الوقت- روز گذشته نجیب میقاتی، نخست وزیر لبنان به دعوت رسمی رجب طیب اردوغان، وارد آنکارا شده و با اردوغان دیدار کرد. پیش از دیدار رسمی مقامات دو کشور، هدف از این سفر بررسی روابط دوجانبه، راه‌های توسعه همکاری بین ترکیه و لبنان و همچنین مذاکره در خصوص مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی و در رأس آن پرونده‌های خاورمیانه و مدیترانه شرقی عنوان شد. با توجه به بحران اخیر دیپلماتیک میان لبنان و برخی از کشورهای عربی و تلاش لبنان برای حل این بحران که با پاسخ مثبتی از سوی عربستان روبرو نشد، سفر میقاتی به ترکیه می تواند حامل پیام هایی برای عربستان و سایر کشورهای عربی همراه با آن باشد.
کشور لبنان در سال های اخیر با مشکلات اقتصادی و سیاسی قابل توجهی روبرو بوده است که این مشکلات و تداوم آنها سبب شد تا این کشور دوره ای از بحران اقتصادی را همراه با چالش های دولت سازی طی کند که در این بین، عوامل مختلفی داخلی و خارجی زیادی در شکل گیری، افزایش و تداوم بحران اقتصادی نقش داشته است.
در این رابطه علاوه بر اعمال تحریم سزار از سوی آمریکا و اروپا، اوج گیری بحران دیپلماتیک بین عربستان و لبنان در ماه های اخیر و پس از اعلام مواضع جرج قرداحی، وزیر ارتباطات این کشور در رابطه با اقدام تجاوزکارانه عربستان در یمن، این چالش ها وارد فاز پیچیده تری شد و لبنان برای خروج از چنین وضعیتی تمام تلاش خود را به کار می برد که از جمله آنها می توان به سفر اخیر نجیب میقاتی به ترکیه اشاره کرد. میقاتی در دیدار با اردوغان گفت: « ترکیه همیشه در کنار لبنان بوده است. می‌دانیم که آقای اردوغان چقدر برای لبنان اهمیت قائل بوده و خواستار تقویت روابط است، به تلاش‌هایی که در این راستا برای کمک به لبنان انجام شده، واقف هستیم. می‌دانیم که ترکیه برای عبور لبنان از بحران چگونه دست یاری دراز کرده است. شما همیشه در کنار ما بوده‌اید».
در این دیدار اردوغان نیز که به دنبال ماهی‌گیری از آب گل‌آلود روابط شورای همکاری با لبنان است، تاکید کرد: «ما در کنار لبنان هستیم و می خواهیم بدون تبعیض و در همه زمینه ها به ویژه در حوزه سلامت، امنیت و انرژی با همه بخش های جامعه لبنان همکاری داشته باشیم؛ در این دیدار به میقاتی اعلام کردم که شرکت‌های ترکیه‌ای برای اجرای طرح‌های زیربنایی در لبنان از جمله بازسازی بندر بیروت آمادگی دارنند و ضرب المثلی هست که می‌گوید دوست کسی است که در مواقع سختی و روز سیاه در کنار دوستش باشد و در این دیدار بر موضع قاطع خود تاکید کردیم که در کنار لبنان هستیم و توانایی‌های زیادی داریم که می‌خواهیم لبنان از آنها استفاده کند».
عربستان بازنده سفر
در شرایطی که برخی کشورهای عربی در همراهی با عربستان بر بحران های این کشور افزودند، این احتمال وجود دارد که از سویی نجیب میقاتی با در نظر گرفتن رویکرد مثبت ترکیه در قبال این کشور با سفر به آنکارا در پی استفاده از ظرفیت های روابط دوجانبه با ترکیه باشد. در همین راستا نخست وزیر لبنان درنشست خبری خود به اردوغان گفت: «شما در سخنان خود گفتید که دوست کسی است که در زمان سختی به کمک بیاید و من می‌گویم برادر همیشه در کنار برادرش است و ما همیشه احساس می‌کنیم روابط لبنان و ترکیه برادرانه است. در همه ایستگاه‌ها شما نخستین کسی هستید که دست یاری را بسوی لبنان دراز و به آن کمک می‌کنید به‌ویژه در بحران‌های متوالی که داریم می‌گذرانیم. لبنان در حال گذر از بحرانی است که بدترین بحران جهان در همه سطوح اقتصادی، مالی و اجتماعی بوده است و ما نیازمند حمایت و کمک در همه زمینه‌ها هستیم».
از سوی دیگر، با اوج گیری بحران دیپلماتیک فیمابین کشورهای عربی و لبنان، ترکیه از جمله کشورهایی بود که با درک فرصت پیش آمده، در جهت بازیگری فعالانه تر در لبنان و تثبیت نقش‌آفرینی خود در این کشور در رقابت با عربستان، تمایل خود برای پر رنگ کردن جایگاه خود در این کشور نشان داده است به صورتی که روزنامه لبنانی الاخبار نیز در مقاله ای با بررسی این موضوع نوشت:«به نظر می‌رسد که ترکیه قصد دارد خلاء عربستان و امارات را در بیروت پر کند».
در نتیجه می توان گفت که سفر چاووش اغلو به بیروت در اواخر سال گذشته میلادی (نوامبر 2021) و به واسطه آن سفر میقاتی به آنکارا، بستر جدیدی را برای هر دو کشور در زمینه همکاری ها تعریف خواهد کرد؛ بدین صورت که بحران اقتصادی- سیاسی لبنان فرصتی را برای ترکیه فراهم خواهد کرد تا با پیشنهاد طرح‌های اصلاحی برای لبنان و سرمایه گذاری در این کشور در خصوص اجرای طرح‌های زیربنایی، ایجاد پروژه‌های مالی و فعالیت در زمینه تولید برق، نفوذ و بازیگری خود را در این کشور افزایش داده و در رقابت منطقه‌ای با عربستان، دست برتر را داشته باشد و از طرفی لبنان نیز در تلاش است ضمن تقویت روابط با ترکیه آثار سوء ناشی از بحران های اقتصادی و به ویژه سیاسی اخیر خود را در خلاء انفعال برخی کشورهای عربی از جمله عربستان جبران سازد.
