الوقت- این روزها درپی بروز جنگ در اوکراین، موضوع بی‌اعتمادی به غرب و غیرعاقلانه‌بودن اتکا به دیگران برای حفظ امنیت بسیار داغ و پرحرارت دنبال می‌شود.
اوکراین کشوری است که در دوره ای سومین زرادخانه هسته ای بزرگ جهان را در اختیار داشت اما در راستای تضمین امنیت، اقدام به واگذاری و خلع سلاح هسته ای خود کرد. این در حالی است که اوکراین پس از گذشت سه دهه از خلع سلاح هسته ای و عقب نشینی در حوزه بازدارندگی نه تنها به امنیت مورد نظر خود دست نیافته است بلکه در روزهای اخیر این کشور شاهد صحنه های جنگ و درگیری بوده است. این امر بار دیگر اهمیت و اولویت اصل خودیاری در روابط بین الملل را برای کشورها و دولت های مختلف دنیا ثابت کرده و سبب شد تا درستی مواضع گروه های مقاومتی چون حزب الله را که افزایش قدرت را عامل بازدارنده ای در مقابل تجاوزات می دانند، به اثبات برساند.
اوکراین، از خلع سلاح برای امنیت تا جنگ
پس از استقلال اوکراین از شوروی در سال 1991، این کشور تازه استقلال یافته به سومین قدرت هسته ای جهان تبدیل شد اما با شرکت در توافق بوداپست در سال 1994 که با حضور آمریکا، انگلیس و روسیه به امضا رسید در ازای تضمین امنیت اوکراین اقدام به خلع سلاح کامل هسته ای خود کرد.
از آنجایی که این سند در بالاترین سطح توسط کشورهای حاضر در این توافق امضا شده بود این اطمینان به اوکراین الهام شد که در صورت حمله و تهدیدی علیه این کشور تنها نخواهد بود و کشورهای متعهد به ویژه کشورهای غربی اقدام به دفاع و حمایت از اوکراین خواهند کرد؛ در حالی که با حمله روسیه به اوکراین و شروع بحران نظامی در این کشور تا کنون هیچ یک از کشورهای متعهد غربی اقدامی در راستای تضمین و تثبیت امنیت در اوکراین انجام نداده اند و این امر سبب شد تا بار دیگر بدعهدی و عدم تعهد کشورهای غربی به ویژه آمریکا در همراهی و حمایت از سایر کشورها و حتی دوستان حاضر در جبهه غرب نیز ثابت شود؛ امری که سبب هراس سایر متحدان این کشور به ویژه در منطقه غرب آسیا شد و بار دیگر بیش از پیش اهمیت اصل خودیاری و بازدارندگی با اتکا به قدرت داخلی را به این کشورها یادآور کرد.
در همین راستا سرگئی بوردیلیاک سفیر اوکراین در ایرا گفت: «من مطمئنم که تحویل زرادخانه‌ی هسته‌ای اوکراین یک اشتباه سیاسی بود و نباید این اشتباه را می‌کردیم».
همچنین الکسی گونچارنگو، نماینده پارلمان اوکراین نیز در مصاحبه ای عنوان کرد: «یک نکته بسیار مهم این است که اوکراین به هیچکسی حمله نمی کند و تنها ملتی در تاریخ بشر است که زرادخانه هسته ای خود را که سومین زرادخانه بزرگ هسته ای جهان بود در سال ۱۹۹۴ با ضمانت های آمریکا، بریتانیا و فدراسیون روسیه تسلیم کرد. اکنون این تضمین ها کجا هستند؟ اکنون ما بمباران و کشته می شویم و دیگر سلاح هسته ای نداریم. چه پیامی می توانیم به این جهان بدهیم؟ جز اینکه به تضمین ها اعتماد نکنیم. جز اینکه قدرت هسته ای یا هر قدرت دیگری که می توانید به دست آورید. این پیام هولناکی به جهان است».
اوکراین به مثابه یک درست عبرت
پس از آنکه لبنان به دلیل ضعف نیروی نظامی خود بارها مورد تجاوزات رژیم صهونیستی قرار گرفت، حزب الله به عنوان یک گروه مقاومت در لبنان، اقدام به افزایش قدرت و مقابله با این تجاوزات کرد و این امر سبب شد تا پس از جنگ های سال 2000 و 2006 و پیروزی جبهه مقاومت در این جنگ، ورق های بازی به نفع جریان مقاومت در منطقه تغییر یابد.
در چنین شرایطی کشورهای غربی و به ویژه آمریکا در صدد هستند تا اقدامات و قدرت نظامی حزب الله را در حمایت از اسرائیل تهدید آمیز جلوه دهند تا در نتیجه آن به دو هدف خود یعنی خلع سلاح حزب‌الله و حذف آن از صحنه ی سیاسی لبنان دست یابند که در این راستا آمریکا از ابزارهای سازمان ملل و شورای امنیت نیز استفاده کرد که در نتیجه آن قطعنامه 1559 و قطعنامه 1701 صادر شد. علاوه بر این طی سالهای اخیر آمریکا و کشورهای غربی در صدد بوده اند تا با تحریک حزب الله از سویی و مقصر جلوه دادن این گروه در ایجاد مشکلات و بحران های داخلی لبنان، زمینه جنگ و درگیری داخلی در این کشور را علیه حزب الله و به نفع اهداف خود و هم پیمانان منطقه ای خود در محور عربی-عبری ایجاد کنند. در همین راستا آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل نیز در سفری که پیش از این به لبنان داشت به صورت ضمنی به تقویت نقش نیروهای موسوم به حافظ صلح سازمان ملل مستقر در لبنان با هدف محدود کردن نقش حزب‌الله اشاره کرد.
همچنین بحران سیاسی اخیر که در نتیجه موضع گیری جرج قرداحی علیه تجاوزات عربستان به یمن، علیه لنان اعمال شد بار دیگر این فرصت را به کشورهای عربی و غربی داد تا با تمسک به این بحران، در پیامی 12 شرط را جهت احیای روابط کشورهای عربی با لبنان مطرح کنند. این شروط ضمن اینکه تحت نظارت آمریکا بوده است در نهایت اهداف این کشور یعنی حذف حزب‌الله از صحنه سیاسی این کشور و همچنین تعهد دولت لبنان در عمل به قطعنامه های 1559 و 1701 را درخصوص خلع سلاح کردن حزب‌الله و اصل کنترل دولت لبنان بر تسلیحات خارج از اختیارات دولت را دنبال می کرد. آمریکا همچنین به بهانه های واهی برای نیل به این هدف اقدام به استفاده از ابزار تحریم کرده است که در همین رابطه الکساندر زاسپکین، سفیر سابق روسیه در لبنان در گفتگویی که با المیادین داشت، با اشاره به این مسئله گفت: «هدف واشنگتن از این تحریم‌ها، خلع سلاح حزب الله است. آمریکایی‌ها می‌گویند حزب الله باید سلاح خود را کنار بگذارد».
تلاش برای خلع سلاح حزب الله در صورتی پیگیری می شود که این کشور پیش از این بدعهدی خود را در دفاع از امنیت متحدان و دوستان خود نیز اثبات کرده است به گونه ای که در سال 2008 پس از آنکه گرجستان با اتکاء به وعده‌های آمریکا در مقابل روسیه قرار گرفت، این کشور اقدامی در حمایت از گرجستان در مقابل روسیه انجام نداد و در بحران اوکراین نیز علیرغم تعهد به تضمین امنیت این کشور در قبال خلع سلاح هسته ای آن، امروزه تنها ناظر این بحران بوده و رئیس جمهور این کشور بر عدم مداخله آمریکا در این جنگ تاکید کرده است.
در همین رابطه شیخ نبیل قاووق، عضو شورای مرکزی حزب‌الله نیز ضمن اشاره به موفقیت‌ها و پیروزی‌های محور مقاومت با اتکا به قدرت خود، از تحولات اوکراین به عنوان یک درس عبرت برای کشورهای عربی پیوسته به روند عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی یاد کرده و گفت: «لازم است عناصر آمریکا در لبنان از آنچه برای اوکراین حاصل شد، درس عبرت بگیرند. چرا که آمریکا متحدانش را به درگیری تشویق می‌کند و بعد از گرفتاری، به حال خود رها می‌کند».
