به گزارش الوقت، «حمدالله محب»، مشاور امنیت ملی دولت پیشین افغانستان جزییاتی از آخرین روزها و ساعات پیش از مسلط شدن طالبان بر کابل، از جمله فرار اشرف غنی را روایت کرد.
محب درباره فرارش از ارگ افغانستان توضیح داد: با اشرف غنی به این تصمیم نهایی رسیده بودیم که در صورت رسیدن جنگ به کابل و ورود طالبان به پایتخت، رئیس جمهور از ارگ خارج شود.
وی مدعی شد که در مورد خروج غنی از افغانستان هیچ مشورت و هماهنگی با طرف آمریکا صورت نگرفته بود.
در تاریخ ۱۵ آگوست ۲۰۲۱، اشرف غنی و شماری از کارمندان ارشد ارگ که محب نیز شامل آن بود، سوار بر هیلیکوپتر‌ها کابل را ترک کردند.
محب در گفت‌وگو با صدای آمریکا گفت که تصمیم خروج غنی از کابل زادۀ رویدادها و جریانات سه سال گذشته بود و صرفا به روز سقوط منوط نمی‌شد و تصمیم خروج وی از افغانستان «صد در صد» به سود افغانستان بوده است.
این سیاستمدار افغان مدعی شد: آنچه برای غنی در لحظات پایانی قدرتش اهمیت داشت، جلوگیری از جنگ داخلی و تجزیه افغانستان بوده و وی تلاش داشته که وقوع حوادث برای این اساس باشد.
محب در بخش دیگری از سخنان خود بر زلمی خلیلزاد، نمایندۀ ویژۀ پیشین آمریکا در امور مصالحۀ افغانستان، تاخت و بار مسوولیت وضعیت پیش آمده در افغانستان را بر گردن وی انداخت.
وی گفت: «خلیلزاد دست طالبان را گرفت به کابل آورد.»
محب تاکید کرد که خلیلزاد از زمان شروع مذاکرات با طالبان بارها اعلام کرده بود مذاکره چند ضلع داشته و تنها در صورتی توافق حاصل خواهد شد که همه اضلاع از جمله گفت‌وگوهای صلح دولت افغانستان و طالبان به نتیجه برسد.
مشاور امنیت ملی پیش افغانستان در ادامه گفت: در حال حاضر و پس از تحولات اخیر اگر کسی روایت خلیلزاد را باور کند، این موضوع تعجب آور خواهد بود.
محب در بخش دیگری از این گفت‌وگو افزود که اطلاعات آمریکا و پاکستان می‌دانستند که طالبان قصد دارد، پس از به قدرت رسیدن اشرف غنی را اعدام کنند.
محب گفت که در روز سقوط کابل به دست طالبان می‌خواسته با «خلیل حقانی» که در حال حاضر وزیر مهاجران طالبان است، ملاقات کند، اما پس از تماس با توماس وست، که آن زمان معاون خلیلزاد بود و به دلیل تاکید وی بر عدم اعتماد به طالبان از این دیدار منصرف شده است.
مشاور پیشین امنیت ملی افغانستان گفت که درست سه روز پیش از سقوط کابل به دست طالبان، عبدالله عبدالله، رییس پیشین شورای عالی مصالحۀ ملی، پس از آخرین دیدارش با مقام‌های طالبان در دوحه در جلسۀ امنیتی در کابل گفت که از جلسات با طالبان به این برداشت رسیده است که طالبان به صلح باور ندارد.
وی همچنین به سخنان بسم الله محمدی درباره اینکه غنی و محب دستان وی را بسته و کشور را به طالبان تسلیم کردند، نیز گفت که در جلسه با حضور محمدی و سایر مقامات ارشد امنیتی، وزیر دفاع پیشین اذعان کرد که در حال حاضر هیچ مقاومتی وجود ندارد و حتی امکان مقاومت در پنجشیر هم وجود نخواهد داشت و طالبان بر همه جا مسلط شده است.
حمدالله محب گفت که امرالله صالح، معاون رییس جمهور پیشین افغانستان، یک‌روز پیش از خروج غنی کابل را ترک کرده بود، اما نگفت که آیا صالح در جریان خروج غنی قرار داشت یا نه.
او گفت که حکومت افغانستان و آمریکا سقوط سریع این کشور به دست طالبان را پیش بینی نکرده بود.
مشاور امنیت ملی حکومت پیشین افغانستان در این مصاحبه گزارش‌ها مبنی بر وضع محدودیت بر فعالیت سیاسی غنی در امارات را «توهم» خواند و گفت که سیاست امارات متحدۀ عرب این است که به کسی اجازۀ فعالیت سیاسی نمی‌دهد.
وی همچنین در مصاحبه با رادیو آزادی نیز درباره چگونگی تصمیم به خروج گفت که برخلاف گفته‌ها اعضای طالبان در کابل حضور داشته و غنی تصمیم نداشت که به این گروه مشروعیت دهد و بنابراین تصمیم به خروج از کشور گرفته شد.
محب گفت: در لحظات پایانی کنترل خود را بر ارتش، پلیس، نیروهای امنیتی و سایر ارگانها از دست دادیم و این امر منجر به سقوط کابل شد.
مشاور امنیت ملی افغانستان همچنین افزود که دولت پیشین آماده بود هیاتی را به دوحه برای تشکیل دولت فراگیر اعزام کند که این موضوع نیز شکست خورد.
وی در نهایت عامل شکست دولت پیشین را آمریکا عنوان کردو گفت که با آغاز مذاکرات واشنگتن با طالبان بدون حضور دولت افغانستان زمینه فروپاشی دولت فراهم شد.
مشاور امنیت ملی پیشین افغانستان در گفت‌وگویی که با شبکه «CBS» داشته، گفت که یکی از بزرگترین مشکلات مقامات افغانستان عدم باور به خروج کامل آمریکا از افغانستان بود.
وی افزود: ما باید به این درک می‌رسیدیم که آمریکا تصمیم خود را گرفته و در هر شرایطی از افغانستان خارج می‌شود و عدم پذیرش این موضوع بزرگترین اشتباه مقامات ارشد افغان بود.
محب در پاسخ به این سوال که آیا تصور می‌شد که آمریکا تحت شرایط خاصی در افغانستان باقی خواهند ماند، گفت: احساس من این بود که متحدان ما از جمله آمریکا به افغانستان دمکراتیک و حفظ دستاوردهای 20 سال گذشته باور دارند.
