الوقت – روز گذشته در سفری کوتاه و از پیش اعلام نشده بشار اسد رئیس جمهور سوریه به ایران آمد و با مقامات ارشد سیاسی ایران دیدار و مذاکره کرد. مهمترین برنامه اسد در این سفر دیدار با آیتالله خامنهای (مدظله العالی) رهبر انقلاب اسلامی بود که همانند ادوار گذشته در فضایی بسیار گرم و دوستانه برگزار شد که تجلی و نمودی از روابط استراتژیک و برادارانه میان دو ملت ایران و سوریه میباشد.
بشار اسد در طول 10 سال سپری شده از بحران در این کشور جنگ زده و در دوران مبارزه همه جانبه ملت سوریه با جبهه بینالمللی تروریسم، سفرهای خارجی بسیار کمی داشته است اما این سفرها همواره از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و مورد توجه ویژه محافل سیاسی و رسانهای بوده است. با این حال سفر به ایران به عنوان مهمترین متحد منطقهای دمشق و شریک نظامی سوریها در مبارزه با تروریسم با معنا و مفهوم خاصی در ارتباط با روند تحولات این کشور تلقی شده است.
طبیعتاً در حداقل دو سال گذشته به لطف پیروزیهای گسترده محور مقاومت بر جبهه تروریستها و حامیان آنها شرایط مساعد امنیتی در بخش وسیعی از خاک سوریه ایجاد شده و روال عادی زندگی در حال بازگشت به دوران پیش از بحران میباشد و در نتیجه سوریها خود را برای دوران سازندگی کشور آماده میکنند، بنابراین اینگونه به نظر میرسد به اکنون به مرور اولویتهای نظامی و امنیتی در روابط دوجانبه تهران- دمشق جای خود را همکاریهای اقتصادی داده است که البته این موضوع نیز به واسطه تلاش جبهه مشترک دشمنان برای ضربه زدن به ملت سوریه از این ناحیه همانند تحریمهای ظالمانه غربی، و نیز نقشی که میتواند در تقویت روابط دو کشور داشته باشد از اهمیت بالایی برخوردار است.
ایران مهمترین دوست و شریک سوریه
بیتردید بخش مهمی از ماهیت سفر بشار به تهران مهر تأیید مجدد بر تداوم روابط استراتژیک سوریه و ایران در آینده میباشد. این موضوع وقتی پررنگتر میشود که تحولات منطقهای طی سالهای اخیر و گرایش کشورهای عربی به بازسازی روابط با دمشق در نظر گرفته شود، به صورتی که حتی زمزههای رو به قوتی در مورد بازگرداندن کرسی دولت سوریه در اتحادیه عرب به نظام و دولت قانونی اسد در نشست آتی این مجمع عربی شنیده میشود.
این درحالی است که پس از بازگشت سفارتخانههای کشورهای عربی به دمشق و در راس آنها دولت امارات متحده عربی، یک تلقی و تفسیر رایج در محافل سیاسی و رسانهای در مورد اهداف این کشورها تلاش برای دور کردن سوریه از محور مقاومت و ایران و حتی زمینهسازی پیوستن سوریه به روند عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی عنوان میشد. تفاسیری که البته بیشتر از بسترهای رویابینی و خواب و خیالهای خام مروجان آن نشأت میگرفت تا از روند عینی تحولات که در واقع اعتراف به شکست و کرنش دشمنان در برابر مقاومت مردم سوریه و حمایت آنها از دولت قانونی و تمامیت ارضی کشورشان بود.
در واقع همانطور که رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با بشار اسد به «سرفرازی رئیسجمهور و ملت سوریه نزد ملتهای منطقه و بالا رفتن احترام و اعتبار سوریه» اشاره فرمودند، امروزه نقش و جایگاه سوریه در تحولات منطقهای بسیار بیش از گذشته بوده و این واقعیت به رقبا دیکته شده است.
اکنون نیز سفر اسد بار دیگر رشتههای پیوند ناگسستنی روابط دو کشور با وجود طی شدن سریع بازگشت سوریه به عرصه بینالمللی و گشایش در مناسبات با کشورهای عربی را به منصه ظهور گذاشت. دراین رابطه نیز حضرت آیتالله خامنهای تأکید کردند: «این پیوند و ارتباط برای هر دو کشور حیاتی است و نباید بگذاریم ضعیف شود بلکه باید آن را هر چه ممکن است تقویت کنیم».
ایشان با اشاره به اظهار دوستی و محبت برخی کشورهایی که در سالهای گذشته در جبهه مقابل سوریه قرار داشتند، افزودند: «باید از تجربههای گذشته، خط آینده را روشن کرد».
بر این اساس با توجه به موضوعات مورد اشاره (تقویت جایگاه سوریه در منطقه و تداوم همکاریهای رو به پیشرفت با ایران) نتیجه کلی را باید تقویت قدرت مجموعه امنیتی- سیاسی- اقتصادی محور مقاومت مشاهده کرد که تأثیرات آن در آینده بر شکلگیری نظم جدید منطقهای هویدا خواهد شد.
همکاری نظامی رو به تقویت؛ تثبیت جایگاه ایران در مدیترانه
همانگونه که گفته شد سوریه در حال گذار به سمت دوران بازسازی و پایان نهایی بحران میباشد و این یعنی کاهش تدریجی نیاز دمشق برای حضور نظامی متحدان که در سالهای گذشته به منظور جنگ با جبهه تروریسم بین المللی صورت گرفته بود. با این حال تداوم دشمنیهای رژیم صهیونیستی با دمشق و از طرف دیگر تداوم اشغالگری خارجی در این کشور از سوی دولتهای آمریکا و ترکیه که به تداوم اشغال بخشهای مهمی از خاک سوریه در شمال و شمال غرب این کشور توسط تروریستها و گروههای نیابتی کمک میکنند و همچنین تلاشهای پشت پرده برای احیای گروهکهای تروریستی همانند داعش موجب میشود که همچنان حمایت نظامی گستره برای پیشبرد سریع و کارآمد موضوع بازسازی اقتصادی همچنان لازم باشد.
در این شرایط مخالفان محور مقاومت و بویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی که گسترش حضور و نفوذ منطقهای ایران پس از بحران سوریه را تثبیت شده میبینند به دنبال استفاده از تمامی ابزارهای محدود خود برای دور کردن تهران از مرزهای فلسطین اشغالی هستند که در این رابطه میتوان به تجاوزات گاه و بیگاه صهیونیستها به حریم هوایی سوریه اشاره کرد.
اما این حملات نه تنها تأثیری بر وضعیت حضور نیروهای جبهه مقاومت در خاک سوریه و همچنین روند همکاریهای نظامی تهران و دمشق نداشته است، بلکه اکنون در نتیجه تحولات بین المللی همانند جنگ در اوکراین و هم به واسطه تغییر در استراتژی بازدارندگی ایران به سمت دفاع پیشدستانه پس از حمله موشکی به پایگاه جاسوسی موساد در اربیل عراق، موقعیت مدیترانهای ایران در برابر رقبا رو به ترقی است.
در همین راستا وب سایت «اسرائیل تایمز» یکشنبه هجده اردیبهشت، همزمان با سفر بشار اسد به تهران، گزارش داد که چندین واحد نظامی روسیه در سراسر سوریه به سه فرودگاه مدیترانهای ناشناس برای اعزام به اوکراین انتقال یافتهاند و این پایگاهها به نیروهای ایرانی و حزب الله منتقل میشوند.