با وجود گذشت حدود سه ماه از برگزاری پنجمین دوره انتخابات پارلمانی عراق، دیروز –یکشنبه- (9 ژانویه 2022 /19 دی 1400) نخستین نشست مجلس جدید برگزار شد و در تصمیماتی جنجالی، رئیس پارلمان و دو معاون او برگزیده شدند.
به گزارش الوقت، پس از گذشت حدود سه ماه از برگزاری پنجمین دوره انتخابات پارلمانی عراق، بالاخره دیروز –یکشنبه- (9 ژانویه 2022 /19 دی 1400) نخستین نشست مجلس جدید در فضایی تنش‌آمیز برگزار شد و در تصمیماتی جنجالی، رئیس پارلمان و دو معاون او برگزیده شدند. با وجود ادای سوگند نمایندگان و انتخاب رئیس جدید پارلمان، از همان آغاز نشست نمایندگان مجلس تا لحظه به پایان رسیدن اولین جلسه، حواشی فراوانی در صحن پارلمان اتفاق افتاد.
استقرار نیروهای سرایا السلام در خیابان‌های بغداد و به تعویق افتادن ساعت برگزاری نشست
اولین حاشیه برگزاری نخستین نشست پارلمان عراق در ارتباط با استقرار نیروهای نظامی "سرایا السلام" وابسته به جریان صدر عراق در برخی مناطق شهر بغداد پایتخت این کشور است. بر اساس گزارش‌ها نیروهای نیروهای "سرایا السلام" وابسته به جریان صدر شامگاه شنبه به طور غیرمنتظره و ناگهانی در برخی مناطق شهر بغداد مستقر شدند. بنابر ادعای صدری‌ها این استقرار نیرو برای مواجهه با هرگونه شرایط اضطراری صورت گرفته است.
در رخدادی دیگر، ساعت برگزاری اولین نپست پارلمانی دیروز – یکشنبه- با تعویق چند ساعته مواجه شد. بر اساس اطلاعیه مجلس عراق نشست دیروز در ابتدا مقرر شده بود که حوالی ساعت 13 برگزار شود اما بنا به اطلاعیه نهاد اطلاع رسانی مجلس این نشست با تاخیر چند ساعته در ساعت 15 برگزار شد.
آشفتگی در صحن پارلمان و انتقال المشهدانی به بیمارستان
اولین نشست مجلس پنجم عراق در حالی برگزار شد که اسعد العیدانی استاندار بصره که در انتخابات پارلمانی اخیر به مجلس راه یافته است از عضویت در آن استعفا داد. همچنین نمایندگان جبهه ترکمانی و نمایندگان مسیحی به ائتلاف چارچوب هماهنگی نمایندگان شیعه پیوستند. پس از آن نمایندگان قسم نمایندگی یاد کردند. سوگندنامه نمایندگان کرد، به زبان کردی بود.
پس از آن چارچوب هماهنگی سندی مبنی بر معرفی خودش به عنوان بزرگترین فراکسیون مجلس عراق به رئیس مجلس ارائه کرد که باساس آن 88 عضو دارد. شبکه العهد با اعلام عدد فوق، تأکید کرد شمار نمایندگان فراکسیون جریان صدر 76 نماینده است. رئیس سنی مجلس از مشاور حقوقی اش خواست نظر خود را در این باره اعلام نماید. پس از آن تنش بین نمایندگان به وجود آمد و نمایندگان عضو چارچوب هماهنگی با خروج از مجلس باعث شکسته شدن حد نصاب جلسه شدند.
پس از آن، رئیس مجلس توقف جلسه را اعلام کرد و به دنبال اعلام فراکسیون چارچوب هماهنگی به عنوان بزرگترین فراکسیون مجلس، نمایندگان جریان صدر اقدام به ایجاد هرج و مرج در مجلس کردند و بر اثر تنش مذکور، وضعیت سلامتی محمود المشهدانی رئیس سنی مجلس دچار مشکل شد و وی از جلسه خارج گردید. شبکه العهد گزارش داد نمایندگان یکی از فراکسیون ها به محمود مشهدانی رئیس سنی مجلس حمله کرده اند. یک منبع عراقی دیگر نیز اعلام کرد یکی از نمایندگان جریان صدر با عصا بر سر المشهدانی کوبیده است. پس از آن، المشهدانی به بیمارستان ابن سینا در منطقه سبز بغداد منتقل شد.
پس از آن بنا به اصرار نمایندگان جریان صدر، "عامر الفایز" و "خالد الدراجی" به عنوان جانشینان سنی المشهدانی معرفی شدند اما ابتدا هر دو آنها از نشستن بر روی کرسی ریاست سنی مجلس عذرخواهی کردند تا اینکه با اصرار نمایندگان و رأی آنها "خالد الدراجی" این مسئولیت را برعهده گرفت تا اولین جلسه پارلمان عراق ادامه یابد.
رای‌گیری برای انتخاب رئیس پارلمان و معاونان
با ریاست خالد الدراجی، نشست پارلمان در میانه جنجال بر سر قانونی بودن ادامه نشست، برای تعیین رئیس پارلمان و معاونان اول و دوم او برگزار شد. بخشی از جریان‌های سیاسی بر این باور بودند که نشست غیر قانونی بوده و می‌بایست تا زمان بازگشت المشهدانی به عنوان مسن‌ترین نماینده پارلمان به تعویق می‌افتاد.
با این وجود، در رای گیری برای انتخاب رئیس پارلمان از میان محمد الحلبوسی و محمود المشهدانی، حلبوسی با ۲۰۰ رای بار دیگر به عنوان رئیس انتخاب شد. مشهدانی نیز ۱۶ رای را به دست آورد و ۱۴ رای هم باطله اعلام شد. این در حالی بود که در زمان شمارش آرا با قطع برق پارلمان، در شمارش آرا اختلال ایجاد شد.
همچنین "حاکم الزاملی" با کسب ۱۸۲ رای موافق به عنوان معاون اول رئیس پارلمان عراق انتخاب شد و "شاخوان عبدالله" هم با 180 رای به عنوان معاون دوم محمد الحلبوسی برگزیده شد.
عدم پذیرش منتخبان ریاست پارلمان از سوی چارچوب هماهنگی شیعیان
پس از پایان نشست پارلمان، ستاد هماهنگی شیعیان موسوم به «الاطار التنسیقی» (چارچوب هماهنگی) عراق، به انتخاب مجدد محمد الحلبوسی به عنوان رئیس پارلمان این کشور اعتراض کرد. این کمیته با انتشار بیانیه‌ای تأکید کرد که انتخاب الحلبوسی به عنوان رئیس پارلمان و «حاکم الزاملی» به عنوان معاون وی را به رسمیت نمی‌شناسد؛ زیرا رئیس سِنی در جلسه حضور نداشته است.
کانال تلگرامی شبکه النجباء ضمن نقل این بیانیه گزارش داد، حمله به «محمود المشهدانی» رئیس سِنی پارلمان باعث شد که نتواند سرپا بایستد و به بیمارستان منتقل شد و این هرج‌ومرج محکوم است. این ستاد تأکید کرد که جبهه‌بندی که در جلسه امروز (یکشنبه) پارلمان رخ داد، از خطر بزرگی خبر می‌دهد و «باعث انزجار ما شد». چارچوب هماهنگی تصریح کرد: «ما فراکسیون بزرگتر با بیشترین تعداد را بر اساس اقدامات قانونی، ثبت کردیم و در برابر این یکجانبه‌گرایی غیر مسئولانه در تصمیم سیاسی خواهیم ایستاد».
حمایت صدر، الکاظمی و بارزانی از ریاست الحلبوسی بر پارلمان
بر خلاف چارچوب هماهنگی شیعیان، مقتدی صدر و مسعود بارزانی از برگزیده شدن الحلبوسی به عنوان رئیس جدید پارلمان استقبال کردند. مقتدی صدر، رهبر جریان صدر عراق شامگاه یکشنبه پس از پایان اولین جلسه پارلمان جدید که طی آن رئیس پارلمان و دو معاونان وی انتخاب شدند، در توییتی نوشت: همه جناح‌های سیاسی در پارلمان و دولت در مقطع دشواری قرار دارند. رئیس جریان صدر که در انتخابات اخیر موفق شد اکثر کرسی‌های مجلس نمایندگان را به دست آورد، انتخاب رئیس پارلمان و دو معاون وی را اولین نشانه حکومت اکثریت ملی دانست. وی در این پیام به مردم عراق بابت این اتفاق تبریک گفت و نوشت: به مردم عراق بابت اولین قدم در مسیر ساختن یک کشور آزاد و عراقی مستقل و بدون هیچ گونه فرقه گرایی و فساد تبریک می‌گویم.
همچنین، مسعود بارزانی، رهبر حزب دموکراتیک اقلیم کردستان عراق گفت: انتخاب رئیس پارلمان جدید عراق و معاونانش گام مهمی در روند سیاسی عراق است. ما به محمد الحلبوسی، رئیس جدید پارلمان و حاکم الزاملی، معاون اول وی و شاخوان عبدالله، معاون دوم وی تبریک می‌گوییم. وی تاکید کرد: همچنین به تمام اعضای پارلمان و رای دهندگان و شهروندان تبریک می‌گوییم. این اقدام آغاز مهمی برای اصلاح روند سیاسی و پایه و اساسی برای ایجاد آینده با ثبات و تحکیم دموکراسی و شراکت در عراق است.
مسرور بارزانی، نخست وزیر اقلیم کردستان نیز با محمد الحلبوسی تماس گرفته و انتخاب وی به عنوان رئیس پارلمان جدید عراق را تبریک گفت.
در همین راستا مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق در توییتی نوشت: امروز روز بزرگی در تاریخ ما و مناسبتی برای اتحاد و گردهم آمدن عراقی‌ها در راه اصلاح و قدرت بخشی به کشور و وحدت ملی است. وی گفت: ما به محمد الحلبوسی و معاونانش تبریک می‌گوییم.
گشوده شدن باب انتخاب رئیس جمهور جدید
محمد الحلبوسی، رئیس جدید پارلمان عراق پس از انتصاب مجدد در این سمت، دستور گشایش باب نامزدی برای ریاست جمهوری را صادر کرد. الحلبوسی که پس از برگزاری جلسه جنجالی روز یکشنبه با اکثریت آرا بار دیگر ریاست پارلمان جدید را عهده‌دار شد، اعلام کرد: طبق زمان بندی قانون اساسی باب نامزدی برای پست ریاست جمهوری ظرف ۱۵ روز باز می‌شود.
الحلبوسی پس از ابقا در پست ریاست پارلمان در نخستین اظهاراتش گفت: باید مسیرهای زیادی اصلاح شود. زمان آن فرا رسیده که اعتماد به روند سیاسی عراق بازگردانده شود. وی افزود، این اولین گام در یک سفر طولانی برای اصلاح بسیاری از نهادها و مشترکات است.
طبق عرف سیاسی عراق، جایگاه ریاست جمهوری متعلق به کردها و در مقابل سمت نخست وزیری متعلق به شیعیان و ریاست پارلمان از آن اهل سنت است. نامزد ریاست‌جمهوری برای دستیابی به این پست نیازمند رأی دوسوم اعضای پارلمان(دست کم ۲۱۰ نفر) است.
