الوقت- عربستان سعودی و متحدانش 8 سال پیش جنگ ظالمانه علیه ملت یمن را شروع کردند تا به ادعای خودشان در مدت دو هفته با شکست جنبش انصارالله یمن، دولت مطیع خود را در این کشور روی کار بیاورند اما اکنون ورق برگشته و ائتلاف سعودی نه تنها هیچ دستاوردی نداشته بلکه با شکست‌های پی در پی، در مقابل یمنی ها به زانو درآمده است.
عربستان علاوه بر شکست در جبهه های نبرد، در عرصه های دیگری هم بازی را به انصارالله باخته و مجبور شده به خواسته های این جنبش تن دهد. اگر چه رهبران انصارالله در سالهای اخیر تلاش زیادی کردند تا بتوانند فرودگاه صنعا را که پروازها به آن از سوی ائتلاف سعودی ممنوع شده بود را ازسربگیرند اما مقامات سعودی در این مسیر سنگ اندازی کرده و به تعهداتشان عمل نکردند. در توافق آتش بس اخیر که بین انصارالله و سعودیها با میانجیگری سازمان ملل انجام شد، بحث بازگشایی فرودگاه صنعا یکی از محورهای اصلی توافق بود که با وجود پافشاری عربستان به ادامه ممنوعیت های پرواز اما در نهایت روز دوشنبه 26 اردیبهشت اولین پرواز این فرودگاه پس از شش سال وقفه انجام شد.
اولین هواپیما با 127 بیمار عازم فرودگاه الملكة علياء، در اردن شد. قرار است بر اساس توافق آتش بس میان یمن وعربستان، فرودگاه بین المللی صنعا برای ورود وخروج بیماران وحمل و نقل مواد غذایی و بهداشتی باز باشد.
توافق آتش بس دو ماهه میان ائتلاف متجاوز سعودی و دولت صنعا از ابتدای ماه آوریل سال جاری میلادی آغاز شد و مهمترین مفاد آن ورود 18 کشتی حامل سوخت به بنادر الحدیده و انجام دو پرواز از فرودگاه صنعا و بالعکس بود، اما با این وجود هیچ پیشرفتی در این روند حاصل نشده و ائتلاف متجاوز علاوه بر عدم پایبندی به توافق آتش بس، با تجاوزات خود علیه غیرنظامیان یمنی دائما این توافق را نقض کرده است. در همین زمینه انصارالله ائتلاف متجاوز سعودی را مقصر دانسته و بعد از مانع تراشی این ائتلاف در بازگشایی فرودگاه صنعا، سازمان ملل را به هم دستی با متجاوزان متهم کرده بود. بالاخره موج فشارهای سازمان ملل و انصارالله جواب داد و عربستان را به ادامه فعالیت فرودگاه صنعا واداشت.
کارشکنی های سعودی در بازگشایی این فرودگاه هزینه های جبران ناپذیری را به یمنی ها تحمیل کرده است و آنگونه که مقامات یمنی اعلام کرده اند ممنوعیت اعمال شده بر فرودگاه صنعا، به مرگ روزانه 20 تا 30 بیمار یمنی منجر می شده است و تا سال 2021، حدود 100 هزار بیمار یمنی به سبب اینکه نتوانستند برای درمان بیماری خود به خارج از یمن سفر کنند، جان خود را از دست دادند.
وزارت بهداشت یمن چند هفته پیش برای اینکه جامعه جهانی را به باز کردن فرودگاه صنعا مجاب کند، در سخنانی گفته بود که بیش از 320 هزار بیمار یمنی برای درمان، نیازمند سفر به خارج هستند، چرا که محاصره و تعطیلی فرودگاه صنعا موجب جان باختن بیش از 28 هزار بیمار سرطانی به دلیل نبود تجهیزات مورد نیاز پزشکی خواهد شد. در طول جنگ هزاران یمنی به دلیل کمبود دارو و خدمات پزشکی جان خود را از دست دادند و همین مسئله واکنش تند سازمان های حقوق بشری را در پی داشت که عربستان سعودی و متحدانش را عامل بروز فاجعه انسانی در یمن می دانستند.
عربستان سعودی تلاش می کرد با ادامه ممنوعیت پروازها در صنعا و عدم ارسال کمکهای پزشکی و انسانی به یمنیها، انصارالله را تحت فشار قرار دهد تا برای نجات مردم امتیازاتی را به سعودی واگذار کند اما یمنی ها رنج جنگ 8 ساله را به جان خریدند اما حاضر نشدند به متجاوزان باج بدهند و در نهایت سعودیها که نتوانستند به هدفشان برسند، ناگزیر به خواسته انصارالله تن دادند.
یکی از بهانه‌های سعودی برای کارشکنی در انجام پروازها در فرودگاه صنعا اختلاف بر سر گذرنامه مسافران یمنی بود و متحدان عربستان گذرنامه های صادر شده در صنعا را قبول نداشتند تا اینکه در هفته جاری مجبور به پذیرش این موضوع شدند.
ابعاد اهمیت فرودگاه صنعاء
اینکه چرا عربستان در شش سال گذشته اجازه فعالیت فرودگاه صنعا را نمی داد، بیانگر اهمیت این ماجرا است.
فرودگاه بین المللی صنعا به دلیل محاصره هوایی عربستان و ائتلاف متجاوز به یمن از سال ۲۰۱۶ تاکنون بسته بود. این فرودگاه یکی از راه‌های ارسال کمک های غذایی و دارویی به یمن بود که ائتلاف عربی هدف محاصره خود قرار داد. با توجه به اینکه یمن از 8 سال پیش تحت محاصره دریایی و زمینی از سوی ائتلاف عربی قرار دارد و نیروهای انصارالله به جنوب یمن، که در دست مزدوران اماراتی و سعودی است دسترسی ندارند، عملا مسیر دریایی برای رساندن کمکها و ارتباط با جهان خارج قطع شده است. بنابراین، فرودگاه صنعا در شرایط کنونی تنها مسیر ارسال کمکهای بشردوستانه و خدمات درمانی است که از سوی ائتلاف کنترل نمی‌شود. بندر الحدیده هم که به آبهای بین المللی راه دارد، به خاطر سنگ اندازی های عربستان در عمل به تعهداتش، کمکرسانی به این استان توسط سازمان ملل هم امکان پذیر نیست.
از سوی دیگر، با بازگشایی فرودگاه صنعا، پرونده تبادل اسرا بین انصارالله و ائتلاف سعودی هم سریعتر انجام می‌شود که به دلیل نبود پروازها، این موضوع به کندی انجام می‌گرفت. همچنین، با ازسرگیری پروازهای تجاری به صنعا، محموله های غذایی نیز با سرعت بیشتری به مردم یمن ارسال می شود که سالهاست با بحران گرسنگی دست و پنجه نرم می کنند.
افزایش امکان سفرهای سیاسی و دیپلماتیک دولت صنعا برای تقویت ارتباطات بین‌المللی با دیگر کشورها و حتی کسب همدردی و کمکهای بیشتر بین‌المللی از دیگر مزایای مهم بازگشایی فرودگاه بوده است که ائتلاف متجاوز به شدت نسبت به این موضوع هراس دارد. در واقع در طول سالهای پس از جنگ تحمیلی برملت یمن، تلاش برای انزوای سیاسی هم راستای با محاصره اقتصادی بی‌وقفه دنبال شده است.
ناوگان هوایی یمن پیش از جنگ
پیش از جنگ یمن، این کشور دهها هواپیمای مسافربری از حمله ایرباس، بوئینگ در اختیار داشت که به کشورهای آفریقایی، خاورمیانه و آسیا و اروپا سفر می کردند که 90 درصد آنها از فرودگاه صنعا انجام می شد. با شروع جنگ یمن و حملات متعدد جنگنده های سعودی به این فرودگاه، خسارات زیادی به آن وارد شد و فعالیتهای فرودگاه صنعا هم کاهش یافت و در سالهای اخیر تنها هواپیماهای سازمان ملل آن هم به ندرت اجازه پرواز به فرودگاه صنعا را داشتند.
در مارس 2015، زمانی که جنگ شروع شد یمن مجبور شد همه عملیات پروازی خود را تا اطلاع ثانوی به حالت تعلیق درآورد، هم به دلیل درگیری نظامی که فرودگاه بین المللی صنعا را هدف حملات هوایی قرار داده بود و هم به دلیل محدودیت هایی که بر روی حریم هوایی یمن وجود داشت.
در آگوست 2015، یمن پروازهای خود را به فرودگاه عدن بازگرداند که اولین پرواز از عربستان سعودی آغاز شد. محاصره هوایی یمن در فوریه 2016 برقرار شد و در نوامبر 2017 زمانی که اولین پرواز تجاری در فرودگاه بین‌المللی عدن به زمین نشست، برداشته شد. در نوامبر 2018 یمن اعلام کرد که به دنبال از سرگیری پروازها از فرودگاه بین المللی عدن به دبی، ابوظبی، مسقط است اما عربستان سعودی اجازه چنین پروازهایی را نداد و هیچگونه پروازی از مقصد خطوط هوایی یمن به قاهره، عمان، جده، خارتوم و بمبئی صورت نگرفت. در می 2020، در طول همه‌گیری ویروس کرونا در یمن، این کشور پروازهایی به کشورهای مصر، اردن و هند انجام داد و شرکت ایرلاین 1.15 میلیون دلار غرامت دریافت کرد.
یمنی ها در طول جنگ مشکلات عدیده ای در مسیرهای هوایی داشتند. کاپیتان احمد مسعود الوانی، رئیس هواپیمایی یمن سه سال پیش درباره مشکلات این شرکت در دوران جنگ گفته بود:«جنگ در برخی مواقع پرواز از این کشور را برای خطوط هوایی داخل کشور غیرممکن می کند». الوانی گفته بود:« در حال حاضر، شرکت هوایی یمن پنج فروند هواپیما در فهرست موجودی خود دارد، اما دو فروند از ایرباس A310 نسل قدیم هستند که نگهداری آنها به دلیل قطعات یدکی و غیره دشوار است، بنابراین آنها زمین گیر هستند. یکی در عدن پارک شده است، دیگری در قاهره، ما باید آنها را در سال جاری حذف کنیم. سه هواپیما هم عملیاتی A320 هستند». الوانی تاکید کرد:«قابل توجه است که با توجه به حملات وحشیانه در چهار سال گذشته، هیچ یک از ناوگان این شرکت هواپیمایی در اثر عملیات نظامی آسیب ندیده است. این تا حدودی به این دلیل است که این شرکت به جای نگه داشتن هواپیما در یمن، پایگاه های اصلی خود را به قاهره و امان منتقل کرده است».
این مقام یمنی همچنین گفته بود:«هیچ شرکت هواپیمایی دیگری حاضر به پذیرش خطر پرواز به یمن در طول درگیری نبوده است. این به این معنی است که کارکنان شرکت حمل و نقل، سنگینی مسئولیت را در حفظ پیوندهای باز با دنیای خارج احساس کرده اند». الوانی گفته بود:« تداوم درگیری، تجدید ناوگان را برای شرکت هواپیمایی دشوار می کند. ما با ایرباس توافق داریم، اما با این جنگ نمی توانیم خود را متعهد به ادامه آن کنیم. ما نمی توانیم هواپیماهای جدید را تامین مالی کنیم. در عوض، شرکت هواپیمایی یمن به دنبال بازار هواپیماهای مستعمل است و قصد دارد یک ایرباس A320 دیگر را خریداری کند. حفظ ناوگان موجود حتی دشوارتر خواهد بود اگر این شرکت با شرکت هواپیمایی آلمانی، لوفت هانزا، قراردادی برای قطعات یدکی نداشته باشد».
تلاشهای انصارالله از استکهلم تا عمان
اینکه فرودگاه صنعا در حال حاضر برای انتقال بیماران به خارج از یمن بازگشایی شده است، نتیجه تلاشهای مکرر رهبران انصارالله بوده است که در سالهای اخیر همه توان خود را به کار بستند تا بتوانند این مشکل را حل کنند.
بحث بازگشایی فرودگاه صنعا همواره یکی از خواسته های یمنی ها در مذاکرات صلح با سعودیها بود. بعد از سلسه نشست‌هایی بین خالد بن سلمان، جانشین وزیر دفاع عربستان سعودی و انصارالله در عمان، توافق شد که از ابتدای ماه مبارک رمضان، آتش بس دو ماهه قابل تمدید برقرار شود که بازگشایی فرودگاه صنعا و پهلوگیری کشتی ها در بندر الحدیده از جمله مفاد این توافق بود. به رغم توافقات انجام شده، اما سعودیها تمایلی به از سرگیری فعالیتهای فرودگاه نداشتند، اقدامی که حتی سازمان ملل نیز به آن اعتراض کرد.
مسئله از سرگیری پروازها از فرودگاه صنعا از همان ابتدای جنگ به عنوان درخواست اصلی دولت صنعا مطرح بوده است، به طوری که در مذاكرات استکهلم سوئد در دسامبر ۲۰۱۸ نیز این بحث از موضوعات اصلی بود. هیأت دولت مستعفی یمن در جریان مذاکرات سوئد برای صدور مجوز جهت بازگشایی فرودگاه بین المللی صنعا این پیش شرط را مطرح کرده بود که تمامی پروازها از و به فرودگاه صنعاء مورد بازرسی و تفتیش قرار گیرند؛ شرطی که با مخالفت صریح و قاطع انصارالله مواجه شد. محمد عبدالسلام که رئیس هیأت ملی یمن در مذاکرات سوئد را برعهده داشت در سخنانی درباره مفاد توافقات انجام شده در میز مذاکرات بر سر فرودگاه صنعا گفته بود:«پیشنهاد کردیم که هواپیماهای غیرنظامی پیش از عزیمت به فرودگاه صنعا به اردن و مصر بروند». وی با اشاره به این موضوع که درخواست انتقال فرودگاه صنعا به عدن ظالمانه است و مشکلی را حل نمی کند، گفته بود:«ما خواستار نظارت سازمان ملل بر واردات بودیم ولی طرف مقابل مخالفت کرد».
پس از آن مارتین گریفیتث، نماینده سابق سازمان ملل هر کاری کرد که این موضوع حل و فصل شود، موفق نشد. گریفیتث پس از مذاکرات صلح در واکنش به بدعهدی سعودیها گفته بود که ادامه تعطیلی فرودگاه صنعا و محدودیت‌های واردات سوخت از طریق بندر الحدیده غیر قابل قبول است و باید راه حلی برای این مسئله پیدا شود.
بسته بودن فرودگاه صنعا به روی بیمارانی که قصد مداوا در خارج از یمن را دارند، موجب شد تا در سال های گذشته بسیاری از آنها از راه زمینی و گاهی با پای پیاده راهی عدن شوند تا از آنجا به خارج از یمن بروند که این مسیر گاهی ۲۴ ساعت به طول می‌انجامید و برخی در همین مسیر جان خود را از دست داده اند. بنابر اعلام کمیته عالی پزشکی یمن، 30 هزار بیمار که همگی در شرایط وخیم جسمی به سر می برند، نیاز فوری به درمان دارند و در لیست انتظار به سر می برند تا شانسی برای زندگی بیابند.
رهبران انصارالله بارها هشدار داده اند که ادامه بسته ماندن فرودگاه صنعا و اجازه ندادن به پروازهای مورد توافق در آتش بس بشردوستانه و ممانعت از حرکت کشتی ها، بیانگر ناسازگاری آشکار و عدم جدیت ائتلاف سعودی در برقراری صلح است و نشان می دهد که ادامه پروازها از صنعا تا چه اندازه برای انصارالله در اولویت قرار دارد.
حملات موشکی و پهپادی انصارالله و ارتش یمن به فرودگاه های عربستان در سالهای گذشته نیز در واکنش به سنگ اندازی سعودی ها در بازگشایی فرودگاه صنعا انجام شد، زیرا بر این باور بودند که اگر قرار نیست پروازی از صنعا صورت نگیرد، فرودگاه‌های جده و ریاض هم نباید فعال باشند. حتی برخی مقامات نظامی یمن، حمله موشکی به فرودگاه ریاض و ابوظبی را تنها راه برای وادار کردن عربستان و امارات به بازگشایی فرودگاه صنعا می دانستند و خواهان پیگیری این موضوع بودند.
مهدی المشاط رئیس شورای عالی سیاسی یمن ماه گذشته (فروردین 1401) در دیدار خود با هانس گروندبرگ فرستاده ویژه سازمان ملل در یمن که به صنعا سفر کرده بود گفت که انصارالله بر ضرورت همکاری فرستاده ویژه سازمان ملل و تیم وی در مسیر درست به منظور موفقیت تلاش های مورد توافق بر اساس آتش بس تاکید می کند. المشاط ضمن تاکید بر اولویت بودن بازگشایی فرودگاه صنعا و بنادر الحدیده و رفع محاصره گفته بود که کشورهای متجاوز باید به تعهدات خود در خصوص ابعاد انسانی آتش بس پایبند باشند.
مطهر الدرویش، رئیس کمیته عالی پزشکی یمن نیز ماه گذشته در واکنش به کارشکنی سعودیها در بازگشایی فرودگاه صنعا، اعلام کرد که عدم اجرای بخش بشردوستانه مفاد آتش بس از سوی کشورهای متجاوز باعث شد بیماران در وضعیت روحی و روانی بسیار بدی قرار گیرند. او تاکید کرد که انصراف ائتلاف متجاوز از اعطای مجوزهای عملیاتی برای پروازهای یمن از فرودگاه صنعا رویارویی با سازمان ملل و جامعه بین المللی است، به ویژه ائتلاف متجاوز با ادامه توقیف کشتی های گازوئیل که برای فعالیت بیمارستان ها و مراکز بهداشتی ضروری هستند به تشدید بحران وضعیت سلامت در یمن ادامه می دهد.
کارشکنی سعودیها برای بازگشایی فرودگاه صنعا
هر چند در مذاکرات یمنی ها با دولت مستعفی، مسئله فرودگاه صنعا بارها مورد بحث قرار گرفته بود اما در عمل اقدامی برای از سرگیری فعالیتهای این فرودگاه انجام نشد و سعودیها به بهانه های مختلف از عمل به تعهداتشان سرباز زدند.
عربستان در طول جنگ حتی به هواپیماهایی که حامل کمکهای انساندوستانه بودند هم اجازه پرواز نمی‌داد و همه تحرکات پروازی در یمن را زیر نظر گرفته بود. همچنانکه چند سال پیش عربستان با تغییر دادن اجباری مسیر پرواز یک هواپیمای وابسته به صلیب سرخ که از صنعا عازم جیبوتی بود، این هواپیما را مجبور کرد در فرودگاه جازان در جنوب عربستان فرود بیاید. عربستان مدعی بود که ممکن است در پروازهای بشردوستانه به صنعا هم کمکهای نظامی ارسال شود.
مقامات سعودی که هدایتگر سیاستهای دولت عبد ربه منصور هادی، رئیس جمهور فراری یمن بودند، شروط دیگری را برای این موضوع مطرح کرده بودند. سعودیها مدعی بودند که در صورت بازگشایی فرودگاه صنعا، هیچ پرواز مستقیمی نباید بین صنعا و تهران انجام شود، شرطی که برخی تحلیلگران آن را تلاشی برای مانع‌تراشی در رسیدن به نتیجه مطلوب می‌دانند.
مقامات سعودی در 8 سال گذشته همواره ادعا کرده اند که ایران تسلیحات خود را به انصارالله ارسال می کند تا از آنها علیه ائتلاف عربی استفاده کند. سعودیها حتی شروع جنگ علیه یمن را هم برای مقابله با نفوذ ایران در این کشور عنوان کرده بودند و انصارالله را گروه تحت حمایت تهران معرفی کرده اند که قصد دارد دست عربستان را از خاک یمن کوتاه کند. عربستانی ها ادعا دارند که اگر پروازهای تهران و صنعا از سرگرفته شود، ایران می تواند راحت تر تسلیحات خود را به یمن ارسال کند.
جب توجه آنکه این ادعاها، که در آغاز جنگ بهانه‌ای برای شروع تجاوز غیرقانونی و در راستای تلاش برای مشروعیت بخشی بین‌المللی به تجاوز صورت می‌گرفت، حتی سالها پس از زمینگیر کردن پروازها از این فرودگاه نیز ادامه داشته است آنهم در شرایطی که علی رغم محاصره شدید دریایی، زمینی و هوایی توان نظامی صنعا برای حمله به عمق راهبردی عربستان بسیار بیشتر از قبل شده است. موضوعی که اعتبار قاچاق سلاح را تا حد زیادی بی‌اعتبار و موفقیت انصارالله در بومی سازی تسلیحات قدرتمند دفاعی در حوزه موشکی پهبادی را به متجاوزان تحمیل کرده است.
به رغم تلاشهای گسترده انصارالله برای بازگشایی فرودگاه صنعا اما دولت مستعفی به توافقات استکهلم پایبند نماند و توافقات فقط روی کاغذ نوشته شد. عربستان سعودی اجازه چنین اقدامی را نداد و این فرودگاه که بخشهای زیادی از آن توسط جنگنده های ائتلاف سعودی بمباران شده بود، برای مدت شش سال از فعالیتهای خود باز ماند.
فعالیت فرودگاه صنعا آنچنان برای انصارالله حیاتی بود که محمد عبدالسلام پس از مذاکرات سوئد، در واکنش به بدعهدی سعودیها بستن فرودگاه صنعا را جنایت جنگی توجیه ناپذیر توصیف کرده بود که باید هر چه زودتر بازگشایی شود.
بازگشایی فرودگاه می توانست از افزایش تعداد کشته های یمنی ها جلوگیری کند اما کارشکنی عربستان سبب شد تا در شش سال گذشته، هزاران نفر بر اثر نرسیدن کمکهای دارویی و غذایی جان خود را از دست بدهند. بنابراین، اقدام سعودیها در بستن فرودگاه صنعا در حکم نسل کشی بود که فجایع آن حتی از ارتکاب جنایات این رژیم در بمباران مناطق غیرنظامی بیشتر بود. بنابر گفته مقامات وزارت بهداشت یمن روزانه ۲۰ تا ۳۰ بیمار یمنی به دلیل بسته ماندن فرودگاه صنعا جان خود را از دست می دهند.
سعودیها همواره بازگشایی فرودگاه را به مسائل دیگری مرتبط کرده بودند تا امتیازاتی را از انصارالله در جبهه های نبرد بگیرند. در همین راستا، در بیانیه ای که خرداد ماه 1400 پس از نشست مشترک آمریکایی، سعودی و اروپایی در خصوص یمن صادر شد، اعلام شد که ائتلاف سعودی حاضر است بدون قید و شرط محاصره فرودگاه صنعا و بندر الحدیده را بردارد اما در ازای آن، عملیات مأرب نیز متوقف شود. انصارالله سال گذشته طی عملیات بزرگی که شروع کردند با شکست مزدوران سعودی، به دروازه های مأرب رسیده بودند و یک گام تا پیروزی فاصله داشتند اما با اعزام هزاران نیروی سعودی و اماراتی به این شهر و برای جلوگیری از تلفات بیشتر، ادامه عملیات متوقف شد.
وزیر حمل و نقل دولت نجات ملی یمن در شهریور 1399 در بحبوحه بحران سوختی در این کشور اعلام کرد که فرودگاه صنعا به دلیل تمام شدن سوخت عدم توانایی خود در ارائه خدمات ناوبری هوایی برای استقبال از هواپیماهای سازمان ملل و سازمان های بشردوستانه را اعلام خواهد کرد. با این وجود، معلوم می شود که ادامه فعالیتهای فرودگاه صنعا، به بازگشایی بندر الحدیده هم مرتبط بوده است و سعودیها با محاصره دریایی اجازه سوخت رسانی به یمن را نمی دادند.
هیأت انصار الله در آبان 1400 در دیدار با فرستاده های آمریکا و سازمان ملل در عمان، بازگشایی فرودگاه صنعا و بندر الحدیده را بی هیچ قید و شرط خواستار شد. اصرار و درخواستهای رهبران انصارالله به بازگشایی فرودگاه صنعا برای ارسال کمکهای انسانی در سالهای گذشته نشان می دهد که حملات سعودیها بزرگترین فاجعه انسانی در یمن را رقم زده است و بازگشایی این فرودگاه کمترین اقدامی است که ائتلاف متجاوز باید انجام دهد. عربستان سعودی تاکنون در مقابل فشارهای سازمان ملل و نهادهای حقوق بشری ایستادگی می کرد اما در نهایت به خواسته انصارالله تمکین کرد. چرا که موافقت سعودیها با توافق آتش بس اخیر پس از آن انجام شد که یمنی ها تاسیسات نفتی عربستان در جده را بمباران کردند.
با توجه به اصرار رهبران انصارالله برای بازگشایی این فرودگاه، مقامات ریاض از این مسئله نگران هستند که اگر در مقابل خواسته انصارالله مقاومت کنند احتمالا این جنبش از توافق آتش بس خارج شده و حملات پهپادی و موشکی خود به خاک عربستان را دوباره از سر بگیرد. همچنانکه مقامات دولت نجات ملی یمن پس از بازگشایی فرودگاه صنعا به متجاوزان سعودی هشدار دادند که هر گونه اخلال در روند پروازهای صنعا به معنای بازگشت به جنگ است و نشان می دهد این مسئله برای انصارالله بسیار مهم است. خروج بیماران از خاک یمن و ارسال کمکهای انساندوستانه، علاوه بر اینکه می تواند بخشی از مشکلات غذایی و دارویی یمنی ها را حل کند، از سوی دیگر دست انصارالله نیز برای پیشبرد برنامه هایش در مقابل ائتلاف سعودی بازتر خواهد شد.
مقامات انصارالله بارها هشدار داده اند که بازگشایی فرودگاه صنعا و ورود کشتی ها به بندر الحدیده حق ملت یمن است و قابل معامله نیست. این مسئله تا جایی اهمیت داشت که یمنی ها بازگشایی این فرودگاه را به میزان جدی بودن عربستان در رسیدن به توافق صلح گره زده بودند و کارشکنی ریاض را بر سر ادامه ممنوعیت پروازها، نقض کامل توافق آتش بس عنوان می کردند.
در توافق آتش بس اخیر بین انصارالله و عربستان، مجدادً ازسرگیری پروازها از فرودگاه صنعا موضوع اصلی بود و حتی سازمان ملل هم نسبت به حل این مسئله تاکید داشت. فرستاده ويژه سازمان ملل در امور يمن اخیرا در سخنانی از این مسئله ابراز نگرانی کرده و گفته بود که دو طرف را به همكاری سازنده جهت دستيابی به يک راه حلی ترغيب خواهد کرد تا ازسرگيری پروازها همان طور كه برای آن برنامه ريزی شده بود، انجام شود.
جنگنده های سعودی طی 8 سال جنگ، به بهانه اینکه فرودگاه صنعا برای اهداف نظامی استفاده می شود، بارها آنرا به شدت بمباران کرده اند، ادعایی که از سوی یمنی ها تکذیب شده است. حتی سال گذشته پس از بمباران فرودگاه صنعا، مدیریت این فرودگاه از رسانه ها خواست از فرودگاه تصویربرداری کنند تا تایید کنند که عاری از هرگونه ظواهر نظامی است.
عربستان برای اینکه از شروع پروازها از فرودگاه صنعا جلوگیری کند حملات مکرر هوایی به فرودگاه صنعا را با هدف تعطیلی و از کار انداختن آن انجام می داد تا جامعه جهانی را مجاب کند که این فرودگاه آماده استقبال از پروازهای بشردوستانه برای انتقال اقلام بهداشتی و غذایی نیست و با این حربه از زیر بار فشارهای خارجی رها شود.
ادعاهای واهی علیه ایران
عربستان سعودی که همه تحولات مخربانه خود در یمن را به مسئله ایران گره می زد، در ماجرای فروگاه صنعا هم ادعاهایش را تکرار و ایران را عامل اصلی این بحران معرفی می کرد. در همین راستا، منابع وابسته به ریاض در یمن مدعی بودند که با ازسرگیری پروازها از صنعا، انصارالله ممکن است به جای مسافران عادی یمن، مستشاران نظامی حزب الله و سپاه پاسداران را با پوشش مردم یمن به این کشور انتقال دهد.
لفاظی های سعودیها علیه ایران مسبوق به سابقه است و در اردیبهشت 1394 زمانی که هواپیمای مسافربری ایران که حامل کمکهای غذایی و دارویی برای مردم یمن بود قصد داشت در فرودگاه صنعا فرود بیایید، جنگنده های سعودی با بمباران باند فرودگاه اجازه فرود ندادند و مدعی بودند که در این هواپیما مستشاران نظامی ایران حضور دارند، ادعایی که به شدت از سوی ایران رد شد. ادعاهای سعودیها علیه ایران در شرایطی است که مقامات ایرانی از توقف درگیریها در یمن دفاع کرده و آمادگی خود را برای تحقق صلح در این کشور اعلام کرده اند. ایران همواره گفته که بحران یمن راه حل نظامی ندارد و از مسیر دیپلماتیک باید حل و فصل شود. اینکه هیئت ایرانی در شش دور مذاکرات خود با سعودیها در عراق روی مسئله یمن متمرکز می شود نشان می دهد تهران خواهان صلح در این کشور است نه دنبال بحران آفرینی و تفرقه افکنی.
اگر سیر تحولات میدانی و سیاسی در 8 سال جنگ یمن را مرور کنیم به این نتیجه می رسیم که عربستان سعودی در همه زمینه ها، قافیه بازی را باخته و گام به گام از سیاستهای خود عقب نشسته است و این پیروزیها تنها در سایه مقاومت مردمی یمن و انصارالله است که هزینه های سنگینی را به متجاوزان تحمیل کرده اند. بازگشایی فرودگاه صنعا هم بعد از شش سال آخرین مورد این پیروزیها نخواهد بود و با گذشت زمان، سعودیها امتیازات بیشتری را به یمنی ها خواهند داد که خروج از خاک یمن پایان آن خواهد بود.
