 2020 اما رژیم سرکوبگر آلخلیفه، که به طور مداوم از سوی سازمانهای بین المللی به عنوان ناقض جدی حقوق بشر معرفی میشود، از هرگونه سیاست تنبیهی از سوی کاخ سفید در امان بوده و به نظر میرسد توافق در مورد مبارزه با تروریسم اسم رمز چراغ سبز به تشدید فشارهای داخلی بر شیعیان و شروع موج گسترده سرکوبها بویژه با مخالفان عادیسازی روابط و حضور بحرین در ائتلافسازی منطقهای ضد مقاومت میباشد.
به طور کلی، امضای توافقات امنیتی بحرین با آمریکا و رژیم صهیونیستی نه تنها برای آنها امنیت به باور نخواهد آورد بلکه آلخلیفه با مشارکت هرچه بیشتر در برنامههای ضدایرانی عملاً خود را در مخمصه و سیبل تهدیدات امنیتی مقاومت قرار میدهد چنانکه تجربه سعودیها و اماراتیها نشان داده است چتر حمایتی واشنگتن و تلآویو هیچ کمکی به ایجاد سپر دفاعی کارآمد در مقابله با پهپادها و موشکهای مقاومت نکرده است.